Dasjnak: verschil tussen versies

De '''Armeense Revolutionaire Federatie''' (HHD-Dashnak) ([[Armeens]](traditioneel): Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն, ''Hay Heghapokhagan Tashnagtsutiun''; (hervormd): Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն, ''Hay Heghapokhakan Dashnaktsutyun'', Դաշնակ — Tashnag of Dashnak) is een politieke partij in [[Armenië]].

 

De Dashnak-partij werd in [[1890]] opgericht als [[nationalisme|nationalistische]] en [[sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] politieke organisatie die streefde naar een onafhankelijke [[Armenië|Armeense]] staat. Tot de oprichters behoorden [[Christofor Mikaelian]], [[Rostom Zarian]] en [[Simon Zavarian]]. De partij streefde naar de hereniging van Russisch- en Turks-Armenië. De partij hield haar eerste congres in [[1892]] in [[Georgië]].

 

Toen de [[Armeens-Tataarse Oorlog]] uitbrak tussen Armenen en 'Kaukasische Tataren' (Azeri's) in 1905, gaf de Dashnak de Russen hiervan de schuld. De Armeense revolutionair en latere bevelhebber van het [[Armeens Legioen]] van de Duitse [[Wehrmacht]], vermoordde hierop de Russische gouverneur-generaal Nakasjidze, die door de Armenen werd gezien als de aanstichter van de bloedbaden. De tsaristische vertegenwoordiger voor de Kaukasus, Vorontsov-Dasjkov verklaarde dat de Dashnak verantwoordelijk was voor een belangrijk deel van de instigaties tot de bloedbaden en schreef dat Dashnak-milities de moslims aanvielen en vaak de bevolking van hele dorpen uitroeiden.<ref>«Всеподданейшая записка по управлению кавказским краем генерала адьютанта графа Воронцова-Дашкова», СПб.: Государственная Тип., 1907, с.12</ref> De Dashnak verklaarde echter dat hun organisatie hielp bij het organiseren van de verdediging van de Armeense bevolking tegen moslimaanvallen. De slagen die werden uitgedeeld door Armeense vechteenheden zorgden voor een versnelde consolidatie van de moslimgemeenschap in de Kaukasus.<ref>Swietochowski, Tadeusz, (1985) ''Russian Azerbaijan, 1905–1920. The Shaping of a National Identity in a Muslim Community''. Cambridge University Press, p. 41–42. ISBN 0-521-52245-5.</ref> De Dashnak beschouwde in die periode gewapend optreden inclusief terreur als noodzakelijk voor het bereiken van politieke doelen.<ref>Suny, Ronald, (1996) ''Transcaucasia, Nationalism, and Social Change: Essays in the History of Armenia'', 2e editie, pp. 166–167. ISBN 978-0-472-06617-9.</ref>

 

In 1905 organiseerden de leden van de Armeense Revolutionaire Federatie de 'Yildiz Poging', een moordaanslag op de Sultan Abdul Hamid II in de hoofdstad van het [[Ottomaanse Rijk]], [[Constantinopel]] (het hedendaagse [[Istanboel]]). De Yildiz Poging om de Sultan te vermoorden was een mislukking, omdat de tijdbom zijn doel miste door een paar minuten later te ontploffen. De Dashnak verloor ook een van haar grondleggers, Kristapor Mikaelian, in een explosie tijdens de planning van de operatie.

 

Na de [[Armeense genocide]] ([[1915]]) schakelden leden van de Dashnak-partij (de zogenaamde Zinvori-groepen) na de [[Eerste Wereldoorlog]] personen uit die zij verantwoordelijk achtten voor de genocide (o.a. [[Djemal Pasha]] en [[Talaat Pasha]]).

Tijdens de kortstondige [[Armenië|Armeense Republiek]] die van [[1918]] tot [[1922]] bestond was de Dashnak-partij de regeringspartij. Na de annexatie van Armenië door de [[Sovjet-Unie]] in [[1920]] werd de Dashnak-partij verboden. De Dashnak-partij bleef echter voortbestaan in de [[diaspora]] (met name in [[Australië (land)|Australië]], de [[Verenigde Staten]], [[Libanon]] en [[Griekenland]]). Tijdens de [[Koude Oorlog]] nam de Dashnak-partij een anti-Sovjet houding aan.