Biologische klok: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Botgeholpen doorverwijzing: Bioritme - Verwijzing(en) gewijzigd naar Bioritme (theorie) |
+jetlag |
||
Regel 7:
Een dergelijke inwendig meetikkende klok wordt meestal gelijk gezet door invloeden van buitenaf, vooral [[daglicht]]. Bij organismen die steeds in het donker, of steeds in het licht worden gehouden ontspoort het eigen ritme meestal iets, en blijkt dan vaak een iets langere periode te hebben dan de duur van een etmaal, bijvoorbeeld 24,5 of 28 uur. Hierover zijn vele experimenten gedaan, bij mensen, muizen, insecten en vele andere dieren.
De inwendige klok kan ontregeld raken, bijvoorbeeld door systematisch laat naar bed te gaan (ploegendienst), door een lange reis in oost-west richting of vice versa (vliegtuig) -de zgn. [[jetlag]]-, of de overgang van [[zomertijd|zomer-]] naar [[wintertijd]] of vice versa. Het duurt dan enige dagen voor men zich weer lekker voelt. Wat langer opblijven geeft minder verstoring dan wat vroeger opstaan. Bij opvolgende ploegendiensten is het dan ook van belang zoveel mogelijk volgens het schema ochtend-avond-nacht te rouleren, niet andersom.
Bij [[cyanobacterie|cyanobacteriën]] is al een mechanisme aantoonbaar dat met behulp van slechts drie eiwitten een cyclus van 22 uur in stand houdt{{feit||2007|02|02}}.
| |||