Maalkoppel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
CarsracBot (overleg | bijdragen)
k robot Eraf: de:Mahlgang
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 9:
 
De onderste molensteen is de ligger, die niet beweegt. De bovenste molensteen, de loper, draait over de onderste steen, waardoor het graan fijngemalen wordt. Daar tussenin valt het graan door het kropgat in de draaiende loper op de ligger. De afstand tussen de twee stenen is door de [[molenaar]] nauwkeurig in te stellen door een speciaal mechanisme, het [[paard (molen)|paard]] genoemd. Met behulp van de lichtstok worden door de molenaar 2 of 3 balken, lichtboom, (vonderbalk of een kruisvonderbalk) en pasbalk, via hefboomwerking op of neer gelaten, waardoor de loper hoger of lager komt te staan. Vooral bij vlagerige wind vraagt dit veel vakmanschap. Een [[Centrifugaalregelaar|regulateur]] helpt mee de afstand tussen de stenen zo gelijk mogelijk te houden.
[[Bestand:Molen De Kroon Arnhem maalkoppel blauwe steen paard.jpg|270px|thumb|left|PaardLicht bestaande uit lichtstok (links), lichtboom (vooraan), vonderbalk (rechts) en pasbalk met kussen (achteraan). Op de achtergrond is de regulateur gedeeltelijk zichtbaar.]]
 
De [[steenspil]] van de maalkuip wordt door het spoorwiel, dat op de koningsspil zit, aangedreven. Op de steenspil zit het steen[[rondsel]], waarmee de bovenste molensteen (loper) aangedreven wordt. De onder- en bovenkant van het steenrondsel bestaan uit maanstukken die gemaakt zijn van [[iep]]enhout met daartussen de staven. Om de zijkant van de onder- en bovenkant is een ijzeren band gekrompen voor het bij elkaar houden van de maanstukken. Bij kleine maalstenen heeft het rondsel extra lange staven en wordt daarom lantaarnwiel genoemd. Deze kleine stenen slijten sneller waardoor de steenspil steeds lager komt te staan. Bij korte staven zouden de kammen van het spoorwiel op een gegeven moment niet meer tussen de staven kunnen komen. De kammen van het spoorwiel steken tussen de staven van het rondsel. De staven van het rondsel zijn gemaakt van [[palmhout]] (''Buxus sempervirens'') of [[bolletrie]] (paardenvleeshout) (''Manilkara'' spec.) en de kammen van het spoorwiel van azijnhout afkomstig van de [[steeneik]] (''Quercus ilex'').