De [[vanille-orchidee]] (''Vanilla planifolia'') levert de [[specerij]] vanille(stokjes), die niet alleen wordt verwerkt in levensmiddelen, maar ook in onder andere tabak en parfum (het is een [[Afrodisiaca|afrodisiacum]]). De plant komt oorspronkelijk uit [[Mexico (land)|Mexico]], hoewel die nu bijna overal tussen de keerkringen wordt gekweekt. [[Madagaskar]] is een van de grootste producenten van vanille.
De vruchten van de plant (die er uitzieneruitzien als peulen, maar botanisch gezien eigenlijk [[Bes (botanisch)|bessen]]) worden onrijp geplukt en vochtig verhit, daarna langzaam gedroogd, waardoor een fermentatieproces optreedt. Hierdoor verandert de onrijpe niet-aromatische vrucht in een zwart en glimmend vanillestokje met een fijne geur en smaak. De [[vanilline]] is daarvoor verantwoordelijk, een reukgevende stof die te zien is als fijne kristalnaaldjes (givre) op de buitenkant van het stokje. Wanneer een vanillestokje overlangs doormidden wordt gesneden, zie je binnenin kleine zaadjes, het zogenaamde vanillemerg. Zwart van kleur en zeer aromatisch. Vanille van zeer goede kwaliteit is Bourbonvanille, afkomstig van het eiland [[Réunion]] dat vroeger Bourbon heette.
