Homomorfisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ChuispastonBot (overleg | bijdragen)
k r2.7.1) (Robot: toegevoegd: id:Homomorfisma
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 13:
 
==Informele discussie==
Omdat de [[abstracte algebra]] [[verzameling (wiskunde)|verzameling]]en met [[operatie (wiskunde)|operatie]]s bestudeert, die interessante structuren of eigenschappen op deze verzameling genereren, zijn de meest interessanteinteressantste [[functie (wiskunde)|functie]]s dezediegene die deze [[operatie (wiskunde)|operatie]]s ''bewaren''. Zulke [[functie (wiskunde)|functie]]s staan bekend als homomorfismen.
 
Beschouw bijvoorbeeld de [[natuurlijke getal]]len met [[optellen]] als de operatie. Een functie die een optelling bewaart moet de eigenschap hebben dat: ''f''(''a'' + ''b'') = ''f''(''a'') + ''f''(''b'').
 
''f''(''x'') = 3''x'' is bijvoorbeeld zo'n homomorfsme, aangezien ''f''(''a'' + ''b'') = 3(''a'' + ''b'') = 3''a'' + 3''b'' = ''f''(''a'') + ''f''(''b''). Merk op dat dit homomorfisme de [[natuurlijk getal|natuurlijke getal]]len afbeeldt op zichzelf.
 
Homomorfismen hoeven niet te mappen tussen verzamelingen die dezelfde operaties hebben. Er bestaan bijvoorbeeld operatie-bewarende functies tussen de verzameling van de [[reëel getal|reële getallen]] met de operatie optelling en de verzameling van de positieve reële getallen met de operatie vermenigvuldiging. Een functie die een operatie bewaart, vereist hierdanhier dan de eigenschap dat:''f''(''a'' + ''b'') = ''f''(''a'') * ''f''(''b''), aangezien optelling de operatie in de eerste verzameling en vermenigvuldiging de operatie in de tweede verzameling is. Gegeven de wetten van het [[machtsverheffen]], voldoet ''f''(''x'') = e<sup>''x''</sup> aan deze voorwaarde : 2 + 3 = 5 vertaalt zich in e<sup>''2''</sup> * e<sup>''3''</sup> = e<sup>''5''</sup>.
 
Een bijzonder belangrijke eigenschap van homomorfismen is dat wanneer een [[neutraal element|identiteitselement]] aanwezig is, dit altijd bewaard zal blijven. Dit neutrale element wordt namelijk op zichzelf afgebeeld. Merk op dat in het eerste voorbeeld ''f''(0) = 0 en dat 0 dan de [[additieve identiteit]] is. In het tweede voorbeeld is ''f''(0) = 1, aangezien 0 hier de additieve identiteit, en 1 de multiplicatieve identiteit is.
Regel 26:
 
== Soorten homomorfismen ==
* Een '''[[isomorfisme]]''' is een [[bijectief]] homomorfisme. Van twee objecten wordt gezegd dat zijze isomorf zijn als er een isomorfisme tussen deze twee objecten bestaat. Isomorfe objecten zijn, wat de structuur in kwestie betreft, niet van elkaar te onderscheiden.
 
* Een '''[[epimorfisme]]''' is een [[surjectief]] homomorfisme.