De Arbeiderspers: verschil tussen versies

'''De Arbeiderspers''' is een [[uitgeverij]], gevestigd in [[Amsterdam]]. De uitgeverij kwam in 1929 tot stand door een [[fusie (economie)|fusie]] van ''Electrische Drukkerij Vooruitgang'' te Amsterdam, sinds 1900 de uitgever van het dagblad ''[[Het Volk (Nederland)|Het Volk]]'', ''Drukkerij en Uitgeversmaatschappij Voorwaarts'' te Rotterdam, de uitgever van de Rotterdamse krant ''Voorwaarts'', en ''[[N.V. Boekhandel en Uitgevers Maatschappij Ontwikkeling]]'' te Amsterdam. De huidige boekenuitgeverij maakte lange tijd deel uit van het voormalige sociaaldemocratische AP-concern, dat tot eind jaren zestig ook uitgever was van dagblad ''[[Het Vrije Volk]]''.

 

Op [[26 maart]] [[1900]] verschijnt de eerste officiële aflevering van ''Het Volk''. ''Dagblad voor de Arbeiderspartij'', het landelijk orgaan van de [[SDAP]]. Het dagblad werd aanvankelijk gedrukt door Stoomdrukkerij Vooruitgang, aan de Geldersekade, na de verhuizing in 1915 naar de Keizersgracht, wordt de naam gewijzigd in Electrische Drukkerij Vooruitgang.

Op 28 januari 1916 verschijnt in het ''Nieuwsblad voor de Boekhandel'' een oprichtingsadvertentie van N.V. Boekhandel en Uitgevers Maatschappij “Ontwikkeling”, een gezamenlijk onderneming van de Electrische Drukkerij Vooruitgang, ''Het Volk'' en de SDAP. In hun eerste prospectus wordt als eerste titel aangeboden: ''De Socialistische Gids. Maandschrift der Sociaal-democratische Arbeiderspartij''.

Op 26 juli 1920 verschijnt in Rotterdam het regionale partijorgaan ''Voorwaarts'', uitgegeven door N.V. Drukkerij en Uitgeversmaatschappij Voorwaarts, gefinancierd door de Rotterdamse bakkers- en kruidenierscoöperatie Voorwaarts en de Pools Nederlandse zakenman [[Julius Barmat]]. Hoofdredacteur wordt [[Ybele Geert van der Veen]], sinds 1917 Rotterdams correspondent voor Het Volk. Het dagblad ''Voorwaarts'' wordt een echt gezinsblad, terwijl ''Het Volk'' voornamelijk wordt gelezen door partij- en vakbondskaderleden. Binnen twee jaar heeft ''Voorwaarts'' bijna tweeduizend abonnees, om daarna weer terug te lopen. Directeur Matthijsen ziet de inkomsten dramatisch teruglopen en treedt eind 1922 af. De raad van commissarissen bestaande uit vertegenwoordigers van de SDAP en het NVV benoemen in 1923 Van der Veen tot directeur. Met ingrijpende bezuinigingen en een bijna autoritair personeelsbeleid in combinatie met zijn hoofdredactioneel beleid weet hij ''Voorwaarts'' uit het slop te trekken en wordt in Amsterdam ervaren als een concurrent van ''Het Volk''. De partijtop van de SDAP ziet de concurrentiestrijd, die inmiddels tussen Amsterdam en Rotterdam is ontstaan, met lede ogen aan en uiteindelijk besluiten alle betrokken partijen om beide dagbladen en hun drukkerijen onder te brengen in een overkoepelende organisatie.

 

Op donderdag [[25 juli]] [[1929]] kan in de ''Nederlandsche Staatscourant'' melding worden gemaakt van de oprichting van N.V. Drukkerij en Uitgeversmaatschappij “De Arbeiderspers” gevestigd te Amsterdam.

 

Op 31 oktober 1931 wordt het nieuwe gebouw van de Arbeiderspers aan het Hekelveld 15 officieel geopend. Behalve het kantoor met directie van de Arbeiderspers en redactie van ''Het Volk'', worden hier ook de drukkerij en de boekenuitgeverij ondergebracht met een boekwinkel voor de eigen uitgaven. In 1937 wordt Frederic von Eugen directeur van de NV Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij, waarvan de aandelen in bezit zijn van de Arbeiderspers, uitgever van de later populaire ABC-reeks. Voor de verspreiding van eigen uitgaven wordt een groot distributienetwerk opgezet, met een keten van zestien AP-boekwinkels.

 

 

 

Tijdens de bezetting worden al plannen beraamd over de toekomst van de Arbeiderspers en ''Het Volk'' in een bevrijd Nederland. De nieuwe naam stond al vast: ''Het Vrije Volk''. Op 1 maart 1945 verschijnt in het bevrijde Eindhoven een eerste krant onder deze naam onder redactie van Meijer Sluyser en Jo Manassen.

 

Tijdens het congres van de Partij van de Arbeid in 1967 wordt uiteindelijk besloten tot ontkoppeling van ''Het Vrije Volk'' als partijorgaan van de PvdA. De nieuwe mede-eigenaar wordt, naast het NVV, de verzekeringsmaatschappij De Centrale. Als nieuwe directeur van de Arbeiderspers wordt Herman Claus aangesteld.

 

 

De boekhandels worden verkocht aan de Belgische [[Standaard Boekhandel|Standaardconcern]]. De boekenuitgeverij Arbeiderspers fuseert met [[Em. Querido's Uitgeverij|Querido]]. De Weekbladpers, onderdeel van het concern en uitgeefster van ''Vrij Nederland'' en vanaf 1965 van het weekblad ''[[Voetbal International]]'' wordt verzelfstandigd. De handelsdrukkerij wordt verkocht aan drukkerij Brouwer in Delft. In 1971 wordt de Arnhemse vestiging van het Arbeiderspers-concern overgenomen door het Nijmeegse dagbladconcern Audet. Het Arnhemse ''Vrije Volk'' wordt voortgezet als ''De Nieuwe Krant''.

''Het Vrije Volk'' wordt een regionale krant voor Rotterdam en omstreken. In hetzelfde jaar begint de sloop van de Rode Burcht aan het Hekelveld.

 

In de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw ontwikkelde De Arbeiderspers zich onder leiding van [[Theo Sontrop]] en [[Martin Ros]] tot een belangrijke [[literatuur|literaire]] uitgeverij van [[Nederlands]]talige en vertaalde [[fictie]] en [[non-fictie]]. Tot medio 1997 vormde De Arbeiderspers met [[Querido (uitgeverij)|Querido]] en [[Nijgh & Van Ditmar]] de '' 'Uitgeverijen Singel 262' ''. Sindsdien is het een zelfstandige werkmaatschappij van [[WPG Uitgevers]].

De reeks literaire [[egodocument]]en onder de naam [[Privé-domein]], die tot en met 2008 266 delen telt, verschijnt sinds 1966. In 2011 kondigt moederbedrijf WPG Uitgevers aan dat De Arbeiderspers wordt samengevoegd met [[A.W. Bruna Uitgevers]]. Eind 2011 verhuist De Arbeiderspers/A.W. Bruna Uitgevers naar Utrecht.

 

Enkele Nederlandstalige [[auteur]]s uitgegeven door De Arbeiderspers: [[Simon Carmiggelt]], [[Cees Nooteboom]], [[Louis Paul Boon]], [[Annie M.G. Schmidt]], [[Gerrit Komrij]], [[Jeroen Brouwers]], [[Boudewijn Büch]], [[Maarten 't Hart]], [[Atte Jongstra]], [[Marijke Höweler]], [[Tessa de Loo]], [[Marion Bloem]], [[Joost Zwagerman]], [[Peter Terrin]], [[Astrid Roemer]].

 

Succesvolle nieuwe auteurs van de laatste jaren: [[Anna Enquist]], [[Arthur Japin]], [[Pauline Slot]], [[Alex Verburg]] en [[Liesbeth Mende]].

 

Daarnaast heeft de uitgeverij veel anderstalige [[auteur|schrijvers]] uitgegeven.

 

 

 

[[Categorie:Nederlandse uitgeverij|Arbeiderspers]]