'''Alexander [[Obrenović]]''' ([[Servisch]]: Александар Обреновић, ''Aleksandar Obrenović'') ([[Belgrado]], [[14 augustus]] [[1876]] - aldaar, [[11 juni]] [[1903]]¹) was van [[1889]] tot [[1903]] koning van [[Servië]].<ref>Volgens de oude tijdrekening van 2 augustus 1876 tot 29 mei 1903.</ref>
Als enig kind van koning [[Milan IV Obrenović|Milan]] en koningin [[Natalija Keško|Natalija]] besteeg hij nadat zijn vader troonsafstand had gedaan op [[6 maart]] [[1889]] de Servische troon. Hij zond op [[13 april]] [[1893]] de regentschapsraad heen, verklaarde zichzelf meerderjarig en nam de regering van zijn land op zich. Hij verwierf zich aanvankelijk enige populariteit, maar verspeelde deze al snel grotendeels door de [[Servische Radicale Partij|Radicale Partij]] van de regering uit te sluiten en door het afschaffen van de liberale constitutie ([[1889]]) ten gunste van de conservatieve constitutie van [[1869]].
Alexander haalde in [[1894]] zijn sinds [[1889]] in ballingschap levende en evenmin populaire vader naar Servië en benoemde hem in [[1898]] tot opperbevelhebber van het leger. Sterk onder invloed van zijn vader beperkte hij de vrijheid van drukpers en vereniging. Na een (mislukte) aanslag op diens leven in [[1899]] werd zijn beleid nog repressiever. In de zomer van [[1900]] maakte hij - terwijl zijn vader en de premier in het buitenland verbleven - zijn verloving met [[Draga Mašin]] bekend. Zij was weduwe en een voormalig hofdame van koningin Natalie. Uit protest dienden Milan en de regering hun ontslag in. De tegenstand luwde echter enigszins toen tsaar [[Nicolaas II van Rusland|Nicolaas II]] de koning feliciteerde en toezegde te zullen getuigen op het huwelijk. Enthousiast werden de Serven over het huwelijk - dat in augustus 1900 plaatsvond - echter nooit en dit kwam Alexanders positie niet ten goede.
Hij zag zich derhalve in [[1901]] gedwongen een liberale constitutie te aanvaarden, welke voor het eerst in de Servische geschiedenis voorzag in een tweekamerstelsel: de [[Skupstina|Skupština]] en de [[Senaat (volksvertegenwoordiging)|Senaat]]. Wat zijn buitenlandbeleid betrof volgde hij evenals zijn vader [[Oostenrijk-Hongarije]], maar trachtte ook de allianties met de andere [[Balkan (schiereiland)|Balkanlanden]], die onder vorst [[Michaël Obrenović|Michael III]] tot stand waren gekomen, nieuw leven in te blazen. Zijn populariteit nam echter nog verder af toen hij in maart [[1903]] de grondwet tijdelijk buiten werking stelde om een ongrondwettelijke maatregel te kunnen doorvoeren. Ook zijn plan om Draga's broer als troonopvolger aan te wijzen viel niet in goede aarde.
Op [[11 juni]] [[1903]] drong een groep officieren van het garnizoen van [[Belgrado]] het koninklijk paleis binnen en schoot Alexander, Draga, haar twee broers en de minister van Oorlog dood. De naakte lichamen werden in de tuin geworpen. Het internationale schandaal dat volgde en de Servische soevereiniteit bedreigde werd door de Serven gesust door [[Peter I van Joegoslavië|Peter I Karađorđević]] de troon aan te bieden. Met Alexander stierf de dynastie [[Obrenović]] uit en werd vervangen door het rivaliserende Huis [[Karađorđević]].
{{refs}}
== Noten ==
¹ <small>Volgens de oude tijdrekening van 2 augustus 1876 tot 29 mei 1903.<small>
