Vreesconditionering: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Robbot (overleg | bijdragen)
k Robot-geholpen doorverwijzing: Hippocampus - Link(s) veranderd naar hippocampus (hersenen)
k interwiki op correcte plaats gezet en kleine aanpassingen
Regel 1:
'''Vreesconditionering''' ({{en}} fear conditioning) wil zeggen; het opwekken van vrees door middel van [[klassiek conditioneren]]. Hierbij wordt een neutrale [[voorwaardelijke prikkel]] (CS: bijvoorbeeld een toon of lichtflits) gevolgd door een [[aversieve stimulus|aversieve]] [[onvoorwaardelijke prikkel]] (UCS: bijvoorbeeld een elektrische schok). Vreesconditionering is een veelgebruikte methode om emoties te onderzoeken, en kan aangetoond worden in allerlei diersoorten zoals slakken, [[Afbeelding:cond vrees.PNG|400px|right|thumb|Voorbeeld van vreesconditionering]]vruchtvliegen, vogels, hagedissen, vissen, konijnen, ratten, apen en ook de mens. Het mechanisme dat hieraan ten grondslag ligt, blijkt nagenoeg identiek te zijn voor de genoemde schepselen. Eenmaal aangeleerd, is de vreesreactie vrij permanent.
[[Bestand:cond vrees.PNG|400px|right|thumb|Voorbeeld van vreesconditionering]]
 
== Vreesreactie: neurale aspecten ==
De [[vreesreactie]] is een automatische reactie op een bedreigende of schadelijke prikkel, zoals bijvoorbeeld een milde elektrische schok die aan de voetzool van proefdieren in een laboratorium wordt toegediend. De vreesreactie komt tot uiting in verstarren ('freezing'), verhoging van de hartslagfrekwentie en bloeddruk en schrikachtigheid. Hij wordt gestuurd door de centrale nucleus van de [[amygdala]] die allerlei gedragsmatige en fysiologische reacties kan ontketenen. Dit gebeurt via projecties van de centrale nucleus naar structuren als de [[pons]], [[hypothalamus]] en het [[tegmentum]]. Deze structuren zijn betrokken bij primitieve affectieve responsen als de [[schrikreactie]] (startle), motorische reacties, respitatie, defensieve reacties en 'freezing' (koud worden). Vrees uit zich via de hypothalamus ook in reacties van het autonome zenuwstelsel zoals toename van de hartslagfrequentie, bloeddruk en huidgeleiding.
 
== Verwerken van affectieve prikkels: directe en indirecte routes ==
[[Bestand:le doux.png|rechts|thumb|300px|Neuroaffectief model van Le Doux met directe en indirecte circuits naar de amygdala. Neocortex: 1=primair, 2=secundair unimodaal, 3=secundair polymodaal]]
Vooral de Amerikaan [[Joseph LeDoux]] heeft hiernaar veel onderzoek gedaan met ratten als proefdieren. In het model van Le Doux wordt een onderscheid gemaakt tusen twee neuroaffectieve routes, een snelle directe route van [[thalamus]] naar de [[laterale]] [[zenuwknoop|nucleus]] van de amygdala, en een langzame indirecte route die loopt van thalamus via hogere [[hersenschors|schorsgebieden]] naar de laterale nucleus van de amygdala. [[Afbeelding:le doux.png|right|thumb|300px|Neuroaffectief model van Le Doux met directe en indirecte circuits naar de amygdala. Neocortex: 1=primair, 2=secundair unimodaal, 3=secundair polymodaal]] Ook geheugenrepresentaties kunnen via de [[hippocampus (hersenen)|hippocampus]] de laterale nucleus bereiken. Beide routes worden gelijktijdig geactiveerd: vaak treedt daardoor een sekwentie op van een vroege automatische en latere meer bewuste emotie. De werking van deze routes kan worden geïllustreerd met het volgende voorbeeld. Een wandelaar in de bergen schopt per ongeluk tegen een kronkelig voorwerp. Dit ontketent een snelle en automatische vreesreactie (directe route): het is misschien een ratelslang. Nadere inspectie (indirecte route) leert de wandelaar echter dat het niet een slang was, maar een stuk rubber achtergelaten door kampeerders. De directe route wordt beschouwd als een overblijfsel van een evolutionair primitief systeem dat diersoorten in staat stelt snel op bedreigende stimuli in de omgeving te kunnen reageren.
 
== Lagere en hogere emoties ==
Regel 12 ⟶ 13:
== Maskering van affectieve stimuli ==
Het model van LeDoux is ook toegepast in meer cognitief georiënteerde experimenten waarin proefpersonen gemaskeerde affectieve stimuli krijgen aangeboden. Dit zijn bijvoorbeeld plaatjes van emotionele woorden of voorstellingen, die of zeer kort zichtbaar, of moeilijk herkenbaar zijn. Het blijkt nu dat dergelijke stimuli, hoewel niet bewust ervaren, toch invloed kunnen hebben op ons gedrag. Zo vindt men bijvoorbeeld dat de affectieve beoordeling van een tweede (neutraal) plaatje beïnvloed wordt door de valentie (positief of negatief) van het eerdere plaatje.
 
 
== Referenties ==
Regel 19:
*Damasio, A. (1995). Descartes' Error. Emotion, Reason and the Human Brain. New York, AVON Books.
 
[[Categorie: Psychologie]]
[[Categorie: Neurowetenschap]]
 
[[en:Fear conditioning]]
[[Categorie: Psychologie]]
[[Categorie: Neurowetenschap]]