IJzer(II)sulfide: verschil tussen versies

| afbeelding1 = Iron(II)-sulfide-sampleunit-cell-3D-balls.jpgpng

| onderschrift1afbeelding2 = ijzerIron(II)-sulfide-sample.jpg

| afbeelding2onderschrift2 = IronIJzer(II)-sulfide-unit-cell-3D-balls.png

| Beschrijving = zwarte,Zwartbruine vaste stof

| Vergelijkbaar = [[IJzer(II)oxide|ijzer(II)oxide]], [[IJzerdisulfide|ijzerdisulfide]]

| AfbWaarsch = {{Pictogram GHS|N}}<ref name="sigma">{{Chemref

| Rzinnen = {{R31H400}}, {{R50}}<ref name="sigma" />

| GoedOplIn = zuren (reactie)

'''IJzer(II)sulfide''', vroeger (en nu soms ook nog op etiketten) bekend als '''ferrosulfide''' is een [[samengestelde stof|chemischeanorganische verbinding]] van [[ijzerIJzer (element)|ijzer]] en [[zwavel]], met deals formule[[brutoformule]] FeS. In de praktijk komt ijzer(II)sulfide vaak voor gemengd met verschillende polysulfides: zwavelatomen kunnen ketens van verschillende lengte vormen, maar wel vaak met een netto negatieve lading van 2. Gepoederd ijzer(II)sulfide kan in de lucht spontaan ontbranden ( de stof is dan [[pyrofoor]] ).

* [[Pyrrhotiet]], (Fe_1-xS), een [[Monoklien kristalstelsel|monoklien]], [[Ferrimagnetisme|ferrimagnetisch]] mineraal. Metallisch ijzer vertoont [[ferromagnetisme]], de sulfides niet.

* [[Pyrrhotiet]], (FeS), een [[Stoichiometrie|stoichiometrische]] verbinding die [[Hexagonaal kristalstelsel|hexagonaal]] uitkristalliseert.

*[[Mackinawiet]], (Fe_1+xS), is de minst stabiele vorm van de ijzersulfides.

*[[Pyriet]] en [[marcasiet]], zijn(FeS₂), [[Diamagnetisme|diamagnetische]] mineralen, beiden met dedezelfde formulebrutoformule. FeS₂Het zijn bijgevolg [[Polymorf (scheikunde)|polymorfen]] van elkaar.

*[[Greigiet]], (Fe₃S₄), is een ferromagnetisch mineraal dat vergelijkbaar is met [[magnetiet]] (Fe₃O₄).

== SyntheseReacties ==

== Biologie en Biochemiebiochemie ==

[[FileBestand:Teichschlamm1.jpg|thumb|left|130px150px|BaggerModder uit een vijver;. deDe zwarte kleur wordt veroorzaakt door (onder andere) ijzersulfideijzer(II)sulfide.]]

Als organisch materiaal verteerd wordt in een [[Hypoxie (water)|hypoxische omgeving]]<ref>Hypoxie treedt op in moerassen en in de dode zone van meren en oceanen. Een bekend voorbeeld van dat laatste wordt gevormd door de diepere delen van dezullen [[Zwarte Zeesulfaat]].</ref> zullen -[[sulfaat-reducerende bacterieReductor|sulfaat-reducerende]] [[bacteriën]] in het water aanwezig sulfaat gebruiken om organisch materiaal te oxideren. [[Waterstofsulfide]] is daarbij het afvalproduct. Een deel van het gevormde waterstofsulfide zal met metaalionen reageren en onoplosbare metaalsulfides vormen. Deze sulfides zijn vaak zwart of bruin, wat mede de kleur van de modder verklaart.

Eieren die lang gekookt worden vertonen een groene verkleuring aan het oppervlak van de dooier. De kleur wordt veroorzaakt door ijzer(II) uit de dooier dat reageert met het waterstofsulfide dat door de hitte vrijkomt uit het eiwit.<ref>{{Chemref

}}</ref> Deze reactie treedt eerder op in oudere eieren, omdat het wit van deze eieren [[baseBase (chemiescheikunde)|basischer]] is.<ref>{{Chemref

De aanwezigheid van ijzer(II)sulfide als een zichtbaar zwartzwarte [[neerslag (scheikunde)|neerslag]] op de [[voedingsbodem]] [[pepton ijzer agar]] kan gebruikt worden om onderscheid te maken tussen micro-organismen die het [[cysteine metabolismecysteïne]]-[[Stofwisseling|cysteine metaboliserende]] [[enzym]] [[D-cysteinedesulfhydrase|cysteinedesulfhydrasecysteïnedesulfhydrase]] kunnen maken en micro-organismen die dat niet kunnen. Pepton ijzer agar bevat het [[aminozuur]] [[cysteïne]] en een [[indicator]] in de vorm van [[ijzer(III)citraat]]. Tijdens het metabolisme van cysteine ontstaat [[waterstofsulfide]] dat met het ijzer uit het citraat reageert en waarbij ijzer(II)sulfide ontstaat. Het ontstaan van zwarte vlekken op de voedingsbodem wijst bijgevolg op het ontstaan van ijzer(II)sulfide.

{{refsRefs}}