Paardentuig: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 20501047 van 82.176.194.108 (overleg) ongedaan gemaakt. |
|||
Regel 8:
|}
Wanneer een [[paard (dier)|paard]] door mensen gebruikt wordt, onder het zadel of in een aanspanning, wordt er altijd gebruik gemaakt van een '''paardentuig'''. Dit is een stelsel van riemen en verbindingsstukken waarmee het paard ingezet kan worden voor het werk dat er met hem gedaan gaat worden. Tuigage, naar het Frans ook harnachement genoemd is er in vele vormen. Naast het hoofdstel, dat in elk tuig voorkomt zijn er met name uiteenlopende tuigages voor rij- en trekpaarden.
==Hoofdstel==
===Tuigage===
Een eenvoudig maar sterk hoofdstel waaraan men een paard kan vastzetten wordt een [[halster]] genoemd, en er zijn ook bitloze optomingen of [[bit (paard)#bosal|bosals]], maar hoofdstellen omvatten gewoonlijk deze delen:
*[[bit (paard)|bit]]
*neusriem
*bakstuk
*keelriem
*frontriem
*sperriem
*lepel, alleen bij tuigpaarden
*oogkleppen, gewoonlijk alleen bij tuigpaarden, maar ook bij bereden politie ter bescherming van de ogen van het paard.
*windveren
*teugels
===Rijpaard===
Bij rijpaarden bestaat het tuig naast het hoofdstel uit:
*een [[Zadel (dier)|zadel]]
*met daaraan de [[Stijgbeugel (voetsteun)|stijgbeugels]]
*een singel (buikriem bij een paard)
===Tuigpaard===
Bij tuigpaarden en trekpaarden bestaat het tuig naast het hoofdstel uit:
*de ''leidsels''. Leidsels zijn eigenlijk hele lange teugels.
*een ''borsttuig'' of ''borstblad''. Met het borsttuig trekt het paard een [[kar]], [[ploeg (werktuig)|ploeg]] of [[koets]]. Aan het borsttuig zitten lange strengen, die aan de evenaar (zie verderop) vastzitten. In plaats van een borstblad kan ook een [[haam]] of een [[gareel]] gebruikt worden.
*een ''schoftstuk''. Hieraan zijn bevestigd:
**binnensingel
**buitensingel. Hieraan zitten ook de
***lichtogen, waarin de lamoen hangt; verder zit hieraan ook de
***staartriem vast, die voorkomt dat het tuig naar voren schuift. Ook zit hier een zogenoemde
***broek aan, die moet voorkomen dat op hellingen bij vaart minderen het voertuig tegen het paard aanrijdt.
Aan het te trekken werktuig zit onder andere
*de '''evenaar''', een kantelbare staaf waar de strengen die de kar trekken aan vast zitten. De evenaar gaat in de bochten mee, zodat de kar altijd evenredig getrokken wordt, vandaar de naam die begrepen moet worden als 'vereffenaar'.
==Lamoen==
| |||