Versie van 9 feb 2011 12:41 bewerken WikitanvirBot (overleg \| bijdragen) 80.133 bewerkingen k r2.7.1) (robot Erbij: id:Observatorium sinar-X Chandra ← Oudere bewerking		Versie van 25 feb 2011 00:12 bewerken ongedaan maken DéRahier (overleg \| bijdragen) 28.170 bewerkingen k diakritische en andere typo's;, typos fixed: rontgen → röntgen met AWB Nieuwere bewerking →
Regel 1: [[Afbeelding:~~spacecraft_labeled_med~~spacecraft labeled med.jpg\|right\|Afbeeldingen: NASA/CXC/SAO]] De '''Chandra X-ray observatory''' is een [[kunstmaan\|satelliet]] die waarnemingen doet in het [[röntgenastronomie\|röntgengebied]]. Op aarde zijn die niet mogelijk omdat [[röntgenstraling]] niet door de [[aardatmosfeer]] kan dringen. Er worden waarnemingen gedaan van zeer energierijke processen in het heelal zoals [[neutronenster]]ren, [[zwart gat\|zwarte gaten]] en overblijfsels van [[supernova]]'s. Chandra is een samenwerking van [[NASA]] met onder meer het Nederlandse [[SRON]] en het Max Planck Institut für Extraterrestrische Physik (MPE) in [[Garching bei München\|Garching]] (bij [[München]]) voor de transmissie [[Interferentie (natuurkunde)\|interferentie]][[Tralie (natuurkunde)\|tralie]] voor zachte röntgenstraling (LETG, Low Energy Transmission Grating).<ref>http://www.sron.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=2027&Itemid=1891 SRON LETG Low Energy Transmission Grating</ref> ==Baan== De satelliet is op [[23 juli]] [[1999]] door de [[Spaceshuttle Columbia]] in een [[Ellips (wiskunde)\|elliptische]] [[baan (hemellichaam)\|baan]] om de aarde geplaatst. De kortste afstand tot de aarde bedraagt 16.000 kilometer, de verste afstand bedraagt 133.000  km. De baan is elliptisch omdat de satelliet alleen kan waarnemen boven de [[Van Allen-gordels]]. Door deze baan kunnen er per omwenteling van 64 uur en 18 minuten, 55 uur besteed worden aan waarnemingen. ==Principe== [[File:Keplers supernova.jpg\|thumb\|right\|250px\| Keplers supernovarest]] [[Image:Sn2006gy CHANDRA x-ray.jpg\|thumb\|right\|250px\|[[SN 2006gy]] (rechtsboven) en zijn melkwegstelsel [[NGC 1260]] (linksonder) in [[valse kleuren]]. Chandra X-Ray Observatory.]] Een röntgentelescoop werkt volgens heel andere principes dan een optische [[Telescoop (optica)\|telescoop]]. Röntgenstralen gaan door hun hoge energie dwars door een [[spiegel (optica)\|spiegel]] heen. Een zware spiegel van lood zou haaks invallende ~~rontgenstralen~~röntgenstralen absorberen, niet weerkaatsen. Daarom moeten ze onder een zeer kleine hoek de [[parabool (wiskunde)\|parabolische]] en [[hyperbool (meetkunde)\|hyperbolische]] spiegels raken, waarna ze in het [[brandpunt (meetkunde)\|brandpunt (geometrie)]] samenkomen. ==Lading== Regel 14: Het instrumentarium bestaat uit een [[telescoop (optica)\|telescoopsysteem]] met [[parabool (wiskunde)\|parabolische]] en [[hyperbool\|hyperbolische]] spiegels [[detector]]en als hoge [[Resolutie (optische systemen)\|resolutie]]camera's en [[interferometer]]s. ==Vernoemd==

Chandra X-ray Observatory: verschil tussen versies