Fort Sint-Andries (Heerewaarden): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Hannes (overleg | bijdragen)
k correction interwiki fr:
Arch (hernoemd) (overleg | bijdragen)
uitbreiding
Regel 1:
[[Afbeelding:S Andries 1649 Blaeu.jpg|thumb|300px|Fort St. Andries door [[Joan Blaeu|Blaeu]] in 1649]]
Het '''fort St. Andries''' is een voormalig militair [[fort (vesting)|fort]] tussen [[Maas]] en [[Waal (rivier)|Waal]] bij [[Heerewaarden]]. Het werd in [[1599]] in opdracht van [[Francesco de Mendoza ]] gebouwd door [[Andreas van Oostenrijk|Andreas]], kardinaal van Oostenrijk. (Deze was de zoon van Aartshertog Ferdinand, zoon van [[Ferdinand I van het Heilige Roomse Rijk|Ferdinand]]. Hij nam tijdelijk het stadhouderschap waar, toen [[Albrecht van Oostenrijk|Albertus]] voor zijn huwelijk met [[Isabella van Spanje|Isabella]] naar Spanje was gegaan.) Andreas werd tijdens de bouw geholpen door zijn broer, de [[markgraaf]] van Burgau, en hertog Maurits van Saksen.
 
==Bouw en schermutselingen==
Het fort had de vorm van een vijfhoek. De Spanjaarden kozen juist deze plaats omdat ze van hieruit een perfect uitzicht over het rivierengebied hadden. Na het beëindigen van de [[Tachtigjarige Oorlog]] kwam het fort in bezit van de Hollanders.
 
Het fort had de vorm van een vijfhoek. De Spanjaarden kozen juist deze plaats omdat ze van hieruit een perfect uitzicht over het rivierengebied hadden. De [[bastion]]s kregen de namen: Austria, Burgau, Saksen, Arragon, en Velasco. Binnen het fort werd een kapel gebouwd welke werd gewijd aan de apostel [[Andreas (apostel)|Andreas]] schutsheer van het [[Bourgondisch kruis]]. De bouw van het fort ging gepaard onder voortdurende aanvallen van [[Maurits van Oranje]] welke uiteindelijk een [[Halve maan (vesting)|halve maan]] opwierp bij het nabijgelegen [[Heerewaarden]] op 4 juni van dat jaar. De halve maan was amper gereed toen Mendoza 3000 ervaren soldaten stuurde om Maurits te verjagen. Deze vielen de halve maan zo verbeten aan dat ze bijna de overwinning behaalden. Doordat er tijdig versterkingen kwamen voor de [[Staatsen]] wist Maurits de halve maan te behouden en de Spanjaarden daarna met een verlies van 300+ doden terug te slaan. De schermutselingen bleven de maanden daarna aanhouden, en intussen liet Maurits [[Schans (verdedigingswerk)|schansen]] aanleggen om de bezetting op het fort in bedwang te houden. Mendoza zat intussen niet stil en had 2000 soldaten en 13 kanonnen in stelling gebracht. Door de [[patstelling]] plunderden zowel Spaanse als Staatse troepen intussentijd het Brabantse land, waar de bevolking veel onder te lijden had.
In [[1600]] werd het pas gebouwde fort door de muitende soldaten voor een grote som aan de Staten verkocht. Op 24 maart 1600, drie dagen nadat [[Maurits van Oranje|Maurits]] er voor was verschenen, gaf de Spaanse bezetting het fort over.
 
==Muiterij en beleg==
Op 16 februari [[1600]] sloeg de [[Wallonië|Waalse]] en [[Duitsland|Duitse]] bezetting op St. Andries aan het muiten, wegens een [[soldij]] achterstand van drie jaar. Zij verjoegen de officieren en hun gezinnen, en plunderden het gouverneurshuis. Maurits vernam de [[muiterij]] en zag hierin een buitenkans het fort in te nemen. Echter dat zou anders blijken. Varambon trachtte met 500 [[Bourgondië (regio)|bourgondische]] soldaten nog een [[ontzet]] uit te voeren, maar werd terug hard terug geslagen en verloor 250 man. De bezetting op het fort 2000 man sterk gaf zich ondanks de muiterij niet over. Maurits moest daarop het fort belegeren. In april kwam er een tweede poging tot ontzet, ditmaal van Velasco welke ook met succes door Maurits werden afgelagen en tevens [[Batenburg]] had ingenomen. Intussen waren er al een maand beschietingen op St. Andries en begon de honger toe te slaan, en gingen de belegerden in onderhandeling. Voor een bedrag van 500.000 gulden zouden ze het fort overdragen. Maurits bood echter 125.000 gulden. Dit weigerden de belegerden, dus het beschieten begon weer opnieuw. Nadat Maurits begon met de aanleg van loopgraven was begonnen en op 8 mei stormbruggen gereed had staan, wilden de belegerden weer onderhandelen. Zij wilden akkoord gaan met de aangeboden 125.000 gulden, naar ook in dienst treden van [[Frederik Hendrik van Oranje]], als "Nieuwe Geuzen". Maurits ging akkoord. En zo kwam het fort uiteindelijk in Staatse handen.
 
==Verloop==
In [[1812]] werd dit fort vervangen door een nieuw fort dat een paar honderd meter westelijk werd gebouwd. Dit nieuwe fort werd [[Nieuw Fort St. Andries]] genoemd.
 
{{bronnen|bronvermelding=
Otto von Corvin, [http://books.google.nl/books?id=A2JbAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=st.%20andries&f=false De tachtigjarige oorlog der Nederlanders tegen de Spaansche overheersching] Uitgever: Amsterdam : M.H. Binger, 1842-1848.
{{references}}
}}
 
[[Categorie:Fort in Nederland|St. Andries, Fort]]