Afghanistan: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
geografie |
||
Regel 30:
Vanaf de 18e eeuw, toen [[Ahmad Shah Baba]] een regering vormde op basis van het [[Pashtunwali]], werd Afghanistan bij zijn huidige naam genoemd; Afghanistan werd internationaal als officiële naam herkent tijdens de heerschappij van [[Abdur Rahman Khan]]. Vóór de 18e eeuw werd Afghanistan aangeduid als [[Khorasan]] en nog vroeger als [[Aryana]] (ook wel gespeld als Ariana).
== Geschiedenis ==▼
{{zie ook|Zie de hoofdartikelen: [[Geschiedenis van Afghanistan]], [[Tijdslijn van Afghanistan]] en [[Oorlog in Afghanistan]]}}▼
Sinds oude tijden heeft Afghanistan te maken gehad met invallers, waaronder [[Perzen]], [[Grieken|Griekstalige]] [[Macedoniërs (oudheid)|Macedoniërs]], [[Arabieren]], [[Turken]] en [[Mongolen]]. De Afghaanse stammen verenigden zich in de 18e eeuw onder één enkele leiding, maar een volledig onafhankelijke staat kwam niet tot [[1919]] tot stand.▼
In [[2001]] vielen de [[Verenigde Staten]] Afghanistan binnen, op zoek naar [[Osama bin Laden]]. Directe aanleiding was [[Aanslagen op 11 september 2001|de aanslag van 11 september]]. Bin Laden werd niet gevonden, maar de Talibanregering werd afgezet. In 2004 werd er een nieuwe grondwet opgesteld.▼
=== Huidige situatie ===▼
Na de aanvallen door de [[Verenigde Staten]], dat de opmars steunde van de [[Noordelijke Alliantie (1996)|Noordelijke Alliantie]], een alliantie van gewapende tegenstanders van de [[Taliban]], werd een nieuw regime ingesteld onder leiding van president [[Hamid Karzai|Karzai]]. Sinds eind 2001 is er een veiligheidsmacht in Afghanistan aanwezig, de [[International Security Assistance Force|ISAF]]. Tot 11 augustus 2003 was de leiding in handen van [[Nederland]] en [[Duitsland]], daarna nam, tegen de zin van Afghanistan zelf, de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]] die taak over.▼
In het kader van [[Task Force Uruzgan]] is sinds 1 augustus 2006 [[Kamp Holland]] ingericht.▼
Aanhangers van het voormalige Taliban-regime blijven strijden met aanslagen en terreurdaden tegen de aanwezigheid van 'ongelovigen' in Afghanistan, en ook tegen het bewind van Hamid Karzai, die zij als een marionet beschouwen. Ze opereren vanuit het [[Pakistan|Pakistaanse]] grensgebied. Diverse ISAF-soldaten zijn omgekomen (onder andere 3 [[Canada|Canadezen]] en 1 [[Turk (persoon)|Turk]]), en zelfs medewerkers van het [[Rode Kruis]] en de [[Verenigde Naties]].▼
Op 28 juni 2005 leden [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] troepen bijvoorbeeld het zwaarste verlies sinds de omverwerping van het [[Taliban]]regime. Drie leden van een speciaal Navy Seals-team kwamen om, en een [[cH-47 Chinook|chinook]]-helikopter met 16 inzittenden, uitgestuurd om hen te redden, werd neergeschoten waardoor alle inzittenden omkwamen. Naar aanleiding van de voor september 2005 geplande parlementsverkiezingen is de onrust en het geweld in de regio gevoelig toegenomen.▼
Een ander probleem voor de regering-Karzai is dat de regionale bestuurders zich (opnieuw) als onafhankelijke krijgsheren opstellen, en zich weinig aan het centrale gezag gelegen laten liggen. De gouverneurs verrijken zich, strijden met elkaar en onderdrukken de bevolking, terwijl de centrale regering vrijwel bankroet is. De Afghanen zouden het mandaat van de ISAF naar de provincies willen uitbreiden, maar de [[Westerse wereld|Westerse coalitie]] weigert dit voorlopig op financiële en logistieke gronden.▼
Een ander probleem zijn de [[vluchteling]]en. De terugkeer van vluchtelingen naar Afghanistan is de grootste dergelijke actie in dertig jaar. In 2002 keerden 2,3 miljoen vluchtelingen terug naar huis (waarvan 1,8 miljoen uit het buitenland), voor 2003 werden 2,5 miljoen terugkerende vluchtelingen verwacht. Door deze vluchtelingenstroom werden de problemen op het gebied van schaarste aan voedsel en drinkwater extra versterkt.▼
== Geografie ==
Regel 103 ⟶ 79:
Steden die uit de top 10 zijn verdwenen sinds 1979 (inwoners 2006) zijn [[Baghlan (stad)|Baghlan]] (56.200) en [[Ghazni (stad)|Ghazni]] (48.700)
▲== Geschiedenis ==
▲{{zie ook|Zie de hoofdartikelen: [[Geschiedenis van Afghanistan]], [[Tijdslijn van Afghanistan]] en [[Oorlog in Afghanistan]]}}
▲Sinds oude tijden heeft Afghanistan te maken gehad met invallers, waaronder [[Perzen]], [[Grieken|Griekstalige]] [[Macedoniërs (oudheid)|Macedoniërs]], [[Arabieren]], [[Turken]] en [[Mongolen]]. De Afghaanse stammen verenigden zich in de 18e eeuw onder één enkele leiding, maar een volledig onafhankelijke staat kwam niet tot [[1919]] tot stand.
▲In [[2001]] vielen de [[Verenigde Staten]] Afghanistan binnen, op zoek naar [[Osama bin Laden]]. Directe aanleiding was [[Aanslagen op 11 september 2001|de aanslag van 11 september]]. Bin Laden werd niet gevonden, maar de Talibanregering werd afgezet. In 2004 werd er een nieuwe grondwet opgesteld.
▲=== Huidige situatie ===
▲Na de aanvallen door de [[Verenigde Staten]], dat de opmars steunde van de [[Noordelijke Alliantie (1996)|Noordelijke Alliantie]], een alliantie van gewapende tegenstanders van de [[Taliban]], werd een nieuw regime ingesteld onder leiding van president [[Hamid Karzai|Karzai]]. Sinds eind 2001 is er een veiligheidsmacht in Afghanistan aanwezig, de [[International Security Assistance Force|ISAF]]. Tot 11 augustus 2003 was de leiding in handen van [[Nederland]] en [[Duitsland]], daarna nam, tegen de zin van Afghanistan zelf, de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]] die taak over.
▲In het kader van [[Task Force Uruzgan]] is sinds 1 augustus 2006 [[Kamp Holland]] ingericht.
▲Aanhangers van het voormalige Taliban-regime blijven strijden met aanslagen en terreurdaden tegen de aanwezigheid van 'ongelovigen' in Afghanistan, en ook tegen het bewind van Hamid Karzai, die zij als een marionet beschouwen. Ze opereren vanuit het [[Pakistan|Pakistaanse]] grensgebied. Diverse ISAF-soldaten zijn omgekomen (onder andere 3 [[Canada|Canadezen]] en 1 [[Turk (persoon)|Turk]]), en zelfs medewerkers van het [[Rode Kruis]] en de [[Verenigde Naties]].
▲Op 28 juni 2005 leden [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] troepen bijvoorbeeld het zwaarste verlies sinds de omverwerping van het [[Taliban]]regime. Drie leden van een speciaal Navy Seals-team kwamen om, en een [[cH-47 Chinook|chinook]]-helikopter met 16 inzittenden, uitgestuurd om hen te redden, werd neergeschoten waardoor alle inzittenden omkwamen. Naar aanleiding van de voor september 2005 geplande parlementsverkiezingen is de onrust en het geweld in de regio gevoelig toegenomen.
▲Een ander probleem voor de regering-Karzai is dat de regionale bestuurders zich (opnieuw) als onafhankelijke krijgsheren opstellen, en zich weinig aan het centrale gezag gelegen laten liggen. De gouverneurs verrijken zich, strijden met elkaar en onderdrukken de bevolking, terwijl de centrale regering vrijwel bankroet is. De Afghanen zouden het mandaat van de ISAF naar de provincies willen uitbreiden, maar de [[Westerse wereld|Westerse coalitie]] weigert dit voorlopig op financiële en logistieke gronden.
▲Een ander probleem zijn de [[vluchteling]]en. De terugkeer van vluchtelingen naar Afghanistan is de grootste dergelijke actie in dertig jaar. In 2002 keerden 2,3 miljoen vluchtelingen terug naar huis (waarvan 1,8 miljoen uit het buitenland), voor 2003 werden 2,5 miljoen terugkerende vluchtelingen verwacht. Door deze vluchtelingenstroom werden de problemen op het gebied van schaarste aan voedsel en drinkwater extra versterkt.
== Bestuurlijke indeling ==
| |||