Michail Lomonosov: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
[[Bestand:Lomonosov.jpg|thumb|220px|Michail Lomonosov]]
'''Micha<u>i</u>l Vas<u>i</u>levitsj Lomon<u>o</u>sov''' ([[Russisch]]: Михаил Васильевич Ломоносов) ([[Lomonosova|Denisovka]] [[Gouvernement Archangelsk]]), {{OudeStijlDatum|19 november|1711|8 november}} – [[Sint-Petersburg]], {{OudeStijlDatum|15 april|1765|4 april}}) was een [[Rusland|Russische]] scheikundige, astronoom, geoloog, historicus, wiskundige, mozaïek-kunstenaar, schrijver,
== Leven ==
Lomonosov werd geboren als de zoon van een kleine reder aan de Witte Zeekust. Zijn passie was leren, hij deed als kind erg veel aan zelfstudie, maar dit werd door zijn vader niet gestimuleerd. Mede ook door de slechte relatie met zijn stiefmoeder verliet hij op zijn veertiende het huis, sloot aan bij een karavaan en liep 1000 kilometer tot hij in [[Moskou]] arriveerde. Door zich voor te doen als de zoon van een priester was werd hij daar toegelaten tot de Academie voor klassieke talen. Omdat hij een buitengewoon begaafde leerling bleek werd hem toegestaan zijn studies later voortzetten [[Sint-Petersburg]] en van [[1739]] tot [[1741]] aan de [[Philipps Universiteit]] in het Duitse Marburg (filosofie en scheikunde). In Marburg trouwde hij ook mat brouwersdochter Ctaharina Zilch en begon hij gedichten te schrijven.
Na zijn terugkeer in Rusland startte Lomonosov zijn wetenschappelijke loopbaan en werd in [[1745]] de eerste professor in scheikunde in Rusland, te [[Sint-Petersburg]]. Ook bleef hij zeer aktief als dichter en hij werd al snel door tsarina [[Elisabeth van Rusland|Elisabeth]] gevraagd drama’s te schrijven voor het nationale theater.
In 1755 was hij medeoprichter van de [[Academische Universiteit]] in [[Moskou]], tegenwoordig de [[Staatsuniversiteit van Moskou]]. Lomonosov stierf onverwacht aan een longontsteking, en ligt begraven op het Lazaruskerkhof te [[Sint-Petersburg]]. Hij werd door [[Aleksandr Poesjkin|Poesjkin]] het laatste universele genie van de Russische cultuur genoemd. ▼
Lomonosov richtte [[1746]] een keizerlijke porseleinfabriek op en in [[1748]] het eerste chemische laboratorium van Rusland op. In [[1755]] was hij medeoprichter van de staatsuniversiteit van Moskou (later de [[Staatsuniversiteit van Moskou|Lomonosov-universiteit]] genaamd) en in [[1760]] werd hij directeur van de Universiteit in [[Sint-Petersburg]].
▲
== Wetenschapper ==
[[Bestand: Lomonosov Poltava 1762 1764.jpg|thumb|340px|Het grootste mozaiek van Lomonosov: de slag bij [[Poltava]] ]]
Vanwege zijn universele ontwikkeling en het feit dat op diverse wetenschappelijke terreinen nieuwe ontwikkelingen in gang zette, geldt Lomonosov als vader van de moderne wetenschap in [[Rusland]]. Hij ontwierp een nieuwe, verbeterde versie van de [[spiegeltelescoop]], sprak als eerste over licht in de termen van [[Golf (natuurkunde)|golven]], formuleerde een eerste versie van de [[kinetische gastheorie]], droeg bij aan de [[wet van behoud van massa]], ontwikkelde theorieën over [[stolling]] op [[Mercurius (planeet)|Mercurius]] en het bestaan van een atmosfeer op [[Venus (planeet)|Venus]], ontdekte de plantaardige oorsprong van steenkool en kwam als geograaf heel dicht in de buurt van een theorie over de [[continentverschuiving]]. Ook herstelde hij een klassiek procedé van mozaïek maken en vervaardigde ook zelf diverse artistiek hoogwaardige mozaïeken.
== Dichter en taalkundige ==
Lomonosov legde met gezaghebbende verhandelingen over stijl, grammatica, retoriek en [[prosodie]] de basis voor de moderne Russische literaire taal, in het bijzonder voor het tonisch-syllabisch systeem in de dichtkunst: hij pleitte voor een type [[versificatie]] dat gebaseerd was op een regelmatige afwisseling van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen. Hij stelde een literaire indeling in drie stijlen voor: een hoge stijl voor oden en heldendichten, een middenstijl voor toneelstukke, satiren en [[elegie|elegieën]] en een lage stijl voor blijspelen, [[epigram|epigrammen]] en liederen.
Lomonosovs eigen werk bestaat voornamelijk uit tragedies, psalmvertalingen en oden, veelal geschreven ter gelegenheid van grote gebeurtenissen, zoals de troonsbestijging van [[Catharina de Grote]] in [[1762]]. Ook schreef hij een bekend geworden heldengedicht over [[Peter de Grote]]. Zijn stijl is primitief en krachtig.
== Gedicht ter gelegenheid van het Noorderlicht (fragment) ==
''Geleerden zeggen aldoor maar:<br\>
''Er zijn daar vele werelden, <br\>
''Talloze zonnen branden daar, <br\>
''Er zijn daar eeuwen, volkeren: <br\>
''Ter ere van Gods roem en macht<br\>
''Heeft de natuur ook daar veel kracht.
''Maar waar, natuur, is jouw patroon, <br\>
''In ’t Noorden gloort de ochtendstond! <br\>
''Heeft daar de zon soms nu zijn troon, <br\>
''Strooit er de ijszee vuur in ’t rond? <br\>
''Een koude gloed houdt ons omkleed, <br\>
''Nu dag bij nacht de aard betreedt!
(vertaling Peter Zeeman en Marc Schreurs)
==Literatuur, links en bronnen==
* P. Zeeman en W. Weststeijn: Spiegel van de Russische poezie, 2000, Amsterdam
* A. Bachrach e.a.: Encyclopedie van de wereldliteratuur, 1980, Bussum
* [http://max.mmlc.northwestern.edu/~mdenner/Demo/poetpage/lomonosov.htm Geïllustreerde biografie van Lomonosov]
{{DEFAULTSORT:Lomonosov, Michail}}
Regel 61 ⟶ 98:
[[vi:Mikhail Vasilyevich Lomonosov]]
[[war:Mikhail Lomonosov]]
[[zh:米哈伊尔
| |||