Askja: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting Label: Misbruikfilter: Leeghalen |
k Wijzigingen door 78.84.131.132 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door WikitanvirBot |
||
Regel 1:
[[Afbeelding:Island_Askja.jpg|thumb|250px|right|Öskjuvatn en Víti bij Askja]]
De '''Askja''' is een actieve [[vulkaan]] in het Ódáðahraun, een afgelegen deel van de centrale hoogvlakte van [[IJsland]] (locatie: 65.03° NB, 16.75° WL). Askja betekent ''botervloot'' en verwijst naar een complex van meerdere [[caldera (geografie)|caldera]]’s die in vroeger tijden door een reeks van intense [[vulkanisch]]e activiteit is gevormd. Het wordt door de Dyngjufjöll bergen omgeven en de hoogste berg daarvan, de Þorvaldstindur, ligt op 1510 meter boven zeeniveau. Het gebied is slechts een aantal maanden per jaar in de zomer te bereiken en ligt ten noord-oosten van de [[Vatnajökull]] [[gletsjer]]. Er valt ongeveer 450 mm neerslag per jaar. Het gebied werd gebruikt voor de training van [[astronaut]]en die in het kader van het [[Apolloprogramma|Apollo]] project naar de maan zouden reizen.
Askja was niet erg bekend, tot op 29 maart 1875 een geweldige [[eruptie]] begon. Ongeveer 20 miljard kubieke meter aan materiaal werd binnen een paar uur gelanceerd, en de asregen vergiftigde met name in het oostelijke [[fjord]]engebied van IJsland het land en doodde een groot gedeelte van het vee. Na deze uitbarsting besloten vele IJslanders te [[emigratie|emigreren]], met name naar [[Canada]]. De laatste eruptie van de Askja was in [[1961]]. In augustus 2007 was er nog een officiële waarschuwing voor mogelijke vulkanische activiteit (gebaseerd op enkele aardbevingen). Enkele dagen later werd de waarschuwing terug ingetrokken.
De buitenste grote caldera van Askja dateert uit zeer vroeger tijden en is ongeveer 45 km² groot. Degene die ontstaan is bij de uitbarsting van 1875 is nu gevuld met ijskoud water, en het ontstane Öskjuvatn (''meer van Askja'') heeft een oppervlakte van 12km². Het is met zijn diepte van 220 meter het diepste meer van IJsland. Vlak naast Öskjuvatn ligt een kleine explosiekrater die ook met water is gevuld, Víti (''hel''; niet te verwarren met de Víti bij de [[Krafla]]). De doorsnede van Víti is ongeveer 150 meter en de hoogte vanaf de rand tot het wateroppervlak is 60 meter. Het meertje zelf is 80 meter diep. Het water bevat veel opgeloste [[mineraal|mineralen]], heeft daardoor een opaal blauw/groen aanzien en wordt door [[geothermie]] tot een aangename temperatuur verwarmd zodat je er in kunt zwemmen. Het water is echter giftig om te drinken.
In [[1907]] bezochten de [[Duitsland|Duitse]] [[geoloog|geologen]] Walter von Knebel en Max Rudloff de Askja om de caldera te onderzoeken. Toen zij in een bootje op het Öskjuvatn voeren verdwenen zij zonder een spoor achter te laten. Ook de boot was verdwenen. De verloofde van Von Knebel, Ina von Grumbkow, leidde een expeditie om hen (tegen beter weten in) te zoeken en om de oorzaak van hun verdwijning te onderzoeken. Ook zij kwam niet achter de oorzaak. De Nederlandse schrijver/antropoloog [[Gerrit Jan Zwier]] heeft in zijn roman ''De knoop van IJsland'' haar relaas beschreven.
In de Dyngjufjöll bergen die de Askja omringen ligt de indrukwekkende Drekagil,
ofwel ''drakenkloof''. Niet ver van de Askja liggen twee geologische interessante objecten: de [[Tafelberg (geomorfologie)|tafelberg]] [[Herðubreið]] en de warme [[gletsjer]]grotten van [[Kverkfjöll]].
Hoewel het afgelegen ligt, is Askja een populair toeristisch gebied. Er zijn twee berghutten en een kampeerplaats bij de Drekagil. Deze kun je het snelst bereiken als je er eerst vanuit noordelijke richting ongeveer 100 kilometer over een matig tot slechte weg naar toe rijd (in een 4-WD auto). Een puinweg van 8 kilometer voert je naar de Askja caldera, en van daar is het een half uur lopen naar Öskjuvatn en Víti. De wegen zijn ’s zomers gewoonlijk slechts twee of drie maanden geopend.
== Externe links ==
*[http://www.norvol.hi.is/html/geol/askja.html Nordvulk Institute of Earth Sciences, University of Iceland]
*[http://volcano.oregonstate.edu/volcanoes/volc_images/img_askja.html Photos and description of Askja], Vulcano World
*[http://isafold.de/panorama/panorama.htm Panoramic views of Iceland, including Askja]
{{Coördinaten|65.03_0_0_N_16.75_0_0_W_type:mountain(1510)_scale:40000_region:IS|65.03° N, 16.75° W}}
{{Commonscat|Askja}}
[[Categorie:Berg in IJsland]]
[[Categorie:Vulkaan in IJsland]]
[[Categorie:Meer in IJsland]]
[[cs:Askja]]
[[de:Askja (Vulkan)]]
[[en:Askja]]
[[es:Askja]]
[[et:Askja]]
[[eu:Askja]]
[[fi:Askja]]
[[fr:Askja]]
[[he:אסקיה]]
[[hu:Askja]]
[[is:Askja (fjall)]]
[[it:Askja]]
[[ja:アスキャ]]
[[nn:Askja]]
[[no:Askja]]
[[pl:Askja]]
[[pt:Askja]]
[[ru:Аскья]]
[[sk:Askja]]
[[sv:Askja]]
[[uk:Аск'я]]
| |||