Marnixplein (Amsterdam): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
dubb. verm. en detail |
details |
||
Regel 4:
[[Afbeelding:Amsterdam_-_Marnixplein_Zomers_Buiten.JPG|thumb|260px| Stadsvernieuwing uit de jaren 60 van [[Zomers Buiten]]]]
==Zaagpoort==
Het Marnixplein is aangelegd langs de voormalige stadswal aan het pad dat men ''de [[Schans (verdedigingswerk)|Schans]]'' noemde, iets ten zuiden van het zesde [[Bolwerk|bolwerk]], dat de naam Bolwerk Karthuizen droeg.<ref>[http://www.centrum.amsterdam.nl/wonen_en/monumenten_en/bolwerken_van/bolwerken/6/ Karthuizerbolwerk op de website van Stadsdeel Centrum]</ref> Hier stond de korenmolen De Kat, die in 1869 werd gesloopt. Ten westen van de aangrenzende [[Singelgracht (Amsterdam)|Singelgracht]] in de huidige [[Frederik Hendrikbuurt]] stond tussen de 17e eeuw en eind 19e eeuw een grote groep [[zaagmolen|zaagmolens]]. Iets ten noorden van het huidige Marnixplein ter hoogte van de Nieuwe Gietersstraat, op de plek van de in 1857 gesloopte ''Zaagpoort'', lag de ''Zaagbarrière'', die bestond uit een hek met twee [[commies|commiezenhuisjes]] waar, tot de afschaffing in 1866, [[Accijns|stadsaccijnzen]] werden geïnd. Als plaatsaanduiding bleef de naam ''Zaagpoort'' nog lang na de afbraak in gebruik. De ''Zaagpoortbrug'' (brug nr. 161) over de Singelgracht verbindt het plein en de [[Marnixkade (Amsterdam)|Marnixkade]] met het [[Frederik Hendrikplantsoen]] en de [[Nassaukade (Amsterdam)|Nassaukade]]. De ''Anjeliersbrug'' (brug nr. 128) overspant de [[Lijnbaansgracht]] en vormt de verbinding met de [[Westerstraat (Amsterdam)|Westerstraat]] (de in 1861 gedempte [[Anjeliersgracht]]).
==Baden, wassen en zwemmen==
Regel 16:
Op de huidige plek van ''Het Marnix'' was van 1881 tot in de eerste helft van de 20ste eeuw de Openbare Speeltuin No. 2 gevestigd. Deze tweede speeltuin van Amsterdam werd op woensdag 24 augustus 1881 geopend door de heer M. Brandt Corstius van de Vereeniging tot Vereedeling van het Volksvermaak. De speeltuin was opgericht door filantropische ondernemers die hoopten op deze manier de Jordaanjeugd te weerhouden van baldadigheid en “het ellendige dobbelen op straat en andere ongezonde en onbeschaafde straatvermaken”.<ref>[http://www.oneindignoordholland.nl/#!/verhalen/Amsterdams_tweede_openbare_speeltuin ''Amsterdams 2e openbare speeltuin'' uit Oneindig Noord-Holland]</ref>
De initiatiefnemer van beide projecten was Nicolaas Tetterode, directeur-eigenaar van [[Tetterode|N.V. Lettergieterij Amsterdam]] aan de [[Bloemgracht (Amsterdam)|Bloemgracht]]. Tetterode was een drijvende kracht achter de Vereeniging tot Vereedeling van het Volksvermaak. De eerste speeltuin op het Tweede Weteringplantsoen, die in 1880 was opengegaan, was zo’n succes, dat al na enkele maanden besloten werd een tweede te beginnen, op een gemeenteterrein ‘buiten de Zaagpoort’
Openbare Speeltuin No. 2. was geopend voor jongens en meisjes van zeven tot twaalf jaar, van mei tot en met september, tussen vijf uur 's middags en acht uur 's avonds. In 1884 kwamen er gemiddeld 1400 bezoekers per speeldag. De speeltuin bleef vele decennia in gebruik, totdat in 1953 werd besloten om op deze plek een gemeentelijke was- bad- en zweminrichting te bouwen. Het noordelijk deel van de voormalige speelplaats werd in de jaren zestig en het begin van de jaren zeventig nog wel gebruikt als rolschaatsbaan. In 1974 moest ook de rolschaatsbaan wijken voor de aanleg van het moderne 25-meterbad.<ref>[http://www.bma.amsterdam.nl/publish/pages/261810/bmachermarnixdef.pdf Cultuurhistorische verkenning Gemeente Amsterdam, Bureau Monumentenzorg en Archeologie]</ref>
Regel 22:
==Woningen==
[[Image:G.B. Salm (architect).jpg|thumb||Portret van G.B. Salm in jubileumboek van de [[Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst]]]]
Na het [[slechten]] van de stadswal
De architect was [[Gerlof Salm]]. Hij bracht de woningen onder in vier huizen, 2 smalle in het midden met tweekamerwoningen en twee bredere, iets vooruitspringende, aan weerszijden met vier rug-aan-rug-woningen van één kamer per verdieping, twaalf per portiek. De bouw van deze woningen door een kerkgenootschap was een rechtstreeks gevolg van een rapport dat was geschreven in 1870 door [[Henrick S. van Lennep]], J.B. Stokvis en G.H. Kuiper, waarin kerkelijke instanties werden uitgenodigd eenvoudige woningen te bouwen voor de minstbedeelden. Niet als investering, maar met een minimaal rendement op het geïnvesteerde vermogen om de huren betaalbaar te houden voor de doelgroep.
Regel 32:
Het Gemeentelijk Woningbedrijf Amsterdam werd in 1994 geprivatiseerd in de Stichting Het [[Woningbedrijf Amsterdam]]. In het begin van de 21e eeuw fuseerde deze [[stichting]] met woningcorporaties in [[Amsterdam]], [[Almere]], [[Haarlem]], [[Haarlemmermeer]] en [[Noord-Kennemerland]] tot de huidige Stichting [[Ymere]]. De woningen worden tegenwoordig verhuurd door deze [[woningcorporatie]].
Langs de noordzijde van het plein staat een, aan de Marnixkade en de Nieuwe Gietersstraat grenzend, appartementencomplex met 35 [[Sociale woningbouw|sociale huurwoningen]], gebouwd door woningbouwvereniging [[Zomers Buiten]] in de [[jaren zestig]] van de [[20e eeuw]].
==Verkeer en vervoer==
| |||