|
Het land heeft ook een naam in [[Maori (taal)|Maori]], namelijk 'Aotearoa' wat zoveel betekent als ''land van de lange witte wolk''. In de prekoloniale tijd hadden de Maori geen naam voor de hele Nieuw-Zeelandse archipel, 'Aotearoa' refereerde enkel naar het huidige [[Noordereiland (Nieuw-Zeeland)|Noordereiland]] of North Island. In het huidige taalgebruik kan 'Aotearoa' echter als alternatief voor 'New Zealand' gezien worden.
Hoi, ik heb wiki gehackt (grapje!)
==Geschiedenis==
26.500 jaar geleden vindt de grootste vulkaanuitbarsting uit de geschiedenis plaats op het Noordereiland. Deze ''Oruanui eruptie'' (met wereldwijde gevolgen) leidt tot de vorming van een [[caldera (geografie)|caldera]] op het Noordereiland die tegenwoordig bekend is als [[Lake Taupo]]. Tijdens een latere eruptie in [[181]] die tot in [[Chinese keizerrijk|China]] en [[Rome (stad)|Rome]] de lucht kleurde, is het meer tot z'n huidige grootte uitgegroeid.
Tussen [[500]] en [[1300]] vestigen de eerste [[Polynesië]]rs, die vanaf dan [[Maori (volk)|Maori's]] heten, zich in het noorden van het land dat zij Aotearoa noemen. Sommige vondsten wijzen op eerdere bewoning, maar daar is geen zekerheid over. Op enkele [[vleermuis|vleermuizen]] na komen er dan nog geen [[zoogdieren]] voor.
De eerste Europeanen die Nieuw-Zeeland aandoen zijn [[Abel Tasman]] en zijn bemanning die in december [[1642]] in het noorden van het Zuidereiland contact leggen met plaatselijke Maori's. De ontmoeting verloopt erg stroef en nadat enkele manschappen gedood zijn, vertrekt deze Nederlandse ontdekkingsreiziger zonder aan land te zijn geweest richting [[Tonga (land)|Tonga]]. In oktober [[1769]] gaat de Britse luitenant [[James Cook]] wel meerdere keren aan land en hij is in staat handel te drijven met de Maori's.
Vanaf ongeveer [[1790]] bezoeken Britse, Franse en Amerikaanse [[walvissen|walvisvaarders]] regelmatig de wateren rondom Nieuw-Zeeland en enkele decennia later vestigen de eerste Europeanen zich op Nieuw-Zeeland. Als gevolg van de Europese inmenging en de verkoop van wapens aan Maori's, breken er regelmatig schermutselingen uit tussen Maori's onderling en Europeanen (die [[Pakeha]] worden genoemd). In een poging een eind te maken aan de onenigheden over land, wordt op donderdag [[6 februari]] [[1840]] door enkele Maori stamhoofden en vertegenwoordigers van de Britse Kroon het [[Verdrag van Waitangi]] getekend. Vanaf dat moment is Nieuw-Zeeland een zelfstandige Britse kolonie en zijn er afspraken over de verdeling van land.
Als gevolg van schendingen van het verdrag door de verschillende partijen, lopen de spanningen regelmatig hoog op. Tussen [[1845]] en [[1872]] vinden er veel conflicten plaats die samen bekend staan als de "New Zealand Wars" of "The Land Wars". De "Dog Tax War" in [[1890]] is het laatste grote gewapende conflict. Ook daarna zijn nog niet alle onenigheden verholpen, maar veelal worden ze in de [[rechtbank]] opgelost.
In [[1893]] voerde Nieuw-Zeeland als eerste land [[algemeen stemrecht]] voor vrouwen in.
Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog|Eerste]] en [[Tweede Wereldoorlog]] vechten veel Nieuw-Zeelandse militairen in Europa en Afrika mee met het Britse leger. De dreiging van een Japanse aanval op Nieuw-Zeeland zorgt ervoor dat ook in Nieuw-Zeeland zelf militairen in hoogste staat van paraatheid worden gebracht. Deze aanval kwam er echter nooit.
De jaren na de oorlog houdt Nieuw-Zeeland een sterke band met het Verenigd Koninkrijk en blijft daar voor een groot deel afhankelijk van. Maar in [[1967]] gaat het land over van het [[Pond Sterling]] op de [[Dollar (munt)|Dollar]] (en wordt het imperial maatstelsel vervangen door het metrieke). En vanaf [[1973]] gaat het Britse moederland zich steeds meer richten op Europa; dit gaat ten koste van de overzeese [[Gemenebest van Naties|Commonwealth]]-partners.
Vanaf [[1984]] bouwen opeenvolgende kabinetten het overwegend socialistische en agrarische land om tot een zelfstandige industriële natie met een vrijemarkteconomie (met behoud van de sterke agrarische sector).
De socialistische regering-Lange komt in 1984 in conflict met de [[Verenigde Staten]], als onderzeeboten met kernwapens aan boord niet langer welkom zijn in de territoriale wateren van Nieuw-Zeeland. De militaire samenwerking met de VS komt tot een einde. In [[1985]] is er een conflict met [[Frankrijk]], dat in de haven van [[Auckland]] het vlaggenschip van [[Greenpeace]], de [[Rainbow Warrior]] tot zinken brengt.
Tot en met 1993 worden de parlementen van Nieuw-Zeeland elke drie jaar gekozen volgens het [[districtenstelsel]]. Vanaf 1996 geldt een stelsel van [[evenredige vertegenwoordiging]]. Daarmee krijgen ook kleinere partijen een kans, en sindsdien wordt met [[coalitie]]s geregeerd. Tussen 1990 en 1999 had de Nationale Partij het voortouw, sinds 1999 is Labour aan de macht.
==Demografie==
| 