Eerste Oostenrijkse Republiek: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k robot Erbij: pl:I Republika Austriacka |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 26:
De '''Eerste Oostenrijkse Republiek''' is de benaming van de [[Oostenrijk|Republiek Oostenrijk]] na het uiteenvallen van [[Oostenrijk-Hongarije]] na de [[Eerste Wereldoorlog]]. De republiek probeerde zich aanvankelijk aan te sluiten bij Duitsland (zie [[Republiek Duits-Oostenrijk]]) maar dit mislukte na protest van [[Frankrijk]] en het [[Verenigd Koninkrijk]]. Na de [[anschluss]] met [[nazi-Duitsland]] in [[1938]] hield de republiek op te bestaan.
De [[grondwet]] van Oostenrijk werd genoteerd in 1920 en herzien in 1929. Met de komst van het [[Austro-fascisme]], dat in 1934 een eigen grondwet maakte, was Oostenrijk niet langer een republiek maar een federatie. Om deze reden beweren sommige historici dat de republiek in 1934 ophield met bestaan.▼
== Oprichting ==
De eerste tien jaar van het bestaan van de ''Eerste Republiek'' ging niet onopgemerkt voorbij dankzij de constante politieke confrontaties tussen links en rechts en de aanwezigheid van paramilitairen op de straten in het hele land.▼
In [[1919]] werd met het [[Verdrag van Saint-Germain]] de vrede met Oostenrijk getekend. Een van de afspraken was dat de [[Republiek Duits-Oostenrijk]] werd opgeheven, mede omdat het verdrag verbood Oostenrijk met Duitsland te laten samengaan. [[Sudetenland]] werd toegekend aan [[Eerste Tsjecho-Slowaakse Republiek|Tsjecho-Slowakije]], [[Zuid-Tirol]] aan [[Koninkrijk Italië (1861-1946)|Italië]] en het zuidelijk deel van het [[Hertogdom Stiermarken]] aan het [[Koninkrijk Joegoslavië|Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen]]. Volgens de Duitse bevolking in die gebieden ging dit in tegen de bedoelingen van Amerikaans president [[Woodrow Wilson|Wilson]], die overal in Europa het recht op zelfbeschikking verkondigde.
Met de ondertekening van het Verdrag van Saint-Germain slaagde Oostenrijk er wel in twee gebieden te winnen. Het zuidoosten van [[Hertogdom Karinthië|Karinthië]], voornamelijk door Slovenen bewoond, bleef bij Oostenrijk horen doordat in een referendum de aansluiting bij het Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen werd verworpen. Ook het Duitstalige Burgenland, sinds 1647 deel van [[Hongarije]], werd op 28 augustus 1921 bij Oostenrijk gevoegd. De stad [[Sopron]] bleef echter bij Hongarije horen.
== De eerste jaren ==
Na de oorlog werd Oostenrijk geregeerd door een brede coalitie van linkse en rechtse partijen, die veel sociale wetgeving bracht. De [[grondwet]] van Oostenrijk werd opgetekend in 1920 en herzien in 1929. Desondanks bleef het lastig om de staat te besturen. Economisch sterke regio's hoorden nu immers bij andere staten. Daardoor was bijvoorbeeld de productie in de [[mijnbouw]] sterk afgenomen. Uiteindelijk werd besloten het spoorwegnet versneld te elektrificeren.
In 1920 was de [[Christelijk-Sociale Partij (Oostenrijk)|Christelijk-Sociale Partij]] aan de macht, die nauwe banden had met de [[Rooms-katholieke Kerk]]. De eerste kanselier van deze partij, [[Ignaz Seipel]], probeerde een samenwerking tussen de kerk en rijke industriëlen te bewerkstelligen.
▲De eerste tien jaar van het bestaan van de ''Eerste Republiek'' ging niet onopgemerkt voorbij dankzij de constante politieke confrontaties tussen links en rechts en de aanwezigheid van paramilitairen op de straten in het hele land. Een van deze confrontaties resulteerde in de [[Juli-opstand van 1927]]. Deze werd met geweld neergeslagen door de Oostenrijkse politie. Het geweld hield aan tot [[Engelbert Dollfuß]] in 1932 kanselier werd.
Dollfuß, kanselier namens de Christelijk-Sociale Partij, leidde het land naar een fascistische dictatuur. In 1933 zette hij het parlement buiten spel. De concurrentie van het [[nationaal-socialisme]] en het oprukkende [[socialisme]] leidde tot de oprichting van een eenpartijstaat, waarin alleen het [[Vaderlands Front (Oostenrijk)|Vaderlands Front]] was toegestaan. Ieder pro-Duits geluid en elk pro-nazigeluid werd de kop in gedrukt. De nazi's reageerden hierop door Dollfuß te vermoorden op 25 juli 1934. Zijn opvolger [[Kurt Schuschnigg]] hield het verbod op nazisme in stand, en verbood tevens de [[Heimwehr]] in 1936.
▲
[[Categorie:Geschiedenis van Oostenrijk]]
| |||