Anarchie (Engeland): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Pompidombot (overleg | bijdragen)
k WPCleaner v1.20 - Link naar doorverwijspagina aangepast. Help mee! - Isis, Robert van Gloucester, Wallingford, 1 to be fixed - Bampton
cleanup
Regel 1:
{{twijfel|Dit artikel bevat mogelijk fouten als gevolg van een slechte vertaling. Op 18 jan. 2012 om 17.46 uur is reeds een klaarblijkelijke onjuist teruggedraaid. etc.|2012|01|18}}
{{Infobox militair conflict
| conflict = De Anarchie
| partof =
| image = [[Bestand:BattleOf Lincoln.jpg|250px]]
| caption = Illustratie van de Slag bij Lincoln; Stefanus (vierde van rechts) luistert naar [[Boudewijn van Clare]] die een toespraak geeft (links)
| date = 1135 - 1154
| place = [[Engeland]] en [[Normandië]]
Regel 15 ⟶ 14:
| phase3 =
| phase4 =
| combatant1 = <center>[[Bestand:King-Stephen-I-England-Blois-Arms.svg|45px]]<center\>Troepen trouw aan [[Stefanus van Engeland|Stefanus van Blois]]
| combatant2 = <center>[[Bestand:Royal Arms of England (1154-1189).svg|45px]]<center\>Troepen trouw aan [[Mathilde van Engeland|keizerin Mathilde]] & [[Hendrik II van Engeland|Hendrik Plantagenet]]
| combatant3 =
| p2combatant1 =
Regel 48 ⟶ 47:
| portaal =
}}
'''''De Anarchie''''' (Engels: ''The Anarchy'') is een duistere periode uit de [[geschiedenis van Engeland]], die ook wel "de 19-jarige winter" genoemd. Het is de periode waarin koning [[Stefanus van Engeland]] op de troon zat (1135-1154). Deze periode is gekenmerkt door [[burgeroorlog]]en en strijd om de troon.
 
Er woedde een successiestrijd tussen de aanhangers van Stefanus en die van zijn nicht, keizerin [[Mathildis van Engeland|Mathilde]] of Maud. Stefanus was op dat moment tot koning gekroond, maar de oorlog zorgde ervoor dat er geen echte regering was gedurende zijn machtsperiode. Pas met het [[Verdrag van Wallingford]] (ook [[Verdrag van Winchester]]) kwam er een einde aan de oorlog. Hiermee verklaarde Stefanus dat de zoon van Mathilde, [[Hendrik II van Engeland|Hendrik Plantagenet]], zijn opvolger werd. Hij werd tot koning gekroond na de dood van Stefanus in 1154. Daarmee begon de [[Huis Plantagenet|dynastie van Plantagenet]] als koningen van Engeland.
 
== Oorsprong ==
Regel 59 ⟶ 58:
Na de dood van Hendrik I in 1135 haastte Stefanus zich naar Engeland. Hoewel de baronnen de voorkeur gaven aan zijn oudere broer Theobald, werd Stefanus opgenomen in Londen en geprezen als koning van Engeland. In Winchester was zijn jongere broer Hendrik bisschop. Hij verzekerde hem de schat en de steun van zowel aartsbisschop [[William Corbeil]] en de toekomstige "Chief Justiciar" [[Roger van Salisbury]]. De baronnen keurden de [[Usurpator|usurpatie]] van Stefanus goed.
 
Ondertussen nam Stefanus een reeks beslissingen waardoor de mensen die hem steunden zich tegen hem keerden. Zijn eigen broer, Hendrik, die bisschop was van Winchester, verzette zich tegen Stefanus, omdat hij een paar bisschoppen liet arresteren. Dit was een aanval op de kerk zelf. In 1139 viel Mathilde Engeland binnen en bleef in de burcht [[Arundel]]. Stefanus liet haar toe, om verder te reizen om [[Robert, 1e graaf van Gloucester|Robert van Gloucester]] te ontmoeten. Zo probeerde hij al zijn vijanden in één gebied te krijgen.
 
Nog een [[graaf (titel)|graaf]] die zich tegen Stefanus keerde was [[Ranulf van Chester]]. Hij verhuisde naar [[Lincoln (Lincolnshire)|Lincoln]] en nam het kasteel in. Ondanks de vredesakkoorden tussen Stefanus en Ranulf, reageerde Stefanus op het pleidooi van zijn burgers. Hij viel het kasteel aan. Ranulf kon ontsnappen en richtte een verbond op met zijn schoonvader Robert van Gloucester. Op 2 februari 1141 leed Stefanus een nederlaag in de [[Slag om Lincoln]]. Hij werd naar Bristol gebracht en daar gevangengezet, en Mathilde regeerde tijdelijk over Engeland vanuit Londen, maar haar vijanden te Londen dwongen haar de hoofdstad te verlaten en naar [[Oxford (Verenigd Koninkrijk)|Oxford]] te trekken.
 
In 1141 zaten zowel Stefanus als [[Robert van Gloucester (graaf)|Robert van Gloucester]] gevangen. Onderhandelingen werden gevoerd om een vrede af te sluiten, maar de vrouw van Stefanus, [[Mathilde van Boulogne (1151)|Mathilde van Boulogne]] wou niet toegeven aan de keizerin Mathilde van Engeland en Robert weigerde een verbond met Stefanus. In november werden beide gevangenen gewoon geruild. Stefanus ging terug naar zijn vrouw Mathilde van Boulogne en Robert ging terug naar de keizerin Mathilde van Engeland te Oxford. Hendrik riep een nieuwe kerkraad samen, datdie de eerdere beslissing herriep en de rechmatigheidrechtmatigheid van Stefanus als koning bevestigde. Stefanus en Mathilde werden opnieuw gekroond op kerstmis 1141.
Begin 1142 werd Stefanus ziek en rond Pasen[[pasen]] circuleerden geruchten over zijn dood. Stefanus genas, reisde naar het noorden en overtuigde [[Ranulf van Chester]] om opnieuw met hem samen te vechten. In de zomer belegerde Stefanus kastelen die de [[Huis Anjou|Angevins]] het voorgaande jaar hadden gebouwd: [[Cirencester]], [[Bampton]] en [[Wareham]].
 
In de zomer van 1142 keerde Robert terug naar Normandië om Geoffrey te helpen tegen overblijvende volgelingen van Stefanus. MatildaKeizerin Mathilde van Engeland werd te Oxford belegerd door Stefanus. Net voor kerstmis ontsnaptontsnapte de keizerin uit harhaar kasteel [[Oxford Castle]] door te voet de bevroren rivier [[Isis (rivier)|Isis]] over te steken. Zo kon ze naar [[Wallingford (Engeland)|Wallingford]] vluchten. De volgende dag gaf haar garnizoen zich over. Matilda verbleef een tijd bij [[Brian Fitz Count]] en vestigde dan haar hof weer te [[Devizes]].
 
== De periode waarin Stefanus aan de macht stond==
Koning Stefanus was niet geïnteresseerd in de administratieve kant van zijn koningschap. In 1139 viel hij [[Roger van Salisbury]] en zijn "grote administratieve dynastie" aan. Daarmee zorgde hij ervoor, dat hij geen steun meer kreeg van een corpskorps van technici die zijn regering begrepen en gemaakt hadden. Veel getalenteerde schrijvers vluchtten weg na de aanval op Roger. Dit leidde tot een onderbemanning van heel wat ambten. Ook andere bureaucratieën vonden dat er een tekort aan personeel was. Hij verving een groot aantal bureaucraten door mensen die zo goed als geen ervaring hadden. Dit zorgde ervoor, dat zijn systeem doorbroken werd en dat hij een stap achterkwam op zijn vijanden. Toen koning Stefanus gevangen werd door Robert of Gloucester, was zijn administratie maar een vierde van wat hetze was toen hij zijn regeringsperiode begon.
 
Stefanus liet de baronnen toe tirannen te worden van hun landdeel. Er was geen sterke centrale macht in het land en de landeigenaars namen de macht in eigen handen. Ze inden [[belastingen]] en legden boetes op. Koning Stefanus deed niets om zijn tirannieke baronnen tegen te houden. Hij had geen macht genoeg.