Tonaliteit: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Luckas-bot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: lt:Tonacija
MexicanoBot (overleg | bijdragen)
→‎Ontwikkeling: van modaal-functioneel naar tonaal-functioneel: Afkorting voluit, zie ook Taalcafé, replaced: d.w.z. → dat wil zeggen met AWB
Regel 30:
In de [[geschiedenis van de klassieke muziek]], vanaf het begin van de [[17e eeuw]] tot met [[1750]], de zgn. [[barokmuziek|barokperiode]], is de ontwikkeling van de muziek, waarin de harmonie en melodie sterk aan elkaar zijn gekoppeld, frappant: in korte tijd veranderde deze volledig van [[stijl (kunst)|stijl]] en [[structuur]]. Dit is mede het gevolg van deze soort van '''tonaliteit''' van het toonsysteem, dat is gebaseerd op [[toonsoort|majeur]] en [[toonsoort|mineur]], vooral de harmonisch kleine tertstoonladder. ( Dit wordt ook wel het 'tonaal-functioneel systeem' genoemd, waardoor men in dit verband spreekt van 'tonaal-functionele muziek'). Een belangrijke eigenschap in deze, is dat de drie harmonische hoofdfuncties [[harmonieleer|tonica]] (oplossing), [[harmonieleer|subdominant]] (stuwing) en [[harmonieleer|dominant]] (spanning, met leidtoon) tot het ontstaan van een melodie dwingen. [[Jean-Philippe Rameau]] (1683 - 1764), de voornaamste muziektheoreticus in deze, beschreef dit als: ''"la mélodie naît de l'harmonie"'' (de melodie wordt uit de harmonie geboren).
 
Voor deze periode in de muziekgeschiedenis, was de muziek overwegend modaal-functioneel, d.w.z.dat wil zeggen gebaseerd op de [[kerktoonsoorten]]. Met betrekking tot de harmonie, komt deze soort van '''tonaliteit''' van deze muziek anders tot stand omdat deze feitelijk is gericht op de melodielijn die ook modaal-functioneel geconcipieerd is, van waaruit een akkoordopeenvolging (met vaak [[plagale wending]]en) kan worden afgeleid. Deze eigenschap is in dit opzicht, tegengesteld aan het klassieke conventionele systeem van majeur/mineur, vooral harmonisch. Tegenwoordig komen we modaal-functionele muziek veelvuldig tegen in de [[volksmuziek]], met name die uit [[Keltische muziek|Ierland en Schotland]], maar ook in de [[jazz]]. Hierin worden eveneens technieken gebruikt in de vorm van uitwijkingen en modulaties.
 
== Bitonaliteit ==