Stam (taalkunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AJW (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
enkele links aangepast en dubbele links verwijderd; "afleiding" lijkt me hier beter dan "complex".
Regel 1:
In de [[taalkunde]] is een '''stam''' een woordvorm die de basis is voor alle door middel van [[Flexie (taalkunde)|flexie]], [[samenstelling]] en [[Afleiding (taalkunde)|afleiding]] daaruit gevormde woorden.
Veelal is de stam het deel van een [[woord]] dat overblijft wanneer men de buigingsuitgangen weghaalt, zij het dat nog met spellingsregels rekening gehouden moet worden, zoals hieronder uiteengezet.<br>
In de praktijk echter wordt met 'stam' (ook: stamwoord, [[wortelradix (woord)|radix]] ofwel wortel, stam-[[morfeem]], grondwoord, lexicaal morfeem) vaak de lexicale "kern" van een woord bedoeld. Het gaat dan om dat bestanddeel van een woord dat [[morfologie (taalkunde)| morfologisch]] niet verder ontleed kan worden (een [[morfeem]] dus) en dat de kern vormt en de samenhang bepaalt van een zogeheten ''woordfamilie''.
{{zieook|Zie ook [[Simplex (taalkunde)]].}}
 
==Voorbeeld==
Het woord ''vriendschappen'' bevat de stam (die hier tevens een [[simplex]] is) ''vriend'', waaraan het afleidings-suffix ''-schap'' is toegevoegd om een nieuwe stam ''vriendschap'' (zo een [[complexafleiding (taalkunde)|afleiding]]) te vormen, waaraan vervolgens het verbuigings-suffix ''-(p)en'' is toegevoegd. <br>
In een strikte opvatting van de term 'stam' wordt het simplex ''vriend'' binnen zo'n complex niet als stam, maar als de [[radix (taalkunde)|wortel]] beschouwd (en wel als een zogeheten [[vrij morfeem]]).
Bij talen met weinig verbuiging, zoals het Engels en het Nederlands, is een 'simplex' gelijk aan een 'wortel'. De term 'wortel' hoeft dan niet apart gehanteerd te worden. Men kan dan naar believen van een simplex of van een stam spreken. In strikte zin kan het onderscheid 'stam' versus 'simplex' niettemin aangehouden worden, omdat een stam zelf [[morfologie (taalkunde)|morfologisch]] complex kan zijn.