Spitsboog: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
aanv. met tekstdoorschuiving en kopje Ontwerp en uitvoering |
|||
Regel 1:
|[[Bestand:Spitsboog gotiek 001.svg|thumb|'''spitsboog''':<br /> 1=verhoogde-, 2=normale-, 3=verlaagde▼
spitsboog, M1 + M2 [[middelpunt]]en met de corresponderende [[straal (wiskunde)|stralen]] R1 en R2 voor de normale spitsboog, de rode [[driehoek (meetkunde)|driehoek]] is een gelijkzijdige met drie hoeken van 60°]]▼
▲|[[Bestand:Spetsbåge.png|thumb|spitsboog]]
Een '''spitsboog''' is een [[boog (bouwkunde)|boog]] waarvan de vorm wordt bepaald door twee symmetrische cirkeldelen die elkaar in de top snijden. Deze boog werd in de [[gotiek]] bij [[kerk (gebouw)|kerkbouw]] toegepast. Bij een spitsboog zijn de [[spatkracht]]en minder dan bij een [[rondboog]]. Een smalle verhoogde spitsboog heet ook wel een [[lancetboog]].
Regel 20 ⟶ 15:
== Valse bogen ==
De vorm van de spitsboog werd gebruikt in onder meer Myceense poorten, Hittitische bouwwerken, Lycische sarcofagen, in Mayabouwwerken en Thracische graftombes. Het verschil met constructieve spitsbogen is dat de hierboven vermelde genoemde bogen geen dragende constructies zijn.
==Ontwerp en uitvoering==
▲
▲spitsboog, M1 + M2 [[middelpunt]]en met de corresponderende [[straal (wiskunde)|stralen]] R1 en R2 voor de normale spitsboog, de rode [[driehoek (meetkunde)|driehoek]] is een gelijkzijdige met drie hoeken van 60°]]
De vorm van een spitsboog wordt bepaald door twee symmetrische cirkeldelen die elkaar in het midden van de boog onder een hoek snijden. Bij de normale spitsboog ligt het [[middelpunt]] van de cirkelsegmenten in de zogeheten [[Boog_(bouwkunde)#Technische_begrippen_bij_bogen|geboorten]]. Een directe afleiding ervan zijn de verlaagde en verhoogde spitsboog. Deze boogvormen zijn gebaseerd op een verschuiving van de middelpunten uit de geboorten. Door bijvoorbeeld ter hoogte van de geboorten het middelpunt naar buiten te verschuiven, ontstaat een hogere boogvorm: de verhoogde spitsboog. In de praktijk is een spitsboog veel toegepast boven muuropeningen in [[gevel]]s en [[metselen|gemetseld]] in [[baksteen]] en/of [[natuursteen]].
Tijdens het metselen kan een tijdelijke ondersteuningsconstructie, de [[formeel (bouwkunde)|formeel]], worden gebruikt die meteen als mal dient voor de boogvorm. Vooral bij grote spitsbogen zoals bij kerkgebouwen, is de formeel zwaar uitgevoerd. Spitsbogen kunnen in zijn geheel in baksteen worden gemetseld. Het midden van de boog kan uit een loodrechte [[voeg]] bestaan, de booghelften kunnen ook vertand in elkaar vallen. Een natuurstenen [[sluitsteen]] wordt ook wel toegepast. Voegen van een bakstenen booghelft kunnen op het middelpunt van de cirkel gericht staan. Om de voegen en de laagdikte van het metselwerk van de boog fraaier te laten verlopen, worden de voegen ook wel stapsgewijs vanuit de geboorte naar binnen toe verdreven.
[[Categorie:Architectuur]]
| |||