Anabaptisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
DennisPeetersBot (overleg | bijdragen)
k typo(s); zie http://woordenlijst.org/zoek/?q=gevangengenomen&w=w met AWB
Regel 15:
== Ontwikkelingsgeschiedenis ==
[[Bestand:Anneken Hendriks.jpg|thumb|Anneken Hendriks was een huisvrouw in [[Friesland]], doperse sinds [[1552]]. In oktober [[1571]] werd ze geïdentificeerd in Amsterdam en ter dood veroordeeld. De beul werd bevolen om haar mond te vullen met [[buskruit]] en haar, vastgebonden aan een ladder, op een bed van gloeiende kolen te gooien.]]
Het anabaptisme ontstond in [[Zürich (stad)|Zürich]]. De leider van de Reformatie in Zürich, [[Ulrich Zwingli]], sprak zich in 1523 in een studiekring uit voor de volwassendoop. Maar toen bleek dat de stadsraad van Zürich om poliieke redenen niet van de [[kinderdoopsel|kinderdoop]] af wilde (kinderdoop betekende tevens inschrijving in de stadsregisters) herzag Zwingli zijn standpunt. Zijn leerlingen [[Konrad Grebel]], [[Jörg Blaurock]] en [[Felix Manz]] waren het hier niet mee eens en wezen ook Zwingli's onderworpenheid aan de overheid af. In 1525 doopte Konrad Grebel Jörg Blaurock in [[Zollikon]]. Hier vormden zij de eerste doperse gemeente, die meteen bestreden werd door Zwingli. Hij gaf henhun de naam ''anabaptisten'' in aansluiting op de kerkvader [[Augustinus van Hippo|Augustinus]] die zijn [[Donatisme|donatistische]] tegenstanders zo had genoemd, omdat zij zich over lieten dopen wanneer de doop door een in hun ogen onwaardige priester was bediend. Naast Zwingli spraken ook de andere reformatoren zoals [[Maarten Luther]] en [[Johannes Calvijn]] zich op theologische gronden uit tegen de volwassendoop.
 
Doordat het gedoopt zijn een belangrijk onderdeel was van de identiteit van de burgers werden degenen die de zuigelingendoop niet erkenden als ondermijners van de stedelijke eenheid beschouwd. De Zürichse magistraat voerde een harde politiek tegen de dopers. De eerste martelaar uit de beweging werd Felix Manz. Hij werd in januari 1527 omgebracht door [[Verdrinking#Verdrinking als straf|verdrinking]], een symbolische straf voor een "wederdoper". De doperse beweging ging hierop "ondergronds". Dit verhinderde echter niet dat zij zich in korte tijd door een groot deel van Europa verspreidde.