Ook het [[canonieke recht]] wordt tot het ''ius commune'' gerekend. De [[Rooms-katholieke Kerk|katholieke Kerk]] had in de Middeleeuwen en de Vroege Middeleeuwen een belangrijke rol in het rechtspreken. Hieruit ontstond een omvangrijk eigen kerkelijk recht, dat in het ''[[Corpus Iuris Canonici]]'', in veel opzichten gebaseerd op het Romeins Recht, werd samengebracht. Op juridische faculteiten werd naast het Romeins Recht dus ook altijd het canoniek recht onderwezen. Om deze reden spreekt men in de volksmond nog steeds over een studie "recht''en''".
==Lokaal gewoonterecht==
De tegenhanger van het ''ius commune'' of gemeen recht, dat van gelding was voor de meeste inwoners van Europa, was het lokale [[gewoonterecht]]. Dit gewoonterecht was - in tegenstelling tot het Romeins recht en het canoniek recht - niet schriftelijk vastgelegd. Het bestond bij de gratie van een geleefde rechtsovertuiging. Er moest dus enerzijds de langdurige gewoonte bestaan (''longa consuetudo'' of ''usus''), bovendien moest deze gewoonte op een [[rechtsovertuiging]] stoelen (''opinio necessitatis''). Het gewoonterecht verschilde van gebied tot gebied. Officieel had het gewoonterecht primaire gelding, terwijl het ''ius commune'' een subsidiaire rol had. In de praktijk kreeg het ''ius commune'' vaak een belangrijker rol dan het gewoonterecht. Dit had twee oorzaken. Enerzijds moest de gelding van het ongeschreven gewoonterecht bewezen worden, wat niet eenvoudig was. Daarom kon men zich beter op het geschreven gemene recht beroepen. Daarenboven werd door veel juristen het gewoonterecht restrictief uitgelegd, terwijl het ''ius commune'' een extensieve uitleg kreeg. Dat hield in dat het gewoonterecht slechts dan op een situatie van toepassing was wanneer deze exact aan de voorwaarden van het gewoonterecht voldeed. Aangezien dit zelden het geval was, kwam men in de meeste gevallen dus bij het ''ius commune'' uit.
