Verstikking: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.5.2) (Robot: toegevoegd: hr:Asfiksija |
taal |
||
Regel 7:
'''Verstikking''' is de belemmering van het lichaam in zijn [[ademhaling (mens)|ademhalingsfunctie]]/[[gaswisseling]]: de uitwisseling van de gassen [[Zuurstof (element)|zuurstof]] (O<sub>2</sub>) en [[koolstofdioxide]] (CO<sub>2</sub>, koolzuurgas) tussen het lichaam en de omgeving. In de [[geneeskunde]] spreekt men van '''asfyxie''', wat vanuit het [[Grieks]]: ''a'' = zonder en ''sfuxis'', ''sfugmos'' = [[hartslag|hart-]] of [[polsslag]] betekent.
== Oorzaken ==
Verstikking treedt op bij een belemmering van de [[luchtwegen]], zoals bij ingeslikte voorwerpen, in de [[luchtpijp]] terechtgekomen voedsel of braaksel, tumoren in de luchtwegen, stoornissen in het centrale [[zenuwstelsel]] of bij afwezigheid van [[lucht]] met voldoende zuurstof (onder water, of door verdringing door een ander gas, of in een afgesloten ruimte doordat de zuurstof opraakt). Ook kan
De oorzaak van verstikking kan ook gelegen zijn in
Het verhinderen van de ademfunctie door het uitoefenen van uitwendige druk op de borstkas (compressie) kan eveneens tot de dood leiden. Daarbij is geen sprake van belemmering van de luchtwegen zelf. In dat geval wordt gesproken over ''[[versmachting]]''.
=== Asfyxiërende stoffen ===
Ook kunnen gassen ([[Distikstof|stikstof]], [[helium]], [[argon]]) verstikking veroorzaken doordat ze de zuurstof verdringen. Bewusteloosheid treedt vrijwel ongemerkt op doordat koolstofdioxide zich niet in het bloed ophoopt (dat kan immers gewoon worden uitgeademd) zodat geen voelbare verzuring optreedt. Het laten verdampen van 1 liter vloeibare stikstof produceert 700 liter stikstofgas, wat in een afgesloten ruimte al dodelijk kan zijn. In een pure stikstofatmosfeer verliest men reeds na enkele ademteugen het bewustzijn om enkele minuten later te overlijden. We spreken ook hier over verstikking en niet over [[gaskamer|vergassing]], daar vergassing plaatsvindt door middel van ''giftige'' gassen.
== Gevolgen ==
Aanvankelijk krijgt iemand die stikt door de opeenhoping van koolstofdioxide in de [[Hart- en vaatstelsel|bloedsomloop]] het bekende benauwde gevoel, tenzij de verstikking door inerte gassen of decompressie geschiedt.
== Verstikking voorkomen ==
In de algemene [[EHBO]] wordt aangeleerd om te allen tijde verstikking of de kans daarop te voorkomen, het [[slachtoffer]] wordt daarvoor in de zogenaamde [[stabiele zijligging]] geplaatst, en er moet gecontroleerd worden dat de mond leeg is,
== Wat te doen bij een verstikking ==
Er zijn twee soorten verstikkingen: een verstikking met matige obstructie en een verstikking met een hevige obstructie. Bij een verstikking met matige obstructie hoest het slachtoffer en heeft het een schrapende ademhaling. Als hulpverlener dient men het slachtoffer aan te moedigen om te blijven hoesten.
Bij een slachtoffer met een hevige obstructie hoest het slachtoffer niet en grijpt het zijn keel met beide handen beet en maakt hij automatisch het gebaar alsof hij gewurgd wordt. Het slachtoffer heeft een haast geen hoorbare ademhaling (enkel een piepend geluid). Een hulpverlener dient het slachtoffer voorover te buigen en met de hand vijfmaal krachtig tussen de twee schouderbladeren te slaan. Met de andere hand dient het slachtoffer tegengehouden te worden om te voorkomen dat de persoon
== Verstikkingsdood ==
Er is sprake van ''verstikkingsdood'' indien verstikking de [[doodsoorzaak]] is. Er zijn ook vormen van executie die van verstikking
== Verstikking bij planten ==
Verstikking treedt ook op bij planten indien de bladeren belemmerd worden in hun uitwisseling ([[Ademhaling (plant)|ademhaling]]) van gassen (zie: [[Fotosynthese]]). Dit vindt bijvoorbeeld plaats als er een dikke laag stof de bladeren bedekt of als een landplant onder water gehouden wordt.
== Zie ook ==
* [[Coniotomie]]
* [[Ademdepressie]]
|