Stadsvrijheid van Utrecht: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Geschiedenis: vreemd, Vervaart benoemd Catharijne niet als buitengerecht, Doofpoort vervangen door Gildpoort http://digbijzcoll.library.uu.nl/lees_gfx.php?lang=nl&W=On&BoekID=933&PageOrder=14.00&style=fmw |
→Geschiedenis: lk |
||
Regel 9:
==Geschiedenis==
Het grondgebied van de stad werd na het verkrijgen van [[stadsrechten]] in 1122 met een bijna 6 kilometer lange [[Stadsbuitengracht|verdedigingsgracht]] afgebakend waarbij deels gebruik werd gemaakt van oude waterlopen. Aan de binnenzijde ervan werden nog [[stadswal]]len en [[stadsmuur|-muren]] aangelegd. De stadsvrijheid daarbuiten is gaandeweg de [[middeleeuwen]] ontstaan. Dit buitengebied was vele malen groter dan het grondgebied binnen de muren. Het was onderverdeeld in circa 15 buitengerechten, aan het stadsbestuur ondergeschikte [[Heerlijkheid (bestuursvorm)|ambtsheerlijkheden]]. In het oudste rechtboek van Utrecht,
De stadsvrijheid was over het algemeen dunbevolkt en had meer een plattelandsuitstraling. Daar bestonden echter meerdere uitzonderingen op, vooral in de gebieden direct buiten de [[Lijst_van_stadspoorten_in_Nederland#Utrecht|stadspoorten]] bijvoorbeeld in het buitengerecht [[Bemuurde Weerd]]. In deze voorstad vond in de beginperiode veel brandgevaarlijke bedrijvigheid plaats, wat om reden van gevaar op [[stadsbrand]] verbannen was uit de stad. Ook bevonden zich onder andere meerdere kloosters in de stadsvrijheid zoals de [[Sint-Stevensabdij (Utrecht)|Stevensabdij]] en [[Klooster Bethlehem (Utrecht)|Klooster Bethlehem]]. De buitentoegang tot de stadsvrijheid of een buitengerecht kon tevens voorzien zijn van een al dan niet versterkte poort, zoals de [[Pellecussenpoort]] en [[Gildpoort]]. In ieder buitengerecht bevond zich een woonkern. Bewoners fungeerden vanaf 1340 twee eeuwen lang als buurraad in de plaatselijke lagere rechtbank. De hogere rechtspraak in de buitengerechten werd uitgeoefend door de stad.
| |||