Stier (rund): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekst vervangen door "teehee stier in uwen hol" Label: Misbruikfilter: Leeghalen |
k Wijzigingen door 81.83.17.93 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Gossesol |
||
Regel 1:
[[Afbeelding:Bulle1.JPG|thumb|250px|right|Standbeeld van een stier in [[Frankfurt-Bornheim|Bornheim]] bij [[Frankfurt am Main|Frankfurt]]]]
Een '''stier''', ook wel '''bul''' genoemd, is een mannelijk [[rund]]. De vrouwelijke vorm is de [[koe (rundvee)|koe]]. Een stier wordt over het algemeen veel groter dan een koe. Stieren kunnen behoorlijk agressief zijn. Een [[castratie|gecastreerde]] stier wordt [[os (rundvee)|os]] genoemd en is minder agressief.
==Gebruik==
[[Afbeelding:Bull Oostvaardersplassen.JPG|250px|thumb|Stier met neusring.]]
Stieren worden gehouden voor hun [[sperma]], om de koeien te bevruchten. Deze bevruchting gebeurt veelal via [[kunstmatige inseminatie]]. Stierkalveren worden veelal jong geslacht, omdat er slechts enkele volwassen stieren nodig zijn.
In sommige landen worden [[stierengevecht]]en gehouden, waarin een ''[[Torero (stierenvechter)|torero]]'' (en daarna de ''[[Matador (beroep)|matador]]'') een gevecht aangaat met een speciaal daarvoor gefokte vechtstier. Een onderdeel van een ''[[Rodeo (sport)|rodeo]]'' is het berijden van een stier.
Omdat een os minder agressief is dan een stier, zijn ossen goed geschikt als [[trekdier]]en. [[Ossenhaas]] en [[ossenstaartsoep]] zijn gerechten die naar ossen zijn genoemd, maar ook wel van andere runderen worden gemaakt.
Een [[bullenpees]] is een gedroogde stierenpenis en wordt gebruikt als [[zweep]] en hondenvoer.
==Mythologie==
Omdat een stier een imposant dier is, meestal de ene bevruchter van een kudde, wordt hij in sommige culturen vereerd als symbool van mannelijke kracht en vruchtbaarheid, en is hij verbonden met verschillende goden:
*De [[Fenicisch]]e hoofdgod [[El (god)|El]] was een stiergod.
*De stier is het symbool van de [[Hittitische]] god [[Teshub]].
*De stier die gewijd is aan de hindoeïstische god [[Shiva]] heet [[Nandi (stier)|Nandi]].
*De Egyptische god [[Apis (Egypte)|Apis]] wordt afgebeeld met een hoofd van een stier.
*[[Aatxe]] is in de [[Baskische mythologie]] een [[geest]] in de vorm van een rode stier.
*[[Stier (sterrenbeeld)|Stier]] (''Taurus'' in het Latijn) is een sterrenbeeld.
*Op Kreta leefde volgens de mythologie de gevreesde [[Minotaurus]], half stier, half man.
*Het [[Gouden kalf (Hebreeuwse Bijbel)|Gouden kalf]] was ook een stierkalf.
*De Griekse god [[Zeus]] veranderde zichzelf in een stier om de mooie [[Europa (mythologie)|Europa]] te verleiden.
*Ethiopië kent een [[vleesetende stier]].
*De [[Taurus (gebergte)|Taurus]] in [[Anatolië]] heet zo omdat in dit gebergte de [[nomade]]n rondtrokken met hun kudden runderen waaronder een stier.
*In de Indiase [[Rig Veda]] wordt de stierenkracht van een godheid bezongen.
In matriarchale samenlevingen zoals het Oude Egypte, Kreta, Anatolië, werden stieren geofferd aan de [[Moedergodin]].
In de Griekse [[mythologie]] is [[Stierenbloed (mythologie)|stierenbloed]], het bloed van een stier, een dodelijk [[vergif|gif]]. In werkelijkheid is het bloed van het mannelijke rund niet giftig.
In het [[Oude Testament]] worden offers van een stier, of een jonge stier, in de [[Statenvertaling]] "var" genoemd. Ook daar speelt stierenbloed een rol in de [[Rite (religie)|rite]]<ref>Leviticus 4:3 "Indien de priester, die gezalfd is, zal gezondigd hebben, tot schuld des volks, zo zal hij voor zijn zonde, die hij gezondigd heeft, offeren een var, een volkomen jong rund, den HEERE ten zondoffer.(Statenvertaling) </ref>. Stieren zijn er nu nog maar weinig op bedrijven maar vaker alleen op K.I stations
== Trivia ==
[[Afbeelding:Heinrich Bürkel Stier-und-Maler.jpeg|thumb|right|250px|Heinrich Bürkel: nieuwsgierige stier en bange kunstschilder in boom]]
*Een bij naam bekende stier is [[Herman (stier)|Herman]] ([[16 december]] [[1990]] – [[2 april]] [[2004]]), de eerste [[genetische manipulatie|transgene]] stier ter wereld.
* De [[Stier van Osborne]] is een reclamebord maar geworden tot een Spaans symbool.
*Een stierkalf komt ook voor in de Nederlandse jurisprudentie. Volgens het [[Stierkalfarrest]] is een eigenaar van een dier aansprakelijk voor alle daden die het dier verricht. Dit arrest heeft grote gevolgen gehad voor de uitleg van het begrip [[aansprakelijkheid]]. Nu is in de wet vastgelegd dat de [[bezitter]] (degene die normaal gesproken het gedrag van het dier beheerst) aansprakelijk is.
:In de Bijbel staat hier het volgende over:
:"Wanneer een stier een man of vrouw zo stoot dat hij of zij sterft, moet de stier zonder verschoning gestenigd en mag zijn vlees niet gegeten worden; de eigenaar van den stier heeft geen schuld. Maar als die stier een man of vrouw doodt terwijl hij voor die tijd al stotig was, en de eigenaar was gewaarschuwd maar had hem niet vastgezet, dan moet niet alleen de stier gestenigd worden maar moet ook de eigenaar ter dood gebracht worden. Legt men hem een afkoopsom op, dan moet hij als losprijs voor zijn leven de volle som die hem wordt opgelegd betalen. Deze regels gelden ook als de stier een jongen of meisje stoot. Als hij een slaaf of slavin stoot, moet aan zijn of haar meester dertig sjekel zilver worden betaald en moet de stier gestenigd worden." (Exodus 21:28-32)
==Externe links==
* [http://www.beleven.org/verhaal/de_stier Volksverhaal Krsna vecht met de stier]
* [http://www.geschiedenisvoorkinderen.nl/Europa.htm Mythe Europa]
{{refs}}
[[Categorie:Rundvee]]
[[br:Tarv]]
[[de:Hausrind#Bulle/Stier]]
[[en:Bull]]
[[et:Pull]]
[[fr:Taureau]]
[[hi:सांड]]
[[ht:Toro]]
[[mzn:جونیکا]]
[[nds-nl:Bolle]]
[[os:Гал]]
[[pl:Buhaj]]
[[scn:Tàuru]]
[[sn:Bhuru]]
[[sr:Бик]]
[[sv:Tjur]]
[[uk:Бугай]]
| |||