Andrew Carnegie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Amirobot (overleg | bijdragen)
k r2.7.1) (robot Erbij: az:Endryu Karnegi
AnnabelsBot (overleg | bijdragen)
k Verwijdersessie categorieën 10/10/2011 cathernoeming Brits-Amerikaan > Amerikaans persoon; cosmetische wijzigingen
Regel 1:
[[AfbeeldingBestand:B.J. Blommers Andrew Carnegie 1913.jpg|thumb|Schilderij door [[Bernard Blommers|B.J. Blommers]] aangeboden aan de [[Carnegie Stichting (Nederland)|Carnegie Stichting]] door Carnegies Nederlandse bewonderaars.]]
'''Andrew Carnegie''' ([[Dunfermline]] ([[Schotland]]), [[25 november]] [[1835]] - [[Lenox (Massachusetts)|Lenox]] ([[Massachusetts]]), [[11 augustus]] [[1919]]) was een Amerikaans staalmagnaat en [[filantroop]] van Schotse afkomst. Buiten Amerika is hij waarschijnlijk het bekendst vanwege zijn bijdrage aan de [[Carnegie Hall]] in New York, maar zijn naam is ook verbonden met het Haagse [[Vredespaleis]].
 
== Biografie ==
Andrew Carnegie emigreerde samen met zijn totaal berooide ouders in 1848 naar [[Pittsburgh]], USA. Aldaar stelden zij vast dat de arbeidssituatie waarin de wevers verkeerden nauwelijks beter was dan thuis in Schotland. Andrews vader was een [[Damast (textiel)|damastwever]] wiens handarbeid verdrongen werd door de opkomst van [[weefnijverheid|weefmachines]]. Andrew Carnegie begon als dertienjarig hulpje in een katoenspinnerij. Daarna vond hij werk bij de [[Ohio Telegraph Company]] en later bij de [[Pennsylvania Railroad]]. Hij eindigde als eigenaar van het grootste staalbedrijf van de wereld, de [[Carnegie Steel Company]]. Dit bedrijf verkocht hij in 1901 aan de bankier [[John Pierpont Morgan]], die het onderbracht in [[U.S. Steel]]. Met de opbrengst werd Carnegie een van de rijkste mensen ter wereld.
 
Zijn rijkdommen wilde hij niet alleen aan zijn nabestaanden nalaten, maar nog tijdens zijn leven aan goede doelen besteden. Dat moest zó gebeuren dat de mensen die ervan profiteerden zichzelf ook echt verder konden ontwikkelen. Zo was de cirkel weer rond, want iedereen in Amerika wilde graag geloven dat er een 'selfmade man' in hem school, en Carnegie wilde de mensen de gelegenheid geven om het zélf te maken.
Regel 11:
Carnegie schonk in 1903 een bedrag van $1.500.000 voor de bouw van het [[Vredespaleis]], dat tussen 1907 en 1913 in Den Haag werd gebouwd en waarin later ook het [[Internationaal Gerechtshof]] gevestigd zou worden.
 
== Bibliografie ==
* [[Alberto Manguel]], ''The Library at Night''. Uitg. Knopf, Canada, 2006 (Nederlandse vertaling: ''De bibliotheek bij nacht'', 2007 - zie hoofdstuk IV: ''De bibliotheek als macht'').
 
{{DEFAULTSORT:Carnegie, Andrew}}
 
[[Categorie:Amerikaans industrieel]]
[[Categorie:Brits-AmerikaanAmerikaans persoon]]
[[Categorie:Amerikaans filantroop]]