Competentie (gesteente): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Wester2005 (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Soulkeeper (overleg | bijdragen)
k higher res image
Regel 25:
Ook [[stollingsgesteente]]n en [[metamorf gesteente|metamorfe gesteenten]] zijn normaal gesproken erg competent en kunnen spectaculaire landschappen veroorzaken. Door het verschil in competentie tussen stollingsgesteenten onderling (bijvoorbeeld tussen de competentere [[dieptegesteente]]n en de recessievere [[uitvloeiingsgesteente]]n), kan het voorkomen dat een [[kraterpijp]] of [[vulkanische plug]] bewaard blijft en het omringende gesteente niet. Dit [[geomorfologie|geomorfologische]] fenomeen wordt een [[monoliet]] genoemd. De [[menhir]]s, [[dolmen]] en [[hunebed]]den zijn voorbeelden van zulke competente eenlingen in een makkelijker erodeerbare omgeving. Een voorbeeld hiervan is de op twee na grootste [[monoliet]] ter wereld, de [[Peña Bernal]] in [[Mexico (land)|Mexico]]. Deze bestaat uit een competente [[trachiet]] die overbleef na erosie van het omringende uitvloeiingsgesteente.
 
[[Afbeelding:AsterASTER Richat.jpg|250px|thumb|right|Richatstructuur]]
 
===Richatstructuur===
De spectaculaire [[Richatstructuur]] in de [[woestijn]] van [[Mauritanië]] is mogelijk ook ontstaan als gevolg van competentieverschillen van gesteente; de lagen [[dolomiet]] en [[kalksteen]] verweerden anders de lagen [[breccie]]. Doordat de lagen om een al bestaand [[stollingsgesteente|magmatisch lichaam]] werden afgezet, ontstond zo een [[ellips (wiskunde)|ellipsvormige]] structuur in het landschap. Ook in dit geval was de cementatie van het gesteente bepalend voor de mate van verwering en erosie (voornamelijk [[eolisch (geologie)|eolisch]] van aard).