Gijsbrecht van Aemstel: verschil tussen versies

* In januari 1967 vond in de Rotterdamse schouwburg een schoolvoorstelling van de Gysbreght plaats, waar scholieren verplicht naar toe moesten. Er was zoveel keet en rumoer in de zaal, dat de stervende Arend, geleund in de armen van Gysbreght zich voor het laatst oprichtte en rechtstreeks tot de zaal de in de Gysbrecht-traditie unieke tekst sprak: ‘Mag ik effe rustig doodgaan alsjullieblieft?’ Enig geloei klonk op, maar veel aandacht trok hij zelfs met deze woorden niet.

* Karel Porteman en Mieke B. Smits-Veldt proberen in hun boek ''Een vaderland voor de muzen'' te verklaren waarom het stuk zo snel in de canonisering is beland. Volgens hen heeft het treurspel alles in zich om vele generaties Amsterdammers te boeien. In het boek wordt ook aangegeven dat het onduidelijk is of Vondel de opdracht kreeg tot het schrijven van het openingsstuk van de Schouwburg of dat hij zelf het initiatief nam tot het schrijven van het openingsstuk, zoals Vondel zelf deed vermoeden.

* Het feit dat de Gijsbrecht van Aemstel nog altijd opgevoerd wordt, geeft aan dat het een tijdloos stuk is. Twee aspecten spelen hierbij een belangrijke rol. Allereerst maakt de Gysbreght deel uit van de Nederlandse vaderlandse geschiedenis. Joost van den Vondel is voor de Nederlanders wat Shakespeare is voor de Britten. De Nederlanders zijn trots op hem en willen hem in ere houden. Daarnaast is de Gysbreght een toneelstuk dat gemakkelijk te actualiseren is, doordat de hoofdthema's, bezetting, oorlog en ondergang tijdloze thema's zijn. Om een oud toneelstuk dichterbij de belevingswereld van de moderne mens te brengen, is dit actualiseren belangrijk.