Christoffel Polhem: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Robot: Automated text replacement (- --([ \n\r]) + –\1) |
k Robot-geholpen doorverwijzing: Leibniz |
||
Regel 7:
De directe aanleiding voor het verzoek van de koning was het instorten van de mijn bij [[Falun]]. De Zweedse mijnbouw had echter over het algemeen zeer grote problemen op het gebied van veiligheid en efficiëntie. Zweden bezit van nature zeer rijke en goed bereikbare lagen [[iJzer (element)|ijzererts]], die rond de tijd van Polhem gewonnen werden met de brand-methode (het aansteken van vuren tegen de rotswanden aan, zodat deze zouden splijten door de hitte). De mijnen hadden echter flinke last van de bekende, Zweedse meren. De mijnen liepen dusdanig snel vol dat ruim eenderde van de mijnwerkers voltijd bezig was met het leeghozen van de mijnschachten. Bovendien moest het erts met handgeduwde karren naar slecht-draaiende [[hoogoven]]s gebracht worden, wat veel tijd kostten duur was en slecht staal opleverde (terwijl het erts toch zo goed was).
Polhem begon aan een rondreis door Europa, waarbij hij methoden van mijnbouw bestudeerde en bekende natuurkundigen sprak (onder meer [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Leibniz]], die een diepe indruk op Polhem maakte). Eenmal teruggekeerd in Zweden, besloot Polhem om het probleem als oplossing te gaan gebruiken en waterkracht te gaan gebruiken om de mijnen droog te houden en het erts te verplaatsen over grotere afstanden. Daarvoor maakte hij gebruik van het al bestaande [[waterrad]], dat hij echter uitbreidde met een overbrenging en een methode om de energie van het water over grote afstanden te transporteren. De zogeheten [[Polhem-rad]]eren verrezen door heel Zweden en zijn nu nog overal te vinden.
Het stelsel van Polhem-raderen dreef eerst en vooral waterpompen aan die continu de mijnen leegpompten. Zo kon de volledige ploeg mijnwerkers aan het graven, wat de opbrengst met 33% vergrootte. Een waarschuwingssysteem van klokken op de raderen waarschuwde de mijnwerkers om te evacueren als de pompen stilvielen.<br />
| |||