Wagenrennen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
R. Veenman (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Puy-du-Fou-4.JPG|thumb|250px|right|Een moderne heropvoering van wagenrennen in het Franse historische attractiepark [[Puy du Fou]]]]
'''Wagenrennen''' ('''[[Oudgrieks]]:''' {{grc|ἁρματοδρομία}} / armatodromiaharmatodromia, '''[[Latijn]]:''' ''ludi circenses'' / circusspelen) was een van de meest populairepopulairste [[Oude Griekenland|Oudgriekse]], [[Romeinse Rijk|Romeinse]] en [[Byzantijnse Rijk|Byzantijnse]] [[sport]]en. Wagenrennen was vaak een gevaarlijke sport, waarbij zowel de [[wagenmenner]] als de [[paard]]en vaak ernstig letsel opliepen tot zelfs de dood aan toe. De combinatie van sport, sensatie en de mogelijkheden tot gokken genereerde een sterkgroot toeschouwersenthousiasmeenthousiasme voorbij de sportsupporters. In de [[Olympische Spelen in de Klassieke Oudheid|klassieke Olympische Spelen]] maar ook in de andere [[Panhelleense Spelen]] was het wagenrennen een van de belangrijkste [[hippische sport|hippische evenementen]]. De rennen werden gehouden in een langwerpige baan, die de Grieken [[hippodroom]] en de Romeinen [[circus (gebouw)|circus]] noemden.
 
In de Romeinse vorm van wagenrennen vertegenwoordigden de vier teams (de witten, de roden, de groenen en de blauwen) verschillende groepen van financiers en sponsors, die elkaar soms bekampten voor de diensten van bijzonder getalenteerde jockeys. Deze teams werdentrokken naarmatein de eeuwenloop elkaarder opvolgdeneeuwen steeds meer de focus van intense steun onder defanatiekere toeschouwerssupporters. Soms braken er zelfs onlusten uit tussen aanhangers van de verschillende facties. Deze conflicten werden, naarmate het belang van de sport in zijn geheel groter werd dan de afzonderlijke races, steeds verder gepolitiseerd en begonnen de samenleving in zijn algemeenheid zelfs te beïnvloeden. Dit helpt te verklaren waarom [[Romeinse keizer|Romeinse]] en later [[Lijst van Byzantijnse keizers|Byzantijnse keizer]]s de controle over de teams naar zich toe probeerden te trekken en dat bij deze pogingen door de keizer veel ambtenaren werden aangesteld, die als taak hadden de activiteiten van de diverse facties in goede banen te leiden.
 
De sport nam in de [[Westerse wereld]] na de [[Val van het West-Romeinse Rijk]] sterk in belang af. In het Byzantijnse Rijk bleef het wagenrennen nog een tijd zeer populair. Twee van de traditionele Romeinse facties, de groenen en de blauwen, bleven een zeer prominente rol in de samenleving spelen. Na een incident, waarin zowel aanhangers van de groenen als de blauwen ter dood werden veroordeeld, bundelden zij in [[532]] zij hun krachten tegen keizer [[Justinianus I]]. Deze tijdelijke samenwerking mondde uit in het [[Nika-oproer]]. Na dagen van [[plundering]]en en [[brandstichting]]en wisten troepen, geleid door de generaals [[Belisarius]] en Mundus vele duizenden aanhangers van de groenen en de blauwen in het [[Hippodroom (Constantinopel)|hippodroom van Constantinopel]] in te sluiten. Daar werden deze dicht opeengepakte supporters door Herulische en Hunse troepen aan mootjes gehakt. Na deze dramatische gebeurtenis boette de wagenrensport geleidelijk aan in belang in.