Ballistische raket: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Pompidombot (overleg | bijdragen)
k lf, Help mee!, Replaced: raketraket, met AWB
DennisPeetersBot (overleg | bijdragen)
k typo(s); opmaak; let op dubbele spatie!, replaced: [[Afbeelding: → [[Bestand: (2), <br> → <br />, Nazi → nazi met AWB
Regel 1:
[[AfbeeldingBestand:minuteman3launch.jpg|thumb|Lancering van een [[LGM-30 Minuteman]]]]
Een '''ballistische raket''' is een [[Raket (apparaat)|raket]] die een [[sub-orbitale]], [[ballistiek|ballistische]] baan volgt om een explosieve lading naar een van tevoren bepaald doel te brengen. De raket wordt vooral gestuurd tijdens de boost fase. De rest van de vlucht wordt grotendeels door de wetten van [[astrodynamica]] en ballistiek bepaald.
 
== V2 ==
De eerste ballistische raket was de A4-raket, beter bekend als [[V2 (raket)|V2]]. Deze was ontwikkeld door [[Nazinazi-Duitsland]] in de [[1930-1939|jaren dertig]] en [[1940-1949|veertig]] onder leiding van [[Walter Dornberger]]. De eerste succesvolle lancering van een V2 was op [[3 oktober]] [[1942]]. Op [[6 september]] [[1944]] werd de V2 voor het eerst in de oorlog gebruikt tegen [[Parijs]], twee dagen later gevolgd door een aanval op [[Londen]]. Tegen het einde van de [[Tweede Wereldoorlog]] waren er meer dan 3000 V2's gelanceerd.
 
==Werking==
Regel 10:
Ballistische raketten kunnen vanaf vaste of mobiele lanceerinrichtingen gelanceerd worden, zoals voertuigen ([[Transporter erector launcher|''Transporter Erector Launchers, TELs'']]), [[vliegtuig]]en, [[Schip (transportmiddel)|schepen]] en [[onderzeeboot|onderzeeboten]]. Het deel van de vlucht waarin de raket aangedreven wordt, kan variëren van enkele tienden van seconden tot enige minuten en kan gebruikmaken van tot drie trappen.
 
Zodra de raket in de ruimte is en de voortstuwing afvalt, komt deze in vrije vlucht, het ballistische deel. Om grote afstanden af te leggen, worden ballistische raketten normaal gesproken in een hoge [[sub-orbitale ruimtevlucht]]; voor intercontinentale raketten is de grootste hoogte ([[apogeum]]) die bereikt wordt tijdens vrije vlucht zo'n 1200 &nbsp;km.
 
De laatste fase van de vlucht begint zodra [[luchtweerstand]] een grote invloed krijgt op de [[Baan (natuurkunde)|baan]] van de raket, en duurt tot de raket zijn doel raakt.
Regel 16:
==Rakettypes==
Ballistische raketten variëren in bereik en gebruik. Ze worden vaak onderverdeeld naar bereik. Door verschillende landen wordt vaak een andere indeling gebruikt naar het bereik van ballistische raketten.
*[[Korte-afstandsraket]] (''Short-range ballistic missile, SRBM''): een bereik van minder dan 1000 &nbsp;km:
**de drie types ballistische raketten die ooit in een aanval zijn gebruikt (ze waren uitgerust met een conventionele explosieve lading):
***[[V2 (raket)|V-2]] (Duitsland)
Regel 25:
**[[Badr 2000 Vector]] (Egypte)
**[[Fateh A-110]] (Iran)
*[[Middellangeafstandsraket]] (''Medium-range ballistic missile, MRBM''): bereik tussen de 1000 en 2500 &nbsp;km:
**[[Agni-1]] (India)
**[[Jericho 2]] (Israël)
Regel 33:
**[[SS-4 Sandel]] (Rusland)
**[[Ti Ching]] (Taiwan)
*Middellangeafstandsraket (''Intermediate-range ballistic missile, IRBM''): bereik tussen de 2500 en 3500 &nbsp;km:
**[[Ghauri-3]] (Pakistan)
**[[PGM-17A Thor|Thor]] (VS)
**[[PGM-19 Jupiter|Jupiter]] (VS)
*[[Sub-continentale ballistische raket]] (''Sub-continental ballistic missile, SCBM''): bereik tussen de ? en ? km
*[[Intercontinentale raket]] of langeafstandsraket (''Intercontinental ballistic missile, ICBM''): bereik meer dan 3500 &nbsp;km, onderverdeeld in:
*[[intercontinentale raket met beperkt bereik]] (''Limited range intercontinental ballistic missile, LRICBM''): bereik tussen de 3500 en 8000 &nbsp;km<br />(LRICBM's worden ook ''[[Long-range ballistic missiles]]'' (LRBM) genoemd)
**[[Jericho 3]] (Israël)
**[[Taepodong-2]] (Noord-Korea)
* [[intercontinentale raket met volledig bereik]] (''Full range intercontinental ballistic missile, FRICBM''): bereik tussen de 8000 en 12.000 &nbsp;km:
**[[CSS-4A]] (China)
**[[SS-18]] (Rusland)
Regel 58:
Korte- tot middellangeafstandsraketten worden vaak aangeduid als tactische ballistische raketten of ''Theatre Ballistic Missiles (TBM)''. Middellange- tot langeafstandsraketten zijn normaal gesproken ontworpen om [[Atoombom|kernkoppen]] te dragen, aangezien ze te weinig capaciteit hebben om met conventionele explosieven efficiënt te kunnen zijn. Desondanks overweegt de VS een ICBM met conventionele lading voor wereldwijde aanvalscapaciteit, ondanks de hoge kosten.
 
Het kan zinvol zijn om gebruik te maken van een raket met een groter bereik dan nodig is om een doel te raken. Doordat de raket een grotere hoogte kan bereiken, bereikt deze een hogere snelheid, waardoor afweer lastiger is. Een raket met een bereik van bijvoorbeeld 3000 &nbsp;km dat op een doel wordt afgevuurd dat slechts 500 &nbsp;km verderop ligt, zal na een hoogte van zo'n 1200 &nbsp;km te hebben bereikt - ongeveer de hoogte die een ICBM bereikt - neerkomen met een snelheid van meer dan 6 &nbsp;km/s ofwel meer dan 20.000 &nbsp;km/uur (Mach 17).
 
De vluchtfases zijn gelijk aan die van een ICBM, behalve dat bij een bereik van minder dan 350 &nbsp;km de raket niet buiten de atmosfeer komt.
 
==Specifieke raketten==
 
[[AfbeeldingBestand:Agni-II missile (Republic Day Parade 2004).jpeg|thumb|[[India]]'s Agni-II raket]]
Specifieke types van ballistische raketten zijn onder meer:
*[[Abdali-I]]