Uitgevonden traditie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
uitbreiding inleiding, Münster als onbetwist einde van de Nederlandse Opstand
Regel 1:
[[Bestand:George IV in kilt, by Wilkie.jpg|thumb|230px|[[George IV van het Verenigd Koninkrijk|George IV]] in [[kilt]] door [[David Wilkie (schilder)|David Wilkie]], 1829.<br/>Hoewel de Schotse kilt pas sinds de zestiende eeuw wordt gedragen, symboliseert die sinds de negentiende eeuw de [[Schotse cultuur]], daarbij teruggrijpend op een vermeende [[Kelten|Keltische]] achtergrond.]]
'''Uitgevonden tradities''' (Engels: ''invented traditions'') zijn nationale symbolen en rituelen die worden voorgesteld als oude [[traditie]]s. Door te verwijzen naar een ver verleden wordt een [[nationale identiteit]] geschapen die de nationale eenheid bevordert of het bestaan van bepaalde instituties of culturele gebruiken legitimeert. Vaak uit zich dit in de vorm van [[anachronisme]]n. Als zodanig zijn uitgevonden tradities een vorm van [[geschiedvervalsing]] die, hoewel meestal moedwillig gepleegd, ook kan voortkomen uit gebrek aan kennis of onbegrip van de beschikbare kennis. [[Eric Hobsbawm]] en [[Terence Ranger]] beschreven dit verschijnsel in ''The Invention of Tradition'' (1983).
 
== Achtergrond ==
Regel 34:
Enkele bekende Nederlandse voorbeelden van uitgevonden tradities:
[[Bestand:Monument Battle of Heiligerlee.jpeg|200px|thumb|Het Graaf Adolfmonument (1873).]]
*De [[Slag bij Heiligerlee (1568)]] als begin van de Nederlandse Opstand, waardoor het de [[Tachtigjarige Oorlog]] genoemd kon worden (in het licht van de [[Vrede van Münster]] in 1648), maar vooral grotendeels ten gunste van [[Willem van Oranje]] als leider van de Opstand (en bij uitbreiding de legitimiteit van het Huis Oranje-Nassau op de Nederlandse troon). Het [[Graaf Adolfmonument]] (eerste monument 1825, tweede monument 1873) is hiervan een bekende uitdrukking (een andere is het vierde couplet van het [[Wilhelmus]]): het toont hoe Oranjes broer [[Adolf van Nassau (1540-1568)|Adolf van Nassau]], die sneuvelde tijdens de slag, heldhaftig en opofferingsgezind was voor de "vrijheid der Nederlanden". Hoewel bijgaand plakkaat correct vermeldt dat het de "eerste zege" was, was de slag zeker niet het eerste gevecht van het hele conflict dat al begon met de [[beeldenstorm]] in 1566 en daaropvolgende veldslagen ([[Slag bij Wattrelos|Wattrelos]], [[Slag bij Oosterweel|Oosterweel]]) en belegeringen ([[Beleg van Valencijn|Valencijn]]) en daarom strikt genomen niet getypeerd kan worden als een "tachtigjarige worsteling". Deze eerdere gevechten worden doorgaans niet genoemd of omschreven als een "voorspel" ([[Robert Fruin (historicus)|Fruin]] 1859) op de 'eigenlijke' oorlog die begint zodra Oranje zich ermee gaat bemoeien; feit is dat Oranje tot 1568 afzijdig bleef van de gevechten en bij Oosterweel zelfs de kant van de regering koos omdat hij toen nog meende dat gewapende strijd tegen de Spanjaarden zinloos was, en daarom de burgers van [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] verbood om de [[geuzen (Tachtigjarige Oorlog)|geuzen]] te hulp te komen die bij Oosterweel werden afgeslacht.
*De [[Bataafse mythe]] (17e eeuw) stelde dat de [[Nederlanders]] (Hollanders) afstamden van de [[Bataven]]; de Nederlandse Opstand tegen het [[Spaanse Rijk]] zou in feite een vervolg zijn op de [[Bataafse Opstand]] tegen het Romeinse Rijk (vergelijk de slag in het Teutoburgerwoud onder "Duitsland"). Het verdoezelde grotendeels de religieuze tegenstellingen van de Nederlanders onderling en benadrukte de culturele tegenstelling van "Germanen" (Bataven/Nederlanders) als "vrijheidsstrijders" enerzijds en "Romanen" (Romeinen/Spanjaarden) als "onderdrukkers" anderzijds. Onder meer [[Hugo de Groot (rechtsgeleerde)|Hugo de Groot]] heeft in zijn ''Tractaet vande oudtheyt vande Batavische nu Hollandsche republique'' (1610) deze mythe gepromoot.
*De [[Godssoevereiniteit#Godssoevereiniteit_in_Nederland:_de_mythe.5B2.5D_van_God.2C_Nederland_en_Oranje|mythe van God, Nederland en Oranje]] (19e eeuw) hield in dat [[God (christendom)|God]] het [[Huis Oranje-Nassau]] had uitgekozen om Nederland te verlossen van onderdrukking en een [[protestantisme|protestantse]] [[natie]] te zijn; deze mythe ontwikkelde in een tijd dat de katholieke bevolking van Nederland emancipeerde (o.a. gelijkstelling van alle godsdiensten bij de [[Grondwetsherziening van 1848]], het [[herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland|herstel van de bisschoppelijke hiërarchie]] in 1853 en de [[verzuiling]] eind 19e eeuw) die de protestantse dominantie bedreigde.