Daarnaast wordt - in met name [[roman (literatuur)|romans]] - de onvoltooid tegenwoordige tijd soms gebruikt om al dan niet fictieve gebeurtenissen die in het (vaak verre) verleden zijn gesitueerd te beschrijven. Deze onvoltooid tegenwoordige tijd wordt de [[tegenwoordig verleden tijd]] genoemd.
De meeste [[Indo-Europese talen]] kennen naast de verschillende [[moduswijs|modi]] maar één onvoltooid tegenwoordige tijd. Alleen het Engels onderscheidt twee gangbare onvoltooid tegenwoordige tijden: de ''present simple'', gebruikt om een gewoonte, routine of algemeen bekend objectief feiten weer te geven - ''I have breakfast every morning'', ''The earth revolves around the sun'' - en de ''present progressive'' of ''present continuous'', gebruikt om een op het moment van spreken zelf plaatshebbende gebeurtenis weer te geven: ''I am doing this right now''. In het Nederlands kan deze vorm vaak worden vertaald met de constructië ''aan te'' + infinitief: ''Ik ben (nu) een Wikipedia-artikel over de onvoltooid tegenwoordige tijd aan het lezen.''
Voor een volledig overzicht van de vervoeging van het Nederlandse werkwoord, zie [[Werkwoord (Nederlands)]].
