Wigbold Crommelin: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
[[Bestand:Crommelin familiewapen.jpg|thumb|Crommelin familiewapen]]
[[Bestand:Tropenmuseum Royal Tropical Institute Objectnumber 0-309 Gedrukte regeringsaankondiging.jpg|thumb|Gedrukte regeringsaankondiging]]
'''Wigbold Crommelin''' ([[Haarlem]], [[13 september]] [[1712]] - [[Grave (gemeente)|Grave]], [[1789]]) was een [[Nederland]]s koloniaal bewindsman in [[Suriname]].
== Biografie ==
Wigbold Crommelin werd geboren als zoon van luitenant-generaal Benjamin [[Crommelin]] en Catharina Elisabeth Slicher. Wigbold wordt, net als zijn vader, militair en dient eerst als vaandrig in het regiment van zijn vader. Hij trouwt in 1738 met Bartha van Orrock, dochter van generaal Jeremias van Orrock. Zij krijgen drie dochters en een zoon. Na het overlijden van Bertha hertrouwt Crommelin op 62 jarige leeftijd met met Sybrandina Cornelia Johanna Storm van 's Gravesande. Uit dit huwelijk komen vier dochters en vier zonen. Vijf van deze kinderen overlijden op heel jonge leeftijd.
In [[1748]] wordt hij bevorderd tot luitenant-kolonel en benoemd als commandeur van de troepen in Suriname. Als hij in [[1749]] in Suriname arriveert, komt hij terecht in een strijd tussen de toenmalige [[Lijst van gouverneurs van Suriname (1593-1954)|gouverneur-generaal]] [[Jan Jacob Mauricius|Jan Jacob Mauricius]] en een aantal opstandige planters. Hij kiest de zijde van Mauricius, een keuze die gedurende zijn tijd in Suriname tegen hem zal blijven werken. De planters klagen in Nederland over het functioneren van Mauricius. Deze wordt geschorst en in [[1751]] ''ad interim'' opgevolgd door baron von Spörcke. Deze was in [[1750]] in Suriname aangekomen, maar overlijdt al in [[1752]]. Crommelin is de logische opvolger, maar wordt tegengewerkt door de planters. De opvolgingskwestie wordt zo op de spits gedreven dat uiteindelijk de [[Staten-Generaal]] en prinses [[Anna van Hannover]] tussenbeide moeten komen. Zij stellen Crommelin aan als interim Gouverneur-Generaal, een functie die hij tot [[1754]] bekleedt. In dat jaar moet hij deze functie overdragen aan Pieter Albert van der Meer. Deze overlijdt in [[1756]]. Ook over deze opvolging breekt ruzie uit en [[Jean Nepveu]] vervult de functie van interim Gouverneur-Generaal.
Uiteindelijk treedt Crommelin officieel in functie en vervult deze gedurende twaalf jaar. In deze tijd sluit hij vrede met de [[Ndyuka (volk)|Aucaners]] en [[Saramaccaners]]. Tijdens zijn bestuur komt de zendingsarbeid van de latere [[Evangelische Broedergemeente]] op gang onder leiding van [[Christoph Kersten]]. Hij heeft geprobeerd het slavenreglement en de bijbehorende lijfstraffen te verzachten, maar ondervond daarbij veel weerstand van het Hof van Politie, dat voornamelijk bestond uit welvarende plantage-eigenaren. De onvrede met een gedeelte van de plantage-eigenaren werd vergroot door de kosten die het aantrekken van troepen uit Nederland met zich meebracht. Deze troepen waren nodig omdat weggelopen slaven plantages begonnen te overvallen. De kosten van deze troepen, onder leiding van [[Louis Henri Fourgeoud|Louis Henri Fourgeoud]], moesten grotendeels door de plantage-eigenaren betaald worden. Het aanvankelijk gebrek aan succes verhoogde de onvrede onder de bevolking.
Regel 12:
Naast zijn officiële loopbaan heeft Crommelin geïnvesteerd in de aanleg van plantage [[Rust en Werk]]; deze beschouwde hij als zijn tweede huis. Tijdens ambteloze perioden was hij altijd op zijn plantage te vinden. Daar werden zijn beide dochters begraven, Johanna Catharina, die met kapitein Godfried van Borries gehuwd was en de oudste dochter Catharina Elisabeth. Ook ligt op die plantage de broer van zijn vrouw begraven, Andries Orrock, keurmeester van suiker.
Ook bij Crommelin trad de gebruikelijke vermenging van officiële loopbaan met particuliere belangen op, die het kenmerk was van alle hoge ambtenaren in Suriname. Zo liet de gerepatrieerde planter [[Stephanus Laurentius Neale]], de rijkste der rijken, zijn plantages administreren door gouverneur Crommelin. In 1768 vraagt Crommelin groot verlof aan, met de bedoeling te repatriëren. Jean Nepveu wordt weer benoemd tot interim-gouverneur. Door allerlei problemen was Crommelin niet in staat gelijk te vertrekken. Een van de problemen was het voorgenomen huwelijk van zijn dochter Geertruida Elisabeth met vaandrig [[Jurriaan François de Friderici|Jurriaan François de Friderici]], die later ook Gouverneur-Generaal zou worden. Crommelin verzette zich fel tegen dit huwelijk en zijn dochter trouwt later met [[van Heeckeren|Jacob van Heeckeren]]. Crommelin verzoekt om eervol ontslag, dat hem in 1769 werd verleend. Het volgende jaar vertrekt hij naar Nederland en gaat wonen in [[Sint Oedenrode]]. Als hij later uit Suriname hoort dat Nepveu ziek is onderneemt hij toch nog een poging om als Gouverneur naar Suriname terug te keren. Dit gaat echter niet door. Crommelin overlijdt in [[1789]] in [[Grave (gemeente)|Grave]].
{{bron|bronvermelding=
* [[Van der Aa|Aa van der , A.J]]. (1858), Biografisch woordenboek der Nederlanden, deel 3 pp 860-861, Haarlem: J.J. van Brederode
| |||