Versie van 22 okt 2010 07:55 bewerken Luckas-bot (overleg \| bijdragen) 501.042 bewerkingen k robot Erbij: hi:हेमतोपोइएसिस ← Oudere bewerking		Versie van 29 apr 2011 17:22 bewerken ongedaan maken 77.163.159.230 (overleg) Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 1: '''Hematopoëse''' is een proces waarbij uit een [[multipotent]]e, hematopoëtische [[stamcel]] in het rode [[beenmerg]] [[bloedcel]]len en bloedplaatjes gevormd worden. [[rode bloedcel\|Rode]] en [[witte bloedcel\|witte]] bloedcellen en [[bloedplaatje]]s hebben een beperkte levensduur. Zij dienen daarom voortdurend vervangen te worden door nieuwe [[cel (biologie)\|cellen]]. De stamcellen in het rode beenmerg zorgen hiervoor. Deze stamcellen kunnen uitrijpen (differentiëren) tot verschillende soorten bloedcellen. == Differentiëring naar celtype == [[Bestand:Heamatopoesis int.png\|thumb\|400px\|'''De vorming van bloed, met alle differentiaties.''' 1. hematopoëtische [[stamcel]] (zelfvernieuwend), 2. myeloïde progenitorcel, 3. lymfoïde progenitorcel, 4. granulocyt/monocytprogenitorcel, 5. eosinofiele progenitorcel, 6. basofiele progenitorcel, 7. [[megakaryocyt]], 8. erytroïde progenitorcel, 9. t-cel-progenitor, 10. b-cel-progenitor, 11. [[dendritische cel]], 12. [[monocyt]], 13. [[neutrofiel]], 14. [[eosinofiel]], 15. [[basofiel]], 16. [[thrombocyt]] (bloedplaatjes), 17. [[erytrocyt]], 18. [[macrofaag]], 19. [[NK-cel\|natural killer (NK) cel]], 20. T-helper-cel, 21. cytotoxische [[T-cel]], 22. [[B-cel]], 23. [[dendritische cel]]]] Het ontwikkelingsproces van een stamcel in het [[beenmerg]] verloopt als volgt:~~<br~~ />Onder invloed van groeifactoren gaat de cel zich delen. Na de [[Mitose\|celdeling]] zal één stamcel overblijven (deze zal zich na een tijd weer opnieuw delen), terwijl de andere cel zich verder zal ontwikkelen tot de voorloper van een bloedcel of bloedplaatjes. Onder invloed van groeifactoren gaat de cel zich delen. Na de [[Mitose\|celdeling]] zal één stamcel overblijven (deze zal zich na een tijd weer opnieuw delen), terwijl de andere cel zich verder zal ontwikkelen tot de voorloper van een bloedcel of bloedplaatjes. De verdere uitrijping van deze voorloper heet, afhankelijk van het resultaat: * [[Leukopoëse]], de vorming van leukocyten of [[witte bloedcellen]]; * [[Erytropoëse]], de vorming van erytrocyten of [[rode bloedcellen]]; * [[Trombopoëse]], de vorming van trombocyten of [[bloedplaatjes]]. Naarmate het ontwikkelingsproces verder is gevorderd, is ook het eindresultaat sterker vastgelegd en zijn de [[celdifferentiatie\|differentiatie]]-mogelijkheden meer beperkt. In het [[laboratorium]] kunnen wetenschappers cellen soms wél terug laten keren naar een vorige fase. <br clear="all" />▼ == Ziekten == Bij de ziekte [[leukemie]] is de hematopoëse ernstig verstoord. Bij acute leukemie worden er teveel onrijpe witte bloedcellen gevormd, en de vorming van rijpe witte en rode bloedcellen en van bloedplaatjes komt hierdoor in de verdrukking, waardoor er te weinig nieuwe bloedcellen komen om de oude te vervangen. In zeldzame gevallen kan, door verschillende oorzaken, er een onvermogen ontstaan van de beenmergcellen om uit te rijpen, waardoor het lichaam steeds minder bloedcellen, of steeds minder bloedcellen van een bepaalde soort aanmaakt. Men spreekt dan van het [[myelodysplastisch syndroom]]. Ook kan de aanmaak van bloedcellen tijdelijk (ernstig) verminderen, bijvoorbeeld door een gebrek aan bouwstoffen of als bijwerking van bepaalde medicijnen. ▲<br clear="all" /> {{Hematopoëse}}

Hematopoëse: verschil tussen versies