Yamaha FZR-serie: verschil tussen versies

| {{Galerijbestand groot| Yamaha FZ750.jpg | De FZ 750 had wel al de "Genesis" -motor, maar nog niet het [[Deltabox]] -[[frame (fiets)|frame]]}}

Yamaha was, net als [[Kawasaki (motorfiets)|Kawasaki]] en [[Suzuki]], later dan [[Honda (motorfiets)|Honda]] op de markt gekomen met [[viertakt]] motorfietsen. Aanvankelijk, in 1969, gebeurde dat met een [[staande twin]], de [[Yamaha XS 650]], die vooral moest concurreren met de [[Triumph (motorfiets)|Triumph]]s op de Amerikaanse markt. Honda trok zich echter niets aan van de (Britse) gevestigde orde en introduceerde in 1968 een viercilinder, de [[Honda CB 750]]. De andere Japanse merken moesten deze strijd wel aangaan, en Yamaha presenteerde in 1975 de driecilinder -[[Yamaha XS 750|XS 750]]. Deze machine had strakke, moderne lijnen en heel bijzonder was de in samenwerking met [[Porsche]] ontwikkelde [[cardanaandrijving]]. Het motorblok was zeer smal gebouwd, net als dat van de latere [[Yamaha XS 1100|XS 1100]] -viercilinder. ZóZo smal, dat de binnenste cilinder(s) een oliekoeler nodig hadden om niet warm te lopen. In de [[1970-1979|jaren zeventig]] barstte een "superbike" strijd los, die zich voornamelijk tussen de Japanse merken afspeelde. Aanvankelijk gebeurde dat met name met zware motoren van méérmeer dan 1.000cc000 cc, die bij Yamaha in het begin van de [[1980-1989|jaren tachtig]] evolueerden tot de [[sporttoerer|sportieve toermodellen]] FJ-modellen FJ 1100 en FJ 1200. Op sportief gebied ging men zich meer richten op hoogvermogende, [[sportmotor]]en tóttot 1.000cc000 cc. De ervaring die Yamaha had opgedaan met "smal" bouwen werd hierbij een groot voordeel.

Eind 1984 verscheen de [[Yamaha FZ-serie]] met drie modellen: 250-, 400- en 750cc750 cc. De lichte modellen waren feitelijk voor de Japanse markt bestemd, maar werden incidenteel via [[Grijze markt|grijze import]] buiten Japan geleverd. De FZ-serie droeg al de naam "Genesis". Deze naam stond voor de bijzondere bouwwijze van de motor: een viercilinder -[[DOHC]]-motor met 45º voorover hellende cilinders met recht daarboven een rij valstroomcarburateurs en (voor wat betreft de FZ 750) vijf [[kleppen]] per [[cilinder (motor)|cilinder]]. Door de voorover hellende cilinders werd het [[zwaartepunt]] laag gehouden. De [[cilinderkop]] bestond uit twee delen, met in het midden de kettingaandrijving voor de twee bovenliggende [[nokkenas]]sen. De FZ 750 had vier 36 mm Mikuni [[carburateur]]s en er was een [[wet-sumpsysteem|wet-sump]] [[smeersysteem]] gebruikt. De meevoudige natte platenkoppeling werd rechtstreeks via tandwielen aangedreven door de [[krukas]] en dreef op haar beurt een [[close ratio]] zes[[versnellingsbak]] aan. De FZ 750 leverde 110 pk, die werden beteugeld door een [[staal (legering)|stalen]] [[perimeter frame]] met een aluminium [[achterbrug]]. Kleine [[hulpframe]]s droegen onderdelen zoals de [[stroomlijnkuip]] en het zitgedeelte. De achterkant werd afgeveerd door het [[monocross]] veersysteem.

De allereerste Yamaha met de aanduiding "FZR" werd in februari 1985 aan de pers getoond. Dit was een pure racemotorfiets, die Yamaha wilde gaan inzetten in het toenmalige "Formule 1" kampioenschap. Dit kampioenschap was voortgekomen uit de in 1971 ingestelde "Formule 750", maar nooit erg populair geworden. In 1985 zouden er slechts zes races verreden worden. Deze FZR 750 (met de "racenaam" OW 01) was motorisch afgeleid van de FZ 750 Super Sports, maar voorzien van een gemodificeerde [[cilinderkop]], nieuwe [[carburateur]]s en een 4 in 2 in 1 uitlaat. Het [[frame (fiets)|frame]] was het nieuwe [[Deltabox]]frame, in hetzelfde jaar geïntroduceerd op de 250cc -[[wegrace]]rs van [[Martin Wimmer]] en [[Carlos Lavado]], maar ook op de YZR 500 (OW 81) van [[Eddie Lawson]] en [[Raymond Roche]]. De machine leverde (volgens de fabriek) méér dan 130 pk en woog slechts 155 kg met volle tank. Een normale "toonbankmotor" in de FZR-serie volgde voorlopig nog niet, omdat voor de Formule 1 geen [[homologatie]] nodig was.

De FZR 400 R Exup werd in 1987 als eerste model voorzien van de [[EXhaust Ultimate Power valve]] (EXUP), een draaibare klep in het uitlaatsysteem waardoor de [[powerband]] breder werd, zonder dat het top[[vermogen (natuurkunde)|vermogen]] hoger werd. Ook kwam er een "SP" versie, met een éénpersoons zadeleenpersoonszadel, waardoor het sportieve karakter benadrukt werd.

De FZR 400 RR Exup werd in 1988 gepresenteerd als tegenhanger voor andere snelle 400 cc 400cc-motorfietsen die op de Japanse markt bijzonder populair waren, zoals de [[Honda (motorfiets)|Honda]] VFR 400 R en CBR 400 RR, de [[Kawasaki (motorfiets)|Kawasaki]] ZXR 400 R en de [[Suzuki]] GSX-R 400 R. De "RR" leverde iets meer vermogen (62 pk) dan zijn voorganger. Voor die drie extra pk's had men een nieuwe motor ontworpen, met een kortere [[slag (zuiger)|slag]], waardoor het motortje nog meer toeren kon draaien. De "SP" (Sports Production) versie had een éénpersoons zadel en was eigenlijk als [[productieracer]] bedoeld.

Met het uitbrengen van de FZR 750 R (die ook OW 01 werd genoemd, naar de racers van Yamaha) ging het merk niet over één nacht ijs. Het WK Superbikes was in 1988 begonnen, en de concurrenten waren met bijzonder snelle machines op de markt gekomen: Honda met de VFR 750 (RC 30), die was gebaseerd op de RVF 750 [[Endurance (motorsport)|Enduranceracer]], [[Suzuki]] met de met de GSX-R 750 R en [[Kawasaki (motorfiets)|Kawasaki]] met de ZXR-750. Voor de homologatie van 1989 moest Yamaha 1.000 exemplaren van een nieuw model verkopen. De FZR 750 R was - hoewel voorzien van een kenteken en verlichting - vrijwel raceklaar. De machine was niet afgeleid van de FZR 750, maar van de YZF 750 Enduranceracer. De boring/slagverhouding was gewijzigd, waardoor de motor een kortere [[slag (zuiger)|slag]] kreeg. Hiermee waren hogere toerentallen mogelijk. Ten opzichte van de FZR 750 waren de inlaatkleppen 2mm en de uitlaatkleppen 1,5mm groter. De [[blokhoek]] was minder extreem (40º in plaats van 45º), de zuigers hadden slechts twee zuigerveren en de [[drijfstang]]en waren van [[titanium]]. Er waren 38mm [[carburateur]]s met vlakke schuiven toegepast. De vrij grote carburateurs waren ook nodig voor de homologatie: Het WK Superbike reglement schreef standaard carburateurs voor. Uiteraard was de uitlaat voorzien van een [[EXhaust Ultimate Power valve|EXUPklep]]. De oliekoeler was opgenomen in het [[vloeistofkoeling|vloeistofkoelsysteem]]. De gewelfde [[achtervork]] was ook volgens het Deltabox-principe (gelaste aluminium platen) opgebouwd en overgenomen van de YZF 750. Het blok was aan de [[cilinderkop]] bevestigd aan het frame en was meedragend. De brandstoftank was van aluminium en de [[stroomlijnkuip]] van [[fiberglas]]. De [[gietwiel]]en (vóór en achter 17") waren voorbereid voor de montage van [[Slick (band)|slick]]banden. Vóór was een volledig instelbare [[telescoopvork]] gemonteerd, achter het Yamaha [[Monocross]] systeem met een Öhlins-veer/demperelement. Van de 1.000 exemplaren waren er 500 voor de Japanse markt bestemd. Er was een racekit beschikbaar, die 20pk20 pk extra vermogen leverde. De machine kostte 45.000 gulden.

Ook de Yamaha FZR 1000 Exup was ten opzichte van de FZR 1000 Genesis een geheel nieuwe machine. Motorblok, frame, wielen, achterbrug, voorvork en [[stroomlijnkuip]] waren vernieuwd. De carburateurs waren groter van diameter, de [[cilinderinhoud]] was gegroeid (van 990- naar 1002cc1002 cc) en zelfs de [[blokhoek]] was gewijzigd. Door deze wijzigingen was de motor ook sterker geworden (145 pk in plaats van 135 pk). De uitlaat bestond niet meer uit één geheel. Frame en achterbrug waren niet langer simpele kokers maar mooi gewelfd vormgegeven. Het motorblok was een dragend onderdeel van de constructie geworden. De machine leek nog sterk op zijn voorganger door de twee ronde koplampen. Uiteraard was de EXUPklep toegepast, die vanaf 4000 tpm open ging en de uitlaat minder smoorde. Het achterwiel was van 18" verkleind naar 17". Het Amerikaanse blad "Cycle World" koos de FZR 1000 Exup in 1989 tot "Bike of the Decade".