Aapafstammelingen van Zodang Gongpori: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Davin (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Davin (overleg | bijdragen)
aanvulling vanuit en.wiki
Regel 1:
De '''aapafstammelingen van Zodang Gongpori''' waren heersers van Tibet in de legendarische voor[[geschiedenis van Tibet]]. [[Zodang Gongpori]] is een berg in de [[Yarlung-vallei]],<ref name="TH&B110 en 248">{{en}}Dorje, Gyurme (1996) ''Tibet Handbook with Bhutan'', ISBN 0-900751-69-x, pag. 110 en 248</ref> ten oosten van [[Tsetang]]. De aapafstammelingen staan symbool voor de geboorte van de eerste Tibetanen.
 
Er bestaan twee versies van dit verhaal. In de ene versie zou een [[apen|aap]], de voorvader Pha Trelgen Changchup Sempa, de demonische ''Jetsun Dolma'' (de Tibetaanse naam voor [[Tara (boeddhisme)|Tara]]) hebben bezwangerd nadat toestemming was ingewonnen van Chenrezig (de Tibetaanse naam voor [[Avalokitesvara]]). In de andere zou Chenrezig een demonische [[oger (folklore)|ogress]] zelf hebben bezwangerd.
Op deze berg zou [[Avalokitesvara]] in de verschijning van een aap een demonische [[oger (folklore)|ogress]] hebben bezwangerd en daarmee de geboortes van de zes oude Tibetaanse clans hebben voortgebracht. Hun komst wordt in verband gebracht met een overgang in de [[steentijd]] naar een meer ontwikkelde [[Neolithicum|neolithische]] cultuur in [[Tibet (gebied)|Tibet]].<ref name="TH&B110 en 248" />
 
Ze volgden de 18 klassen van betoverde demonen op, genaamd [[Gongpo]]. Na hen kwamen de 12 koninkrijken en 40 prinsdommen.<ref name="TH&B110 en 248" /> In de loop van de tijd evolueerden de apen zich in mensen.
 
== Pha Trelgen Changchup Sempa en Tara ==
[[Bestand:Padrengenchangchopsimpa.jpg|thumbnail|right|300px|"Pa Drengen Changchop Simpa" in het [[Tibetaans]]]]
In een van de versies wordt de aap Pha Trelgen Changchup Sempa beschouwd als de [[wedergeboorte (boeddhisme)|incarnatie]] van de [[bodhisattva]] van [[mededogen]].
 
Pha betekent ''vader'', Trelgen ''oude aap'' en Changchup Sempa ''bodhisattva''. Los van elkaar betekenen Changchub ''compassion'' en Sempa ''heart''.
 
Volgens deze [[mythe]] was in aanloop tot de creatie van [[Tibet (gebied)|Tibet]] de wereld bedekt met water. Het water zakte waardoor er plaats vrijkwam voor het dierenleven. Op de natte velden van Tibet arriveerde toen de aap Pha Trelgen Changchup Sempa die zich hier terug wilde trekken om zich te wijden aan [[meditatie]] en een [[ascese|ascetisch]] en zuiver leven. Tijdens het mediteren op de berg Gongori kwam er een vrouwelijke demon om hem te verleiden. Volgens de tradities zou zij de manifestatie van de bodhisattva Jetsun Dolma zijn: symbool van de energie van mededogen en beschermer van de [[Handel (economie)|handelaren]] en [[reis|reizigers]].
 
Ze dreigde, als hij zich niet met haar wilde binden, in de zee een monster te zoeken om haar te bezwangeren van een groot aantal kleine monsters die alle wezens zouden vernietigen. De aap zwichtte en verzocht toestemming van Chenrezig om met haar te trouwen. Deze zegende de aap en de vrouwelijke demon, en enkele maanden later werden uit hun verbintenis zes apen geboren. Pha Trelgen liet de apen opgroeien in het bos en na drie jaar ontdekte hij dat hun aantal was gegroeid tot vijfhonderd. De bosvruchten waren onvoldoende om ze allemaal te voeden en Pha Trelgen besloot hen te helpen met het vinden van voedsel. Ten einde raad begaf hij zich opnieuw naar de god van mededogen met het verzoek om hulp. Chenrezig ging daarop naar de mythische berg Meru ([[Kailash]]).
 
Volgens de ene overlevering zou hij op de top van de berg een hand vol [[gerst]] hebben verzameld. Volgens een andere zou hij hier rechtstreeks vijf [[graan|granen]] uit zijn lichaam hebben getrokken. Chenrezig overhandigde ze aan de aapvader die zich de verbouw ervan aanleerde. Na een goede oogst was hij uiteindelijk in staat al zijn kinderen te voeden.
 
Omdat de apen zich sindsdien voedden met granen, verloren ze beetje bij beetje hun haren en hun staart. Ook begonnen ze gereedschappen van beenderen en stenen te gebruiken, met het maken van kleren en het bouwden van huizen. Uiteindelijk was er de beschaving ontstaan waaruit de Tibetanen zouden zijn voortgekomen.
 
== Chenrezig en de ogress ==
In een andere versie zou Chenrezig op deze berg in de verschijning van een aap een demonische ogress hebben bezwangerd en daarmee de geboortes van de zes oude Tibetaanse clans hebben voortgebracht.<ref name="TH&B110 en 248" />
 
OpDe deze berg zou [[Avalokitesvara]] in de verschijningkomst van een aap een demonische [[oger (folklore)|ogress]] hebben bezwangerd en daarmee de geboortes van de zes oude Tibetaanse clans hebben voortgebracht. Hun komstnakomelingen wordt in verband gebracht met een overgang in de [[steentijd]] naar een meer ontwikkelde [[Neolithicum|neolithische]] cultuur in [[Tibet (gebied)|Tibet]].<ref name="TH&B110 en 248" />
 
{{Beginnetje|Geschiedenis|2010|06|26}}
Regel 17 ⟶ 36:
[[Categorie:Tibetaans boeddhisme]]
[[Categorie:Tibetaans heerser]]
 
[[bo:ཕ་སྤྲེལ་རྒན་བྱང་ཆུབ་སེམས་པ།]]
[[en:Pha Trelgen Changchup Sempa]]
[[fr:Pha Trelgen Changchup Sempa]]
[[it:Pa Drengen Changchop Simpa]]
[[ru:Обезьяна-бодхисаттва]]
[[zh:慈悲心的老猴子父亲]]