Calabrië: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ZéroBot (overleg | bijdragen)
k r2.7.1) (Robot: toegevoegd: ilo:Calabria
taal
Regel 22:
Het zeewater rond Calabrië is zeer helder. De dichter [[Gabriele D'Annunzio]] noemde de kust bij Reggio ''De mooiste kilometer in Italië''.
 
In deze regio zijn nog veel Arberesh te vinden, Albanezen die in de 16de16e eeuw immigreerden naar Italië.
 
== Geologie ==
Wanneer men de geologie van Calabrië in ogenschouw neemt wordt er over het algemeen gerefereerd naaraan "De Calabrische Boog", een halfrond gevormde geografisch-geologische eenheid die zich uitstrekt van het zuidelijk gedeelte van de [[Basilicata]], tot en met de noordoostelijke zijde van [[Sicilië]], het [[Peloritaanse gebergte]] (hoewel sommige auteurs deze benaming toeschrijven aan een groter gebied, van [[Napels (stad)|Napels]] tot en met [[Palermo (stad)|Palermo]] in [[Sicilië]]).
 
De regio Calabrië bestaat voornamelijk uit gesteente van het "grondgebergte" (kristallijne en metamorfe gesteenten) van Paleozoïsche en latere ouderdom, bedekt met (meestal Laat-) Neogene sedimentaire gesteenten. Studies (geologisch veldwerk en seismische sektiessecties en diepe boringen voor olie en gas exploratie) hebben aangetoond dat dit "grondgebergte" gesteente een bovenste tektonische eenheid (een [[dekblad]]) is, dat deel uitmaakt van de Apennijnse en Siciliaanse-Maghrebide dekblad gebergten.<ref name="Ref-1">van Dijk, J.P. (1992); Late Neogene fore-arc basin evolution in the Calabrian Arc (Central Mediterranean). Tectonic sequence stratigraphy and dynamic geohistory. With special reference to the geology of Central Calabria. Geologica Ultrajectina, 92, 288 pp.; Zie de referenties daarin en ook in: van Dijk, J.P., Bello, M., Brancaleoni, G.P., Cantarella, G., Costa, V., Frixa, A., Golfetto, F., Merlini, S., Riva, M., Toricelli, S., Toscano, C., and Zerilli, A. (2000); A new structural model for the northern sector of the Calabrian Arc. Tectonophysics, 324, 267-320.</ref>.
 
De Neogene evolutie van het Centraal Mediterrane Gebied wordt gedomineerd door de migratie van de CalabreseCalabrische Boog naar het zuidoosten, waarbij zij de Afrikaanse Plaat en zijn noordwaartse extensies overschuift (Argand, 1916; Boccaletti and Guazzone, 1972). De Calabrische boog kan derhalve opgesplitst worden in de Zuid-Apennijnse gebergteketen, het "Calabrisch-Peloritaanse Blok" en het Siciliaanse-Maghrebide gebergte. Het zogeheten voorlandgebied, het gedeelte dat overschoven wordt, is in dit geval de Apulische Plaat, het Ragusa Block en het Ionische Bekken daartussen, alle drie noordelijke extensies van de Afrikaanse Plaat. De Tyrreense Zee wordt beschouwd als het "achterlandbekken" van dit [[subduktiesubductie]] systeem, waarbij de zuidelijke plaat van Afrikaanse affiniteit dus onder de noordelijke van Europese affiniteit in subduktiesubductie gaat.<ref name="Ref-1"/>
 
De fascinerende geologie van Calabrië wordt reeds meer dan een eeuw bestudeerd: Voor details betreffende de oudere literatuur wordt meestal naar Ogniben (1973) verwezen. Ippolito (1959) presenteerde een bibliografie die de meeste werken tot dat moment bevat. Interessante boeken, reviews en "milestones" die de geologie van Calabrië beschrijven zijn: Cortese (1895), Limanowski (1913), Quitzow (1935), Caire et al. (1960), Caire (1961), Grandjacquet et al. (1961), Ogniben (1969, 1973), Caire (1970, 1975, 1978), Burton (1971), Amodio-Morelli et al. (1976), Dubois (1976), Grandjacquet and Mascle (1978), Moussat (1983), van Dijk (1992) en van Dijk et al. (2000).
Er moet op worden gewezen dat de oudere werken doorgaans de evolutie van het grondgebergte van Calabrië betreffen, waarbij de Neogene gesteentes dan over het algemeen als latere ("post-orogenetische, extensieve") bedekking van de structuren werden beschouwd. In de loop van de tijd kwam er meer en meer informatie beschikbaar over de deformatie van de Neogene sedimenten, die uitwees dat de "post-orogene" periode pas na het [[Eoceen]], na het begin [[Mioceen]] en waarschijnlijk pas na het midden [[Pleistoceen]] begon.<ref name="Ref-1"/>
 
Op het moment is het gebied seismisch en vulkanisch zeer actief; over het algemeen wordt deze aardbevingsactiviteit toegeschreven aan het herstellen van een isostatisch evenwicht na de laatste deformatiefase in het midden-Pleistoceen, hoewel sommige auteurs van mening zijn dat de subduktiesubductie ook recent nog doorgaat.
 
[[Bestand:CentralMediterranean-GeotectonicMap.jpg|thumb|Left|600px|GeotectonischeGeotektonische kaart van het Centraal Mediterrane Gebied en de CalabreseCalabrische Boog. De blauwe lijn geeft de positie aan van de geotectonischegeotektonische doorsnede die beneden is weergegeven. Uit van Dijk (1992) <ref name="Ref-1"/>]]
 
[[Bestand:CalabrianArc-GeotectonicSection.jpg|thumb|600px|GeotectonischeGeotektonische doorsnede van de Calabrische Boog. Links: NW; Rechts: SO. Uit van Dijk (1992) <ref name="Ref-1"/>]]
 
== Geschiedenis ==
Calabrië was een belangrijk centrum van de [[Griekenland|Griekse]] beschaving voor de opkomst van het [[Romeinse Rijk]]. Hier leefde [[Pythagoras]] en de bekendste Griekse beelden zijn de [[Bronzi di Riace]] die zich nu in het Nationaal Museum van [[Reggio Calabria (provincie)|Reggio Calabria]] bevinden. Calabrië was vele jaren lang onderdeel van het Romeinse Rijk en kwam onder de heerschappij van het [[Byzantijnse Keizerrijk|Byzantijnse Rijk]] na de val hiervan en daarna van de [[Vikingen|Noormannen]]. Deze laatsten vormden het [[Koninkrijk Napels]], dat in diverse hoedanigheden over Calabrië heerste tot de eenwording van Italië. Dit koninkrijk zelf kende vele overheersers: Dede [[Habsburg|Habsburgse dynastieën]] van zowel [[Spanje]] als [[Oostenrijk]]; de Franse [[Huis van Bourbon|Bourbon]] dynastie en kort [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]]s [[Joachim Murat|Murat]]. Gedurende deze hele tijd bleef Calabrië een arme en uitgebuite regio. De [[Aspromonte]], een bergachtige streek in centraal Calabrië, was het toneel van de beroemde slag van de [[Risorgimento]] (eenwording van Italië) waarin [[Giuseppe Garibaldi|Garibaldi]] gewond raakte.
 
De [['Ndrangheta|georganiseerde misdaad]] was tientallen jaren lang zeer sterk in Calabrië, maar neemt tegenwoordig in betekenis af.