|
[[Afbeelding: 5110-0062-reverse.gif|thumb|200px|Herinneringsmedaille Sjolochov, tegen achtergrond met Kozakken]]
'''De stilleStille Don''' (Russisch: Тихий Дон) is het hoofdwerk van de Russische schrijver [[Michail Sjolochov]], tussen 1928 en 1940 verschenen in vier delen. ''De stilleStille Don'' wordt algemeen gerekend tot een van de belangrijkste literaire werken uit de Sovjet-periode (1917-1991). Sjolochov ontving er in 1964 de [[Nobelprijs voor de Literatuur]] voor.
==Inhoud==
Tegen de achtergrond van de [[Russische Burgeroorlog]], de strijd tussen de roden en de witten, schetst Sjolochov in ‘’De stilleStille Don’’ een beeld van het leven van de Don-Kosakken. De gebeurtenissen concentreren zich om het leven van de Kozakkenfamilie Meljechov, meer in het bijzonder rondom de onstuimige Grigori: een jonge Kozakkenofficier die steeds bewust het rechtvaardige nastreeft. In het begin van de roman sympathiseert hij met het [[Bolsjewisme]].
De belangrijkste verhaallijn in het eerste deel van de roman wordt gevormd door Grigori’s liefde voor Aksinia, de vrouw van dorpsgenoot en Kozakkenleider Stepan Astakov. Als Grigori Aksinia op enig moment schaakt lopen de spanningen tussen de Meljechovs en de Astakovs hoog op. Vervolgens wordt het [[Eerste Wereldoorlog|oorlog]] en verplaatst het plot zich naar het Oostelijk front, waar Grigori Stepans leven redt. Dit lost de spanning echter niet op. Uiteindelijk kiest Grigori op aandringen van zijn vader voor een andere vrouw, hoewel hij zijn liefde voor Aksinia blijft.
== Typering ==
''De stilleStille Don'' is een episch breed gestructureerde roman, waarin historische met fictieve personages en gebeurtenissen worden gemengd. De roman wordt mededoor deze opzet vaak vergeleken met [[Leo Tolstoj]]'s [[Oorlog en vrede]]. Het milieu van de Kozakken, het Russische landschap en de wisseling van de jaargetijden worden in breed uitgesponnen passages beschreven. De natuur vertolkt daarbij vaak een concreet de psychische gesteldheid van de romanfiguren.
In tegenstelling tot later werk van Sjolochov is ''De stilleStille Don'' niet ideologisch gekleurd (geen "sovjet"roman). Sjolochovs toon is opvallend optimistisch. Dit optimisme is gebaseerd op het geloof in de onoverwinnelijkheid en onsterfelijkheid van het leven zelf en de eeuwige voortgang van dit leven naar een steeds grotere volheid. Typerend in dat verband is het einde van de roman: door alles en allen verlaten staat Grigori voor de poort van het ouderlijk huis met zijn zoon in zijn armen. Deze zoon is de symbolische belofte van de eeuwige voortgang van het leven zelf.
== Plagiaat ==
In de jaren dertig, later weer in de jaren zeventig (mede onder aanvoering van [[Aleksandr Solzjenitsyn]] en Ruslandkenner Roy Medvedev), werd Sjolochov ervan beschuldigd ''De Stille Don'' geplagieerd (omgewerkt) te hebben van de in [[1920]] overleden [[Witten (leger)|"Witte"]] officier [[Fjodor Krjukov]]. Gewezen werd op het grote kwaliteitsverschil tussen ''De Stille Don'' en het latere werk van Sjolochov (en tussen delen en passages uit de''De Stille Don'' zelf). Critici meenden bovendien dat een 23-jarige nooit zo'n rijpe roman zou hebben kunnen schrijven. Latere omwerkingen van Sjolochov (waarbij hij typisch Oekraïense uitdrukkingen verwijderde en de Roden er beter uit deed komen) kwamen de kwaliteit al evenmin ten goede. Op basis van taalkundige studies leek de plagiaat-beschuldiging in de jaren tachtig definitief weerlegd, maar een publicatie uit 2006 van de Zwitserse schrijver [[Felix Philipp Ingold]] (die het boek een "bij elkaar gestolen kompilaat" noemt) wakkerde de discussie opnieuw weer aan.
== Vertaling ==
De (nog altijd enige) Nederlandse vertaling van ''De Stille Don'' door S. van Praag begon reeds vanaf 1930 te verschijnen.
== Externe links ==
| 