Lichenometrie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Capaccio (overleg | bijdragen)
Capaccio (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Lichen squamulose.jpg|thumb|right|300px|Dit korstmos op [[basalt]] kan helpen om de ouderdom van het gesteente te bepalen.]]
'''Lichenometrie''' ([[Oud-Grieks|Grieks]]: ''lichè'': korstmos; ''metrein'': meten) is een [[Datering|absolute dateringsmethode]] in de [[archeologie]], [[geologie]] en [[sedimentologie]], waarmee men kan bepalen hoelang een [[gesteente]] is blootgesteld aan [[Aardatmosfeer|atmosferische omstandigheden]]. Men gebruikt de grootte van korstmossen als indicator voor de ouderdom van het gesteente of substraat waarop ze groeien.
 
== Principe ==
HierEr wordt gebruik gemaakt van de groeisnelheid [[korstmos]]- en [[algen]]kolonies, aangezien die immers met een constante (trage) snelheid groeien (tussen 1 en 2 [[millimeter]] per jaar), zodat men de ouderdom van het substraat vrij nauwkeurig kan bepalen. Deze snelheid bepaalt men met hulp van gedateerde gesteentes, waarop korstmossen groeien. Door het meten van de [[diameter]] van de grootste korstmossen op een gesteente, kan de absolutie ouderdom van het gesteente bepaald worden. De volgende formule leidt tot de ouderdom van het gesteente:
 
<math>A=\frac{D}{V}</math>
Regel 9:
met <math>A \,</math> = blootstelling aan de atmosfeer in jaren, <math>D \,</math> = diameter van het korstmos in millimeter en <math>V \,</math> = de groeisnelheid van het korstmos (in millimeter per jaar).
 
'''Voorbeeld:''' een korstmos groeit op een baksteen van een huis en heeft op 1 januari 1915 een diameter van 6 millimeter. OpNa 90 jaar, op 1 januari 2005, wordt nogmaals een meting uitgevoerd en die wijst uit dat de diameter vergroot is tot 147 millimeter. De groeisnelheid per jaar bedraagt dus <math>\frac{147 - 6}{90}</math> of 1,56 millimeter per jaar. De baksteen is dus <math>\frac{147}{1,56}</math> of 94 jaar blootgesteld aan de atmosfeer.
 
== Toepassingen ==
Lichenometrie kan ook aangewend worden voor ouderdomsbepaling van [[Glaciaal sediment|glaciale afzettingen]] in [[toendra]]gebieden (hier zijn andere dateringsmethoden meestal niet mogelijk), veranderingen in het waterpeil van [[Meer (water)|meren]], [[rivier]]en en [[zee]]ën en [[aardverschuiving]]en. De factoren waarvan deze techniek afhangt zijn het soort korstmos (sommige korstmossen groeien niet gelijkmatig) en de [[Klimaat|klimatologische omstandigheden]]. In toendragebieden zijn andere dateringsmethoden niet mogelijk.
 
De methode werd voor het eerst gebruikt door de [[Noorwegen|Noorse]] botanicus [[Knut Fægri]] in [[1933]], waardoor deze de ''Vader van de Lichenometrie'' wordt genoemd.