Verdrag van Londen (1814): verschil tussen versies

Het [[Verdrag van Londen (1824)|traktaat van 1824]] aldus, met [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland|Engeland]] gesloten, waarbij [[Nederland]] de ''veiligheid van [[Handel (economie)|handel]] en [[Koopvaardij|scheepvaart]] op geheel [[Sumatra]], dus ook in [[Atjeh]] waarborgde, en zich tevens verbond de [[Onafhankelijkheid (staatkunde)|onafhankelijkheid]] van dit rijk ten allen tijde te zullen eerbiedigen'', plaatste Nederland in een zeer moeilijke en onmogelijke positie. Herhaaldelijk bereikte het Nederlandse [[Gouvernement (bestuur)|gouvernement]] klachten en eisen van vreemde [[Mogendheid|mogendheden]], wiens [[Nationaliteit|onderdanen]] door Atjehnezen waren aangevallen, [[Beroving|beroofd]] of [[Moord|vermoord]], deze te onderzoeken, en schadeloosstellingen en genoegdoeningen te regelen met een onwillig, bedrieglijk en vijandelijk bestuur, zonder daarbij ooit de grootste gematigdheid en voorzichtigheid uit het oog te mogen verliezen, en zonder ooit door andere drang dan die der [[rede]], hoogstens tot [[Bedreiging (strafrecht)|bedreiginge]]n te kunnen overgaan.<ref>1877. J.A. Kruijt. Bladzijde 5.</ref> De geschillen over de uitvoering van de Conventie van 1814 hadden de wenselijkheid van een nadere [[Kolonie (staatkundig)|koloniale]] regeling doen voelen en nu kwam opnieuw het denkbeeld naar voren om door het ruilen van de Nederlandse [[factorij]]en in [[Nederlands Voor-Indië|Voor-Indië]] tegen de Britse bezittingen op [[Sumatra]] en Poeloe Pinang de bezwaren aan de continuïteit van bezit verbonden uit de weg te ruimen. Helaas deed het Londense Traktaat de [[Verdrag van Londen (1814)|conventie van 1814]] in geen enkel opzicht teniet, maar was er slechts een wijziging van, waarmee beoogd werd een einde te maken aan alle sindsdien gerezen [[Ruzie|onenigheden]] tussen Nederland en Engeland. Aldus werd het Sumatra-traktaat (of Londens traktaat) van 17 maart 1824 een compromis tussen twee [[Ruzie|litigerende]] partijen.<ref>Dat het traktaat gevoelig lag in de politiek moge blijken uit het feit dat Jeekel geen toestemming kreeg om de officiële stukken betreffende het traktaat in te zien: 1881. L.J.P.J. Jeekel. Bladzijde 1. ''In mijn studie zover gevorderd, verzocht ik instemming van de minister van Buitenlandse Zaken om de stukken ad hoc te mogen raadplegen. Ik wenste die raadpleging niet om beter ingelicht te worden, want hetgeen betreffende het bedoelde traktaat in druk is verschenen en het onderzoek der handelen van de 2de kamer hadden mij voldoende ingelicht, maar om, naast de eigen inzage van de diplomatieke bescheiden, de kans niet mis te lopen een nieuwe kant aan de kwestie te ontdekken. Die toestemming is mij niet verleend.''</ref>

Ten opzichte van Atjeh werd in het traktaat niets bepaald, maar door de Engelse [[Machtiging (juridisch)|gevolmachtigden]] werd daarbij een nota overlegd waarin onder meer het volgende voorkwam: ''het verdrag met Atjeh zal zo spoedig mogelijk in een eenvoudige schikking voor de gastvrije ontvangst van Britse schepen en onderdanen in de haven van Atjeh veranderd worden.'' De Nederlandse gevolmachtigden beantwoordde deze mededeling met de verklaring: ''dat het Nederlandse gouvernement zijn betrekkingen met Atjeh zo zou regelen, dat deze staat, zonder iets van zijn onafhankelijkheid te verliezen, de [[Zeeman (beroep)|zeevaarder]] en handelaar die veiligheid zou aanbieden, die alleen kon bestaan door de gematigde uitoefening van Europese invloed.''