Kapitaal (typografie): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
oorsprong term bovenkast |
in een bovenkast lag iets meer dan enkel de kapitalen |
||
Regel 1:
[[Afbeelding:Kapitaal.jpg|thumb|250px|Kapitaal, Pierre le Rouge Aanvangsletter in ''La mer des hystoires'', houtsnede, 1408]]<!-- ondanks dat dit een meer dan prachtige letter is, dit is geen kapitaal, maar een INITIAAL -->
'''Kapitaal''', '''grote letter''' of '''bovenkast''' is in de [[typografie]] de naam voor wat in de volksmond '''hoofdletter''' heet. Kapitalen zijn het tegenovergestelde van de [[onderkast]] (de kleine letters). De kapitaal komt het meest voor als hoofdletter: aan het begin van een naam en aan het begin van een zin. Maar kapitalen worden ook gebruikt in afkortingen (bijvoorbeeld [[DNS]] of [[DHCP]]). Een kapitaal is dus niet per definitie een hoofdletter, maar een hoofdletter is wel altijd een kapitaal.
De naam "bovenkast" stamt uit de tijd, dat loden letter werd gebruikt om teksten te drukken. De letter van een corps werd gewoonlijk in twee letter-laden weggeborgen, de bovenste lade bevatte de kapitalen, de onderste lade de "kleine" letters. Op deze manier werd "bovenkast" uiteindelijk synoniem aan "kapitaal". Gelijk zo werd "onderkast" synoniem aan "kleine letter".
In een "Hollandsche" bovenkast lag echter heel wat meer dan enkel de kapitalen, zo was er ook ruimte indedeeld voor:
* de [[kleinkapitaal|kleine kapitalen]]
* de [[cijfer]]s
* vele leestekens, zoals bijvoorbeeld: ( ] ! ? : ; ' *
* de paragraaf-tekens
* de "getekende" letters. Dat wil zeggen: alle letters, hoofd-letters '''en''' kleine letters met een teken of accent. <ref> ''Van Leerling tot Zetter'', L. Ronner, 1914, N.V. Drukkerij "De Nieuwe Tijd", Amsterdam</ref>
Er was echter geen vaste indeling voor letterkasten, veel drukkerijen hadden een afwijkende indeling. Voor vreemde taken zoals Frans, Engels, Duits was de indeling weer geheel afwijkend.
==Verschillend gebruik per taal==
Regel 28 ⟶ 37:
*[[Ligatuur (typografie)|Ligatuur]]
{{wikt|hoofdletter}}
* [http://www.alembicpress.co.uk/#selc de website van David Bolton, met een mondiaal overzicht van indelingen van letterkasten ]
==referenties==
<references/>
[[Categorie:Druktechniek]]
| |||