Elaïdinezuur: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
WikitanvirBot (overleg | bijdragen)
Capaccio (overleg | bijdragen)
+ GHS (bron: Sigma Aldrich)
Regel 2:
| Naam = Elaïdinezuur
| afbeelding1 = Elaidic-acid-2D-skeletal.png
| onderschrift1 = [[Structuurformule]] van Elaïdinezuurelaïdinezuur
| afbeelding2 =
| onderschrift2 =
Regel 21:
| Vergelijkbaar =
| AfbWaarsch = {{Pictogram GHS|X}}
| TekstWaarsch = Waarschuwing
| Carcinogeen =
| Hygroscopisch =
| Rzinnen = 36/37/38,{{H315}}-{{H319}}-{{H335}}
| SzinnenEUHzinnen = 26, 37''geen''
| Szinnen = {{P261}}-{{P302+P352}}-​{{P305+P351+P338}}-{{P321}}-{{P405}}-{{P501}}
| Omgang =
| Opslag =
| ADR =
| MAC =
| LethaalRat = 100 (muis, intraveneus)
| LethaalKonijn =
| LethaalMuis = ([[intraveneus]]) 100
| MSDS =
| Aggregatie= Vastvast
| Kleur = kleurloos
| Dichtheid = 0,85
| Molgewicht = 282,45
| Smeltpunt = 43–45
| Kookpunt = 288 (bij 133 hPa) 288
| Vlampunt = 113
| Zelfontbranding =
Regel 44 ⟶ 47:
| GoedOplIn =
| SlechtOplIn =
| OnoplIn = Waterwater
| Dipoolmoment =
| Viscositeit =
Regel 63 ⟶ 66:
}}
 
'''Elaïdinezuur''' (uit het [[Grieks]]: ''elaion'', olie) is een enkelvoudig [[Onverzadigde vetzuren|onverzadigd]] [[vetzuur]]. HetDeze [[molecuulorganische verbinding]] betstaat uit een onvertakte keten van 18 [[koolstof]]atomen met in het midden een enkelvoudige [[Dubbele binding (scheikunde)|dubbele binding]]. Daar de beide delen van de keten in een [[cis-trans-isomerie|''trans''-vorm]] aan de koolstofatomen van de dubbele binding zitten wordt ook wel van een [[Transvet|transvetzuur]] gesproken. Het overeenkomstige ''cis''-isomeer komt in de natuur veel meer voor en wordt [[oliezuur]] genoemd.
 
Elaïdinezuur ontstaat veel bij het [[Hydrogenering|harden]] van [[Plantaardige olie|plantaardige oliën]]. Ook komt het zuur voor in [[melkvet]], [[Talg (dierlijk)|rundertalg]] en als vet bij [[herkauwer]]s.
De [[molecuulformule]] is CH<sub>3</sub>–(CH<sub>2</sub>)<sub>7</sub>–CH=CH–(CH<sub>2</sub>)<sub>7</sub>–COOH met de systematische naam ''trans''-9-Octadeceenzuur. Het overeenkomstige ''cis''-isomeer komt in de natuur veel meer voor en heet [[oliezuur]].
 
Elaïdinezuur verhoogt de [[Cholesterylester transfer proteinCholesterylestertransferproteïne|CETP-activiteit]] activiteit, dat op zijn beurt het [[Very Low Density Lipoprotein|VLDL]] verhoogt en het [[High density lipoproteïne|HDL]] -[[cholesterol]] verlaagt.<ref name="pmid8018112">{{cite journal
Elaïdinezuur ontstaat veel bij het [[Hydrogenering|harden]] van plantaardige oliën. Ook komt het zuur voor in [[melkvet]], [[Talg (dierlijk)|rundertalg]] en als vet bij [[herkauwer]]s.
 
Elaïdinezuur verhoogt de [[Cholesterylester transfer protein|CETP]] activiteit, dat op zijn beurt het [[Very Low Density Lipoprotein|VLDL]] verhoogt en het [[High density lipoproteïne|HDL]] [[cholesterol]] verlaagt.<ref name="pmid8018112">{{cite journal
| author=Abbey M, Nestel PJ
| title=Plasma cholesteryl ester transfer protein activity is increased when trans-elaidic acid is substituted for cis-oleic acid in the diet