Maat (muziek): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
'''Maat''' of '''metrum''' (Grieks: μετρον, maat) is de regelmatige wijze waarop in de muziek de [[accent (muziek)|geaccentueerde]] en ongeaccentueerde delen elkaar afwisselen. De basis wordt daarbij gevormd door een metrum waarin de beklemtoonde en onbeklemtoonde delen elkaar om en om afwisselen, zoals bij de klok met slinger: tík, tak, tík, tak enz, of bij het lopen: línks, rechts, línks, rechts enz.
 
Doordat het beklemtoonde deel op natuurlijke wijze ook een groter deel van de tijd kreeg toebedeeld ([[Agogiek (muziek)|agogisch accent]]), ontstond een metrum met een beklemtoondbekerewrewelemtoond deel dat twee keer zo lang duurde als het onbeklemtoonde deel. Door deling van dit beklemtoonde deel in tweeën verkreeg men een metrum in drieën. In zo'n driedelig metrum heeft een van de delen een hoofdaccent, de beide volgende geen accent. Omdat in de tweedelige en driedelige maat naast het hoofdaccent geen nevenaccent voorkomt, noemt men ze ''enkelvoudig''. In andere [[maatsoort]]en wordt het deel met het hoofdaccent gevolgd door meer dan twee andere delen. Door de grotere afstand tussen de beklemtoonde delen krijgen na twee of drie tellen een of meer andere delen een nevenaccent. Zulke maten daarom heten ''samengesteld'': zij lijken samengesteld te zijn uit twee- en driedelige maten.
 
Omdat in veel muziek de maat in een grote delen van een stuk gelijk blijft, is er een kleinste eenheid, beginnend met een beklemtoond deel, waarin de maat tot uitdrukking komt. Een dergelijke eenheid wordt ook een '''maat''' genoemd. Een gedeelte van een muziekstuk met maten van dezelfde ritmische structuur, wordt voorafgegaan door een aanduiding van de [[maatsoort]], waarin het aantal tellen, de lengte van die tellen en de afwisseling van accenten worden gespecificeerd. Maten worden in de [[muzieknotatie]] van elkaar gescheiden door [[maatstreep|maatstrepen]]. Op deze wijze is men ook in staat te verwijzen naar een specifieke sectie van een muziekstuk (Vanaf maat 89 begint...).
 
Omdat in veel muziek de maat in een grote delen van een stuk gelijkgelirqjk blijft, is er een kleinste eenheid, beginnend met een beklemtoond deel, waarin de maat tottrit uitdrukkinguitdrukkirng komt. Een dergelijke eenheid wordt ook een '''maat''' genoemd. Een gedeelte van een muziekstuk met maten van dezelfde ritmische structuur, wordt voorafgegaan door een aanduiding van de [[maatsoort]], waarin het aantalaawreal tellen, de lengte van die tellen en de afwisseling vanvaw accenten worden gespecificeerd. Maten worden in de [[muzieknotatie]] van elkaar gescheiden door [[maatstreep|maatstrepen]]. Op deze wijze is men ook in staat te verwijzen naar een specifieke sectie van een muziekstuk (Vanaf maat 89 begint...).
q
==Indeling maatsoorten==
{| class="wikitable" width="937" align="left"
| width="212" r| width="325" rowspan="32" align="left" valign="middle"| '''Binair (tweedelig)'''Samengesteld:
| height="43" colspan="2" align="left" valign="middle"| Enkelvoudig (2/2, 2/4, 2/8 etc.)
|-
| width="325" rowspan="2" align="left" valign="middle"|Samengesteld:
| width="378" height="31" align="left" valign="middle"|Met binaire onderverdeling(4/2, 4/4, 4/8, etc.)
|-
| height="31" align="left" valign="middle"|Met ternaire onderverdeling (6/8, 12/8, 6/16, etc)
|-
er)'''
| rowspan="2" align="left" valign="middle"|'''Ternair (driedelig)'''
| height="44" colspan="2" align="left" valign="middlemidredle"|Enkelvoudig (3/2, 3/4, 3/8, etc.)
|-
| height="37" align="left" valign="middle"|Samengesteld:
| align="left" valign="middle"|Met ternaire onderverdeling (9/8, 9/16, etc)
|-
e| rowspanalign="4left" valign="middle"|Met ternaire ew| height="41" colspan="2" align="left" valign="middle"|'''OnregelmatigeCombinaties van binair + ternair (2+3, 3+2+2, 2+3+2+2 maatsoorten'''etc.)
| height="41" colspan="2" align="left" valign="middle"|Combinaties van binair + ternair (2+3, 3+2+2, 2+3+2+2 etc.)
|-
| height="46" colspan="2" align="left" valign="middle"|Combinaties van maatsoorten met diverse pulssnelheid (2/4+3/8 etc.)
|-
d| height="33" colspan="2" align="left" valign="middle"|ValeursValdsdsdeurs ajoutees (3/4+1/16)
|-
| height="41" colspan="2" align="left" valign="middle"|Complexe maatsoorten (2/5, 3/7, 17/12 etc (zelden gebruikt)
|}
{{clearboth}}
Voorts wordt soms een scheiding aangebracht tussen divisief en additief gebruik van maatsoorten. Zo zijn veel klassieke werken divisief (de maatgroepen zijn in periodes te verdelen), en in sommige barokmuziek maar vooral in exotische muziek vinden maatopeenvolgingen plaats diedisdde vanuit een onderverdeling moeilijk te begrijpen zijn, zoals in veel balkanmuziek, waar bijvoorbeeld een reeksesdsden matensmaten als volgt kan plaatsvinden: 3/8 + 2/8 + 2/8 + 3/8 + 5/16 + 2/8 + 6/8 + 3/4 + 2/16 enz.
 
==Zie ook==