SN 1604: verschil tussen versies

'''SN 1604''', ook wel '''Keplers supernova''' genoemd, was een [[supernova]] die in het jaar [[1604]] te zien was.

 

Brunowski, een assistent van [[Johannes Kepler]], bracht Kepler op de morgen van 11 oktober 1604 het nieuws van een nieuwe [[ster (hemellichaam)|ster]] die hij de avond ervoor gezien had.

Kepler wilde er niets van weten, de hemel bleef een week bewolkt, en zo lang kon Kepler in zijn ongeloof volharden. Deze gang van zaken maakt al duidelijk, hoe moeilijk het verschijnen van een nieuwe ster te aanvaarden was. [[Tycho Brahe]] had een generatie eerder al zoiets ongelooflijks als een nieuwe ster meegemaakt, in 1572, maar de "volmaaktheid" van de hemel had ook voor Kepler door één tegenbewijs nog niet afgedaan.

 

[[Bestand:Kepler Drawing of SN 1604.png|thumb|200px|left|Johannes Keplers oorspronkelijke tekening met de locatie van de ''stella nova'', gemarkeerd met een ''N'' (8 vakjes omlaag, 4 van links).]]

Die zogenaamde volmaaktheid bestond sinds [[Pythagoras]] hierin, dat de volmaakte godheid alleen een volmaakte [[heelal|kosmos]] met volmaakte objecten geschapen kon hebben. Vanaf de [[maan]] waren alle [[planeet|planeten]] en sterren volmaakte [[ronde bol]]len, die in volmaakte [[cirkel]]s om de aarde liepen. Sinds [[Nicolaas Copernicus|Copernicus]] geloofde de avant-garde van de geleerdenwereld wel dat de [[zon]] in het midden van de kosmos stond. Het meest overtuigende argument daarvoor was echter, dat daarmede de banen van de planeten als cirkels te verklaren waren. Ook Kepler geloofde in het jaar waarin hij “zijn” supernova zag nog altijd in de volmaaktheid van de hemel en de cirkelbeweging van de planeten (pas in 1605 zou hij inzien dat de consequentie van Tycho's observaties is dat de planeten zich niet in cirkels bewegen). Het verbijsterde in 1604 de wereld dat er een nieuwe ster aan de hemel schitterde.

 

De ster stond in de [[Boogschutter (sterrenbeeld)|Schutter]], samen met [[Jupiter (planeet)|Jupiter]], [[Saturnus (planeet)|Saturnus]] en [[Mars (planeet)|Mars]]. Dat wil zeggen in de vurige driehoek, zoals de [[astrologie|astrologen]] de driehoek Ram-Leeuw-Schutter noem(d)en. De astrologen deelden/delen de 12 sterrenbeelden van de [[dierenriem]] in vier groepen van drie. De eerste groep was/is de [[Ram (sterrenbeeld)|Ram]], dan 4 beelden verder de [[Leeuw (sterrenbeeld)|Leeuw]] en dan weer 4 verder de [[Boogschutter (sterrenbeeld)|Schutter]]. Die staan dus ten naaste bij 120* uiteen, een grote gelijkzijdige driehoek aan de hemel, de vurige driehoek. De volgende 3 zo gecombineerde sterrenbeelden van de dierenriem vormden dan de aardachtige of aarden-driehoek, het volgende drietal werd met het element lucht en het laatste met het element water verbonden.

 

Dat samenkomen van Jupiter en Saturnus daar in die zogenaamde vurige driehoek gebeurt maar eens in de 800 jaar. (800 jaar eerder was [[Karel de Grote]] keizer en 800 jaar daarvoor werd [[Christus (Jezus)|Christus]] geboren). Zouden Jupiter en Saturnus in de vurige driehoek het zaakje in brand gestoken hebben? Zou dit misschien een teken voor de bekering van Amerika zijn? Dat soort dingen opperden de sterrenwichelaars onder andere. De schok was nog groter dan die door Tycho's ''stella nova'' van 1572 veroorzaakt was.

 

Alle waarnemingen vonden plaats met het blote oog. Pas in 1609 gebruikte [[Galileo Galilei|Galileo]] een telescoop om naar de hemel te kijken en pas in 1610 publiceerde hij hierover.

 

In datzelfde werk had Kepler het ook over het juiste geboortejaar van Christus. (Max Caspar, Johannes Kepler blz 163 etc.)

 

Kepler zocht naar een verklaring voor een verschijnsel, dat volgens alle ideeën van die tijd onmogelijk was, maar in één generatie toch twee keer plaatsgevonden had. Hij probeerde een zakelijk antwoord te vinden maar vond geen oplossing. Volgens Herwart von Hohenfels verwarde hij zich in zijn eigen woorden.

Hij zocht zijn toevlucht tot verklaringen die nauwelijks van astrologie verwijderd waren, hoe zeer hijzelf daarvoor ook altijd waarschuwde.

 

In 1941 konden astronomen eindelijk met gebruik van de 2,5 m [[telescoop (optica)|telescoop]] op [[Mount Wilson]] Keplers supernovarest lokaliseren. (Dit is ook de telescoop waarmee [[Edwin Hubble]] de uitbreiding van het heelal geconstateerd had, aan de hand van supernovae Ia in andere sterrenstelsels.) Sindsdien wordt de vage zwakke wolk van ongeveer 40 boogseconden met een helderheid van 19 magnituden (een object dertigmaal zo klein als de maan en dertigmaal zo zwak als het beste oog kan zien) door sterrenkundigen bestudeerd met behulp van allerlei grote telescopen op de aarde. Maar ze kunnen nu gebruik maken van rond de Aarde cirkelende ruimtetelescopen om zo SN 1604 over het hele spectrum in kaart te brengen. Het blijkt een Type Ia [[supernova]] te zijn, 13 000 [[lichtjaar|lichtjaren]] verwijderd.

 

[[sk:SN 1604]]

[[sv:Keplers stjärna]]

[[zh:SN 1604]]