Formeel systeem: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Link naar doorverwijspagina gerepareerd (Formule naar vergelijking (wiskunde)), met behulp van pop-ups |
clean up (http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/836), replaced: → (3), van te voren → van tevoren met AWB |
||
Regel 14:
* Een reeks [[afleidingsregel]]s.
Een reeks is [[recursieve reeks|recursief]] als met behulp van [[algoritme]]n bepaalde eigenschappen van
== Soorten formele systemen ==
==== Formele taal ====
Regel 28 ⟶ 27:
{{Hoofdartikel|Formele grammatica}}
In zowel de [[computerwetenschap]] als de [[linguïstiek]] is een "formele grammatica" een grammatica die een nauwkeurige beschrijving van een formele of [[natuurlijke taal|natuurlijke]] taal geeft. Dit gebeurt in het geval van formele talen aan de hand van [[String (informatica)|strings]]. Formele grammatica's kunnen verder worden onderverdeeld in
==== Formeel bewijs ====
Regel 36 ⟶ 35:
Met "formeel bewijs" worden aaneenschakelingen van strings e.d. bedoeld. Om als deel van een formeel bewijs te kunnen dienen moet een string een axioma of een stelling zijn (zie boven). In de [[filosofie van de wiskunde]] wordt ervan uitgegaan dat de hele wiskunde gebaseerd is op het genereren van formeel bewijs. [[David Hilbert]] bedacht in dit verband de [[metawiskunde]] om binnen de wiskunde zelf formele wiskundige systemen te beschrijven. Een taal die wordt gebruikt om een formeel systeem te beschrijven heet een [[metataal]]. Een metataal kan een gewone [[natuurlijke taal]] zijn, of een taal die zelf althans gedeeltelijk formeel is opgesteld, bijvoorbeeld computertaal. De taal die deel uitmaakt van het formele systeem dat onderzocht wordt en bijgevolg zelf het onderwerp van studie is heet in dit verband de [[objecttaal]].
Aan de hand van een formeel systeem kan een reeks stellingen worden opgesteld, die binnen het formele systeem zelf bewezen kunnen worden. Een dergelijke reeks bestaat uit alle strings waarvoor formeel bewijs bestaat. Alle strings hebben met andere woorden in dit verband tegelijkertijd de functie van [[stelling (logica)|stelling]] en van axioma.
==== Interpretatie van formele systemen ====
Regel 44 ⟶ 43:
Een ''formele interpretatie'' van een formele taal houdt het toekennen van [[betekenis]]sen aan de symbolen en [[waarheidswaarde]]n aan de zinnen van het formele systeem in. Formele semantiek (niet te verwarren met de [[semantiek]] als onderdeel van de taalkunde) behelst de studie van formele interpretatie. Het geven van een interpretatie komt ongeveer overeen met het aanbrengen van een [[wiskundige structuur|structuur]] in wiskundig-logische zin.
Een ''geïnterpreteerd formeel systeem'' is een formele taal waarvoor zowel [[deductief systeem|deductieve]] als semantische regels met betrekking tot de logische interpretatie gelden. Een dergelijk systeem kan worden geschreven als een [[quadrupel]]: <math><\alpha,\mathcal{I},\mathcal{D} d,\mathcal{D}></math>. In geval van [[extensie (predicaatlogica)|extensionele]] metataal geeft <math>\mathcal{D}</math> de [[valuatie (logica)|valuatie]] voor de zinnen van de taal weer, in het geval van [[intensie|intensionele]] metataal staat de relatie tussen uitdrukking en intensie centraal. <math>\mathcal{D} d</math> is de relatie van het rechtstreekse formele bewijs, waarbij de primitieve zinnen van het formele systeem worden beschouwd als rechtstreeks afleidbaar. Gewoonlijk wordt
[[Categorie:Formele wetenschap]]
Regel 54 ⟶ 53:
[[fr:Formalisme]]
[[gd:Siostam foirmeil]]
[[mk:Формален систем]]▼
[[ja:形式体系]]
▲[[mk:Формален систем]]
[[pt:Sistema formal]]
[[ru:Формальные системы]]
|