Hoewel dit mogelijk zo lijkt, is de theorie van het bestaan van een heksencultus, voorafgaand aan en tijdens de heksenvervolgingen, niet helemaal doodverklaard of door onderzoekers algemeen afgedaan als romantische onzin. Zo schreef de 20e-eeuwse Italiaanse historicus [[Carlo Ginzburg]] bijvoorbeeld over de ''[[Benandanti]]'' en hun [[Vruchtbaarheidsrite|vruchtbaarheidscultus]] op het Noord--Italiaanse platteland in de [[16e eeuw|16e]] en [[17e eeuw]]. Tussen 1575 en 1675 werden ze vervolgd als ketters of heksen door de [[Inquisitie]]. Die Benandanti claimden ook hun lichaam te kunnen verlaten en te kunnen vliegen. De vervolging leidde volgens Ginzburg tot de uitroeiing van de cultus van de Benandanti. <ref>(Carlo Ginzburg. The Night Battles: Witchcraft and Agrarian Cults in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, 1983, vertaling van 'I benandanti', 1966).</ref> Hij behoort tot een klein aantal geleerden dat pleit voor een aangepaste versie van de heksencultus-hypothese, waarbij wel vastgehouden wordt aan het idee dat voorchristelijke religieuze praktijken tot in de [[vroegmoderne tijd]] overleefden en bijdroegen aan de vorming van de [[Opvattingen over heks en hekserij in Europa|stereotypering van 'de heks' in Europa]]. Geleerden zijn het er nu wel over eens dat de benandanti gelden als een van de beste voorbeelden van overlevende restanten van oude heidense vruchtbaarheidsriten in de vroegmoderne Europese samenleving.<ref>Michael D. Bailey: Historical Dictionary of Witchcraft'</ref>
De consensus onder moderne onderzoekers van de geschiedenis van de hekserij is echter dat geen geloof kan gehecht worden aan het bestaan van een voorchristelijke heksencultus die door de kerk vervolgd geweest zou zijn met de bedoeling om de aanhangers van dit heidense geloof uit te roeien.
