Ierse Onafhankelijkheidsoorlog: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k robot Erbij: da:Den irske uafhængighedskrig |
k typo(s), opmaak, Replaced: Eerste wereldoorlog → Eerste Wereldoorlog (3), met Project:AWB |
||
Regel 5:
In het begin van de [[twintigste eeuw]] was er sprake van een radicalisering onder grote delen van de [[nationalisme|nationalisten]] in Ierland. Het streven naar [[zelfbestuur]], jarenlang het credo van de Ierse partij, werd afgedaan als halfslachtige oplossing. [[Sinn Féin]], oorspronkelijk voor een dubbel-monarchie naar [[Dubbelmonarchie|Oostenrijks]] model, had zich ontwikkeld tot spreekbuis van het republicanisme, vooral onder invloed van de [[Irish Republican Brotherhood|IRB]].
Na het uitbreken van de [[Eerste
Het anti-Britse sentiment werd nog versterkt in april 1918. De Britse regering kondigde toen aan dat de algemene dienstplicht ook zou gaan gelden in Ierland. Hoewel grote aantallen Ieren in het Britse leger meevochten was het land tot dan uitgezonderd van de dienstplicht. De oorlogssituatie in het voorjaar van 1918 was voor Londen reden daar op terug te komen. In de Britse propaganda was steeds benadrukt dat de oorlog werd gevoerd in het belang van de [[democratie]] en ter bescherming van kleinere landen, als [[België]]. Het verzet tegen de algemene dienstplicht in Ierland werd vooral aangewakkerd door de stelling dat de Ieren wel mochten vechten voor de vrijheid van België, terwijl die vrijheid hen zelf ontzegd werd.
Sinn Féin was de meest uitgesproken anti-Britse partij. Het verzet tegen de dienstplicht, dat ook gesteund werd door de Ierse [[bisschop
In reactie op dat verzet koos de Britse regering voor de harde lijn. Er werd een nieuwe [[onderkoning]] benoemd, Lord French. Meerdere kopstukken van [[Sinn Féin]] werden gearresteerd. Dat die arrestaties aanstaande waren was bekend bij de partij. De meer politiek gerichte leiders, als [[Eamon de Valera]] lieten het op een arrestatie aankomen omdat ze daarvan politiek gewin verwachtten. Daartegenover stond een groep, rond [[Michael Collins (Iers politicus)|Michael Collins]], die voor een militaire richting kozen. Deze groep wist arrestatie te voorkomen en werd daardoor binnen Sinn Féin dominanter.
==Verkiezingen en de eerste [[Dáil Éireann|Dáil]]==
Direct na de afloop van de
De gekozen leden hadden voorafgaand aan de verkiezingen allen kenbaar gemaakt dat zij hun zetel in [[Palace of Westminster|Westminster]] niet zouden innemen. In plaats daarvan kwamen zij bijeen in [[Dublin]] als [[Dáil Eireann]]. Daarbij werden ook alle andere gekozenen uitgenodigd, maar die bedankten voor de eer.
Regel 25:
Sinn Féin beschikte al jarenlang over een eigen paramilitaire groepering die bekend stond onder de naam de [[Volunteers (Ierland)|Volunteers]]. De radicalere nationalisten beschikten over een eigen organisatie de [[Irish Republican Brotherhood]], de leden hiervan sloten zich aan bij de Volunteers, maar volgden daarbinnen wel hun eigen agenda. In het verloop van de strijd werden de Volunteers, met inbegrip van de IRB door de bevolking gezien als het leger van de door Sinn Féin uitgeroepen republiek en derhalve aangeduid onder de afkorting [[IRA]].
Het Republikeinse leger beschikte echter nauwelijks over wapens. Dat het leger in een open, traditionele oorlog, geen partij zou zijn voor het Britse leger was volstrekt duidelijk. Collins koos daarom voor kleinschalige acties die met name gericht waren tegen de [[Royal Irish Constabulary|RIC]]. Zijn doelstelling daarbij was tweeledig. Enerzijds wilde hij door het aantasten van het politiekorps het Britse gezag, met name op het platteland, aantasten, anderzijds rekende hij er op dat de reacties van de Britten dusdanig zou zijn dat deze afkeer van het Britse bestuur zou versterken.
[[Categorie:Geschiedenis van Ierland]]
| |||